Ezine Çanakkale ve Çevresinde El Zanaatlarının Dünü, Bugünü ve Yarını: Halıcılık ve Testicilik

Yıl 2005, Sayı: 4, 219 - 243, 01.09.2005

Şebnem Gülfidan

Öz

Çanakkale ilinin Ezine, Bayramiç, Ayvacık, Ye­nice ve Çan ilçe merkezleri ile köylerini kapsa­yan Kuzeybatı Anadolu Sözlü Tarih Belgeleme Projesinin birinci yıl ilk aşama saha araştırma­sı, Ezine ve çevresinde 22 Ağustos - 5 Eylül 2004 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. TÜBA-TÜKSEK Türkiye Kültür Envanteri çerçevesin­de yürütülen bu projenin amacı, bölgedeki el zanaatları ve dokumacılığın geçmişten günü­müze gelişimini incelemek ve bu gelişim sü­recinin bölge insanının ekonomik ve sosyokül­türel hayatına olan katkılarına dair bilimsel çı­karımlar sağlamak ve belgeleme yoluyla bir kültür envanteri oluşturmaktır.Ezine ilçe merkezi ve 20'ye yakın çevre yerle­şiminde 66 kaynak kişiyle yapılan saha araştır­ması sonucunda geleneksel dokumacılık ve el zanaatlarının Türkiye'nin ekonomik politikala­rındaki değişim ve teknolojideki gelişime pa­ralel olarak aşama aşama önemini kaybettiği saptanmıştır. Tüfekçilik, nalıncılık, semercilik, keçecilik gibi el zanaattan tümden ortadan kal­karken, halıcılık ve testicilik büyük zorluklarla yaşat/İmaya çalışılmaktadır. Örneğin, yörenin bilinen geleneksel bir özelliği olan halı doku­macılığı Ayvacık'a yakın bazı Yörük köylerinde ve Ezine ilçe merkezindeki Esentepe Mahalle­sinde, Ayvacık'tan göç eden aileler arasında kadınlar tarafından aile ekonomisine destek amaçlı sürdürülmektedir. Testicilik ise sadece bir köyde Akköy bir kadın tarafından el zanaa­tı olarak yeniden halka kazandırılmak amacıyla öğretilmektedir.Bu rapor kapsamında, Çanakkale ili içinde za­manla gelişen iş bölümü ve bunun coğrafi ala­na yansıması Ayvacık'ta halıcılık, Çan'da sera­mik, Ezine'de peynir Ezine ve çevresinde önemini yitiren dokumacılık ve testicilik; mer­kezde ve köylerde fason çalışma ve kadın emeği; göç sorunu; anlatılarda geçmişe ve ge­leceğe bakış; bölgesel kalkınmaya yönelik öneriler gibi altbaşlıklar yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dokumacılık , testicilik , dokumacı aileler , ev içi üretim , fason üretim , göç

Ezine Çanakkale ve Çevresinde El Zanaatlarının Dünü, Bugünü ve Yarını: Halıcılık ve Testicilik

Öz

The first phase of TÜBA-TÜKSEK Northwest Anatolian Oral History Documentation Project, that covered the five provinces of Çanakkale namely, Ezine, Bayramiç, Ayvacık, Yenice and Çan was conducted in Ezine between August 22 and September 5, 2004. The aim of the project is to assess the historical development of handicraft and weaving so as to seek its contributions to the economic and socio-culturai lives of the region's inhabitants. The findings of the oral history documentation fieldwork study based on interviews conducted with 66 source people in Ezine centre and 20 of its surrounding villages reveal that the traditional handicrafts have gradually lost their importance in accordance with changes in economic policies of the country and technological improvements. While handicrafts, such as gun, clog, packsaddie and fell making have vanished, carpet weaving and earthenware water jug making have survived under difficult circumstances. During our stay in Ezine, we came across rug and carpet weaving

Anahtar Kelimeler

Weaving , earthenware , weaver families , home-based production , outwork production , migration

Kaynakça

• CAUNCE, Stephen 2001 Sotfu Tarih ye Yerel Tgnhçı çeviren Bilmez Büleni Can ve Alper Yalçınkaya {Tarih Vakfı Vuri Yayınlan 1161 İstanbul: Tarih Vaklı
• SÜMER. Faruk 1999 Oğuzlar {Türkmenler) İstanbul: Türk Dünyasını Araştırma Vaklı.
• NEDİM İpek 199 9 Rumeli'den Anadolu'ya Tulk Göçleri Ankara: Türk Tanh Kurumu.