TALAS KAYSERİ KENTSEL KÜLTÜR VARLIKLARI ENVANTERİ 2007 - 2009

Yıl 2009, Sayı: 7, 25 - 44, 01.09.2009

Gonca Büyükmıhçı Neşe Yılmaz Bakır Hikmet Eldek

Öz

Türkiye Bilimler Akademisi-Türkiye Kültür Sektörü TÜBA-TÜKSEK Türkiye Kültür Envanteri Projesi kapsa­mında Kayseri İli Talaş İlçesi kültür varlıklarını belgeleme çalışması 2007-2009vyılları arasında 11 kişilik bir ekip ile gerçekleştirilmiştir.Kayseri kent merkezine yakın bir bölgede Erciyes Dağı'nın eteklerinde konumlanan Talaş yerleşmesinin topografik yapısı, çalışmaların iki grup halinde yürütülmesini gerektirmiştir. 1. grup yerleşmenin yamaçta yer alan bölümünü belgelerken, 2. grup ovada gelişen bölüm üzerinde çalışmıştır. Temel çalışma prensipleri ve belgele­me kriterleri açısından ortak noktalar belirleyen gruplar çalışmalarını arazi verileri doğrultusunda özelleştire­rek yürütmüşlerdir. Gerçekleştirilen grup çalışmaları yürütücü denetiminde birleştirilerek doku bütünlenmiştir. İklim koşullan gereği arazi çalışmalarının yaz aylarında yapılabilmesi, çalışmanın öngörülenden uzun sürme­sine neden olmuş ve 2007 yılı Haziran ayında başlatılan çalışma, ancak 2009 yılında tamamlanabilmiştir. Yak­laşık bir buçuk yıl süren çalışmada kentsel sit alanı içerisinde yer alan tüm yapılar ele alınmıştır; doku karak­teri ile bağdaşmayan günümüz yapım teknikleri ve modem malzeme ile yapılmış olan yeni yapılar kapsam dışın­da bırakılarak göz ardı edilmiş, geleneksel yapım sistemi ile yapılandırılmış olan cami, kilise, ticaret yapıları ve sivil mimari örneği yapılar ise tek tek belgelenmiştir. Bu bağlamda çalışma alanı sınırları içerisinde yaklaşık 900 yapı saptanmış, bunlardan 412 yapının geleneksel yapı, 488 yapının ise yeni yapı olduğu belirlenmiştir. Doku karakterini belirleyen 412 adet geleneksel yapının tamamı incelenmiş, 360 konuta girilerek ölçekli plan kroki­leri çizilmiş, envanter fişleri doldurulmuş, dijital fotoğraf çekimleri yapılmış ve GPS aleti ile koordinatları belir­lenmiştir. Geriye kalan 52 yapıya ise yapısal veya kullanıcı kaynaklı sorunlar nedeni ile girilememiş, ancak bu yapıların da envanter fişleri doldurulmuş, dijital fotoğraf çekimleri yapılmış ve GPS aleti ile koordinatları belir­lenmiştir. Yerleşme içinde yer alan tüm geleneksel yapıların belgelendiği bu çalışma, Talaş Belediyesi ve Erci­yes Üniversitesi tarafından desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Talas, geleneksel yapılar, sokak, koruma, sürdürülebilirlik.

TALAS KAYSERİ KENTSEL KÜLTÜR VARLIKLARI ENVANTERİ 2007 - 2009

Öz

The cultural heritage of Talas, an important village in Kayseri, was documented by a project team of eleven individuals between the summer of 2007 and the winter of 2009. This took place in the context of the documentation of cultural heritage as carried out by Turkish Cultural Branch of the Turkish Academy of Sciences TÜBA-TÜKSEK . Site surveys were carried out by two teams in two areas determined by the topography of Talas. The first, a level area of fields is located close to the Kayseri city center, and the second, on the lower slopes of Mount Erciyes. The documentation criteria and working principles of the teams were based on a common approach, but they were adapted to suit the two individual study areas. The primary investigator unified the various works under a general umbrella. Severe climate conditions delayed completion of the project. Our work began in June 2007 and could not be completed until 2009, effectively lasting about a year and a half. The project focused on all the traditional structures within the town proper. New structures using modern construction techniques and materials were not included in the detailed study while mosques, churches, traditional trade centers and examples of civil architecture were all respectively documented. In this framework 412 traditional buildings and 488 modern structures totalling nearly 900 were documented. Three hundred sixty of the 412 structures were studied in detail. Plan sketches were drawn, the structures were measured, digital photos were taken and GPS coordinates were taken. The remaining 52 were not studied in detail do to structural problems but they were nonetheless inventoried, photographed and their GPS coordinates were recorded. This study was supported by Erciyes University and the Talas Municipality

Anahtar Kelimeler

Talas, traditional buildings, street, preservation, sustainability.

Kaynakça

• Büyükmıhçı, G.,1986. Kayseri Sit Alanı İçerisinde Yer Alan Sivil Mimarlık Örnekleri Üzerine Bir Araştırma. Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Büyükmıhçı, G., 2000c. 'Talas Yeni Cami Run Kilisesi', Sanatsal Mozaik Dergisi 35: 97-98.
• Büyükmıhçı, G., 2005. Kayseri'de Yaşam ve Konut Kültürü. Erciyes Üniversi¬ tesi Yayınları, Kayseri.
• Çayırdağ, M., 2001. Kayseri Tarihi Araştırmaları. Kayseri Büyükşehir Bele¬ diyesi Kültür Yayınları no:38, Kayseri.
• Erkiletlioğlu, H., 1993. Kayseri Tarihi. İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, Kayseri.
• Özsoy, H., 1993. Dünden Bugüne Talas. Talas Belediye Yayınları, Kayseri.
• Yılmaz, N., 2005. Kent Merkezlerindeki Kentsel Sit Alanlarında Değişim Sürecinin Değerlendirilmesi. İstanbul Teknik Üniversi¬ tesi, İstanbul (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• www.talasbelediyesi.org.tr
• www.talaskaymakamlığı.org.tr