Başarakavak Konya Kasabası Etnobotanik Alan Araştırması 2004

Yıl 2005, Sayı: 4, 245 - 256, 01.09.2005

Osman Tugay Kuddisi Ertuğrul Evren Yıldıztugay

Öz

Başarakavak Konya , coğrafi çevre ve iklim koşullarının sağladığı zengin bir bitki örtüsü­nün yanı sıra yerel halkın yüzyıllar içinde olu­şan kültürel kimliğine titizlikle sahip çıkması açısından da yararlı bitkiler araştırmasına çok uygun bir çalışma alanıdır. Başarakavak'ta hal­kın değişik alanlardaki bitki bilgisini saptamaya yönelik etnobotanik çalışmaları. 2004 yılında başlatılmış ve Türkiye Bilimler Akademisinin TÜBA desteğiyle sürdürülmüştür. Haziran-Ekim 2004'te sekiz kez Başarakavak'a gidile­rek altı kişilik bir ekiple dönüşümlü olarak top­lam 16 gün alanda çalışılmıştır. Bu süre içinde Başarakavak'ta 15 kişiyle görüşülmüş, 63 bitki örneği ve bunlara ait yerel bilgiler toplanmıştır. Bazı örtüşen kullanımlar da olmakla birlikte 37 gıda, 25 yem, 10 ilaç, 4 el sanatları ve 3 yaka­cak kullanımın yanı sıra 10 bitki türünün farklı alanlarda yararlı olduktan saptanmıştır. Özellik­le gıda ve yem bitkileri kullanımları arasında belirli bir örtüşme olduğu gözlenmiştir. Farklı bitki kullanımlarına ilişkin 89 kullanım reçetesi derlenmiş; doğal yabani bitkilere ve yerel ta­rım bitkilerine ait örnekler alınmış; bitki kulla­nımları fotoğraf ite de belgelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etnobotanik, Başarakavak, Konya, yararlı bitkiler, tıbbi bitkiler, gıda, el sanatları

Başarakavak Konya Kasabası Etnobotanik Alan Araştırması 2004

Öz

Başarakavak Konya , provides a superb searc­ hing area for useful plants, not only because of its rich vegetation, provided by its geograp­ hical and climatic conditions; but also because of the consciousness the inhabitants have for the protection of their cultural identity. Ethno- botanical studies which aim to shed light on local human-plant interactions in the Başara­ kavak. began m 2004 and continued with the support of the Turkish Academy of Sciences İTÜBA Eight field trips were carried out du­ ring June-October 2004, and a total of sixteen work-days in the field were devoted to the study by a team of six researchers alternately. During this time period 15 informants were in­ terviews in Başarakavak area and 63 plant samples with related information were collec­ ted. Among the samples take 37 food. 25 fod­ der, W medicinal, 4 handicraft 3 fuel plants, and about W plants with various uses were recorded Several plants have more than one use, and especially food and fodder plant uses are overlapping. 39 recipes related to va­ rious wild and cultivated plant uses were re­ corded, and some activities related to plants were also recorded with photographs

Anahtar Kelimeler

Ethnobotany Başarakavak, Konya, useful plants, medicinal plants, food, handicrafts

Kaynakça

• BAYTOP. Turhan 1994 Türkçe B'lh Adbrt Sözlüğü (Türk Dil Kurumu Yayınları 578i. Ankara: Atatürk Kültür, Dil we Tarih Yüksek Kurumu. 1999 Türkiye'de Bitkiler ıh Tedavi. İstanbul Nobul Tıp Kıtopevlerı
• BRUMMITT. Richard Kenneth. C E POWELL 1992 Authors of Plant Nantes, editörler: R K Biummit VS C. E- Powell. Kevn. Royal Botanic Gardens
• DAVIS, P H. 1965-1985 Flora ot Turkey and The East Aegean Islands. (Edinburgh University Press c. 1-9) Edinburgh: Edinburgh University.
• DAVIS, P H . R MILL, Kit TAN 1988 flora ot Turkey and The East Aegean Islands, (supplement Edinburgh University Prose c. 10). Edinburgh. Edinburgh University.
• GÜNER. Adıl. Neriman OZHATAY. Tuna EKİM ve K Hüsnü C BASER 7000 Ftors of Turkey end The East Aegean Islands (supplement Edmburg University Press c. 11) Edinburgh: Edinburgh University.
• GÜNE A, Adıl ve Hüseyin SÜMBÜL 1991 Türkiye'nin ûdunlu Bitki Familyaları İçin Bir Teşhis Anahtarı. Karaca Arborelum. Volum:1. Part:2.
• IŞIK. Serdel. Ahmet GÖNÜZ. Ümmühan ARSLAN we M ü nir ÖZTÜRK 1995 Al yon (Türkiye) İlindeki Bazı Türtenn Etnoüotanık özelliklen. OT Sistematik Botanik Dergisi. 2. 1: 161-166.
• ILÇIM. Ahmet ve Ömer VAROL 1996 Hatay ve K Mva ş (Türkiye) illerindeki Bar. BıtMe nn Efoobotanık Özelliklen. OT Sistematik Botanik Dergisi. 3. 1: 69-74
• LUST. John 2001 Şılslı Bitkiler Ansiklopedisi, çev Alı DÜLGER istanbul Bilim Teknik Yayınevi
• ÖZÖNDER. Hasan 2001 Selçuklu Emin Beşare Bey ve Başarakavak Damla Ol sel Konya
• SAYAR Aslı Aykut GUVENSEN, Fkız OZDEMIR ve Mumr ÖZTÜRK 1995 Muğla (Turkıyel Ihndekj Bazı Tûrlerm Elnoöotamk Özellikleri. OT Sistematik Botanik Dergi*. 2. 1 151-160
• ŞİMŞEK. Işıl. Fulya AYTEKIN. Erdem YE SILADA ve Şınası Y(LDIRIMLI 2001 Ankara, Gûlbaşı'nda Yabanı Bitkilerin Kullanılış Amaçları ve Şekilleri Üzerine Bir Araştırma. OT Sistematik Botanik Dergisi. 8. 2 105-120.
• TUGAY. Osman. Hüseyin DURAL ve Yavuz BAÛCl 2002 Dipsiz Gdl-5enot Yaylası-Sorkun (Bozkır-Konya) Arasrnde Kelen Bölgenin Florası. OT Sistematik Botamk Dergisi. 9. 1: 33-55.
• VURAL. MUCH ve Faik. A KARAVELlOöULLAR( 1997 Çiçekdağı (Kırşehir) ve Çevresinin Eınoboramh Özelliklen, OT Sistematik Botanik Dergisi. 4, 1 117 124