About Turkicization, Islamization, Modernization and The Principles of Turkism from Necmettin Sadık Sadak

Yıl 2018, , 257 - 272, 04.06.2018

Hafize Şahin

https://doi.org/10.17133/tubar.430251

Öz

Necmettin Sadık Sadak (1890-1953), who is in the first generation of the Republican Period, is confronted by his identity as a journalist, sociologist and politician. Necmettin Sadık Sadak, continues to serve as an assistant to Ziya Gökalp at Istanbul University. In the period when Gökalp was exiled in Malta, he became the successor to the same chair. Necmettin Sadık Sadak introduces two important works of Ziya Gökalp in Yeni Mecmua. The first of these works is The Turkization, Islamization, Modernization published in 1918; and the second one is The Principles of Turkism published in 1923. These book introductions of Necmettin Sadık Sadak, who followed the theoretician Ziya Gökalp of Atatürkist ideology, have never been published anywhere in the present day alphabet. These book introductions is important in that they show how the two works, which have an important place in Turkish cultural history, are met during their period. In order to be used in academic research, these introduction texts have been translated from the old Turkish alphabet to the present day alphabet. Necmettin Sadık Sadak did not examine Ziya Gökalp’s books in detail; however the introductions of these books’ are important as they reflect the view that Necmettin Sadık Sadak shared with Ziya Gökalp and supported Turkism. From 1910 to 2017, the books of The Turkization, Islamization, Modernization and The Principles of Turkism were published in different publishing houses and met with readers at every period. In this study, while the book introductions’ of Necmettin Sadık Sadak are given in the appendices, these two works of Ziya Gökalp will be focused and the book introductions will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, Necmettin Sadık Sadak, Book introductions

NECMETTİN SADIK SADAK’TAN TÜRKLEŞMEK, İSLAMLAŞMAK, MUASIRLAŞMAK ve TÜRKÇÜLÜĞÜN ESASLARI HAKKINDA

Öz

Cumhuriyet döneminin ilk kuşağında yer alan Necmettin
Sadık Sadak (1890-1953) gazeteci, sosyolog ve siyasetçi kimlikleriyle karşımıza
çıkar. Necmettin Sadık Sadak, İstanbul Üniversitesinde Ziya Gökalp’ın müderris
muavinliği görevini sürdürür. Ziya Gökalp’ın Malta’da sürgün olduğu dönemde de
halefi olarak aynı kürsünün başına geçer. Necmettin Sadık Sadak, Ziya Gökalp’ın
iki önemli eserini Yeni Mecmua’da tanıtır. Tanıttığı eserlerin ilki
1918’de yayımlanan Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak; ikincisi ise 1923’te
yayımlanan Türkçülüğün Esasları’dır. Atatürkçü ideolojinin teorisyeni
Ziya Gökalp’ı takip eden Necmettin Sadık Sadak’ın bu tanıtmaları daha önce
hiçbir yerde günümüz alfabesiyle yayımlanmamıştır. Bu tanıtma yazıları Türk
kültür tarihinde önemli bir yere sahip iki eserin kendi döneminde nasıl
karşılandığını göstermesi bakımından önemlidir. Akademik araştırmalarda
faydalanılabilmesi için bu tanıtma yazıları eski harfli Türkçeden günümüz
alfabesine çevrilmiştir. Necmettin Sadık Sadak, Ziya Gökalp’ın kitaplarını
ayrıntılı olarak tetkik etmemiştir; ancak bu kitap tanıtımları Necmettin Sadık
Sadak’ın Ziya Gökalp’la ortak bakış açısını ve Türkçülüğü desteklediğini
yansıtması bakımlarından önemlidir. 1910’lardan 2017’ye değin Türkleşmek,
İslamlaşmak, Muasırlaşmak ve Türkçülüğün Esasları kitapları farklı
yayınevleri tarafından yayımlanmış ve her dönemde okurla buluşmuştur. Bu
çalışmada Necmettin Sadık Sadak’ın kitap tanıtımları eklerde verilerek Ziya
Gökalp’ın bu iki eseri üzerinde durulacak ve kitap tanıtımları
değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, Necmettin Sadık Sadak, TÜRKÇÜLÜĞÜN, ESASLARI

Kaynakça

• BİRİNCİ, Ali. (2008), “Necmettin Sadık Sadak (1890-1953)”, Türkiye’de Sosyoloji (İsimler-Eserler I) (Derleyen: Çağatay ÖZDEMİR), Pho-enix Yayınevi, Ankara. GÜNEŞ Melek Yıldız (2015), “Darülfünun’da Ahlâk Dersleri Programlar-Ders Notları-Hocalar”, Marmara Üniversitesi SBE, Yayımlanma-mış Yüksek Lisans Tezi. KOCAKAPLAN, İsa. (2009), Ziya Gökalp, Türk Edebiyatı Vakfı Yayın-ları, İstanbul. KÜÇÜK, Sebahattin. (1992), “Yeni Mecmua (46-90. Sayılar Üzerinde Bir Araştırma) İnceleme ve Seçilmiş Metinler”, Cumhuriyet Üni-versitesi, SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. SADAK, Necmettin Sadık (1918), “Yeni Kitaplar: Türkleşmek, İslamlaş-mak, Muasırlaşmak ”, Yeni Mecmua’da, 15 Ağustos, III. cilt, sayı 57, 95-96. _____ (1923), “On Beş Günlük İstanbul Kitaplar: Türkçülüğün Esasları”, Yeni Mecmua, 30 Ağustos, IV. cilt, sayı 83, 357-358. ÖZYÜREK, Mustafa (2015a), “Sosyolog ve Gazeteci Yönüyle Necmettin Sadık Sadak”, Atatürk Dergisi / Journal of Atatürk, 2015, cilt 4, sayı 2, s.82-97. (http://e-dergi.atauni.edu.tr/atauniad/article/view/5000163433, Erişim tari-hi: 15 Ekim 2016). _____ (2015b), “Milli Mücadele Dönemi’nde Gazetecilik Yönüyle Nec-mettin Sadık (Sadak) (1918-1923)”, Atatürk Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi. ŞENTÜRK, Ayşegül. (2011), “Necmettin Sadık Sadak Gazeteci ve Siyasi Kimliği (1890-1953)”, Süleyman Demirel Üniversitesi, SBE, Ya-yımlanmamış Doktora Tezi. Ziya Gökalp (1976a), (Hazırlayan: İbrahim Kutluk) Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara. _____ (1976b), (Hazırlayan: Mehmet Kaplan) Türkçülüğün Esasları, Kültür Bakanlığı Yay., İstanbul, 1. baskı. _____ (1982), (Hazırlayan: Süleyman Hayri Bolay), Makaleler II, (Genç Kalemler, Türk Yurdu, Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmua-sı’ndaki yazıları), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara. _____ (1986), (Hazırlayan: Mehmet Kaplan) Türkçülüğün Esasları, Kültür Bakanlığı Yay., İstanbul, 2. baskı. _____ (1999a), “İçtimaiyât: Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak: Cemaat ve Cemiyet”, Tutibay Yay., II. cilt, Ankara, s.309-311. (1913, Türk Yurdu, 41. sayı, 30 Mayıs 1329-12 Haziran 1913). _____ (1999b), “Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak: Cemaat Medeniyeti, Cemiyet Medeniyeti”,Tutibay Yay., II. cilt, Ankara, s.423-426. (Türk Yurdu, 47. sayı, 22 Ağustos 1329 - 4 Eylül 1913). _____ (2007), (Yayına Hazırlayan: M. Sabri Koz) Ziya Gökalp Kitaplar 1, YKY, İstanbul. _____ (2015), (Hazırlayan: Mustafa Özsarı) Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2. baskı. _____ (2016), (Hazırlayan: Salim Çonoğlu) Türkçülüğün Esasları, Ötü-ken Neşriyat, İstanbul, 4. baskı.