Türk Edebiyatında Taziyetnâme

Yıl 2006, Sayı: 19, 269 - 291, 01.02.2006

Dr. Ömer Çakır

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TÜRK EDEBİYATINDA “TAZİYETNÂME”

Öz

Türk edebiyatında ölüm temasının işlendiği belli başlı edebî türler; “sagu”, “ağıt” ve “mersiye”dir. Bununla beraber ölümle ilgili olduğu halde üzerinde pek fazla durulmayan bir tür daha vardır ki o da “taziyetnâme”dir. Taziyetnâme bir mektup türüdür; vefat eden birinin yakınına, akrabasına başsağlığı dilemek amacıyla yazılır. Muhtevalarına bakıldığında bir çeşit mensur mersiye niteliğindedir. Makalemizde Divan edebiyatı, tasavvuf edebiyatı ve Batı tesirinde gelişen Türk edebiyatı dönemlerinde yazılmış mektuplardan hareketle Türk edebiyatında taziye mektupları incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Taziyetnâme, Türk edebiyatı, Ölüm

Kaynakça

• Ali Nazîmâ ve Faik Reşad.(2002). Mükemmel Osmanlı Lügati. Haz: Ne- cat Birinci-Kâzım Yetiş-Fatih Andı-Erol Ülgen-Nuri Sağlam-Ali Şükrü Çoruk. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Azmizâde Hâletî. Münşeat. Süleymaniye Kütüphanesi. Lala İsmail Bö- lümü. Nu.599
• BALİ, Muhan.(1997). Ağıtlar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• DAĞLAR, Abdülkadir. (2001). Şeyhülislâm Ebussuud Efendi’nin Türkçe Mektupları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DERDİYOK, İ.Çetin.(1994). XV. Yüzyıl Şairlerinden Mesîhî’nin Gül-i Sad-Berg’i, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Adana: Çukurova Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ebussuud. Ebussuud’un Mektupları. İzmir Millî Kütüphane, Yazma. Nu.1436
• ELÇİN, Şükrü.(1993). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları
• ENGİNÜN, İnci.(1995). Abdülhak Hamid’in Mektupları. C.1.İstanbul: Dergah Yayınları
• Enver Paşa. “Tesliyetnâme”, Sabah. Nu.9316, 20 Ağustos 1915: 2
• ERDOĞAN, Kenan.(1999) “Manisalı Bir Şair Mustafa Nuzûlî ve Tazi- yetnâmesi”: Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırma Enstitüsü Dergisi, 13: 203-215
• ESEN, Ahmet Şükrü.(1982). Anadolu Ağıtları. Ankara: Türkiye İş Ban- kası Kültür Yayınları.
• Gelibolulu Mustafa Âlî. Menşeü’l-İnşa, Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Veliyüddün Bölümü, Nu.1916
• Hâcibzâde. İlm-i İnşa. 06 MK Yz. A. 3771
• Hafız İshak.(1305). Mektûbât. İstanbul: Matbaa-i Ebüzzziya.
• Hâlid Ziya. (1304). “Taziyenâme” Nihâl, C.1, Cüz.7: 204-206
• Hüseyin Vassaf. Mürâselât. Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar Bölümü. Nu.2310
• İNAL, İbnü’l-Emin Mahmud Kemâl.(1999). Son Asır Türk Şairleri. C.1. Haz: Müjgân Cunbur. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• İSEN, Mustafa.(1993). Acıyı Bal Eylemek Türk Edebiyatında Mersiye. Ankara: Akçağ Yayınları
• İSEN, Mustafa, Muhsin MACİT- Osman HORATA- Filiz KILIÇ – İ.Hakkı AKSOYAK.(2002). Eski Türk Edebiyatı El Kitabı. Anka- ra: Grafiker Yayınları.
• KALKAN, Emir.(1992). Kayseri ve Yöresi Ağıtları. Kayseri: İl Kültür Müdürlüğü Yayınları.
• Lâmiî Çelebi. Münşeat. Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Bölümü. Nu.3890
• Lamiî Çelebi. Münşeat. Süleymaniye Kütüphanesi, Kadızâde Mehmed Bölümü. Nu.434
• Mehmed Tevfik.(1307). Usûl-i İnşa ve Kitâbet.İstanbul. Şirket-i Mürettibiye Mat.
• Muhammed Esad Erbilî.(2002). Mektubat. Haz: H.Kamil Yılmaz-İrfan Gündüz. İstanbul. Erkam Yayınları.
• Muhiddin (1308). Münşeat ve Muamelât-ı Askeriye. Edirne: Edirne Vila- yet-i Celilesi Matbaası.
• Mustafa Nüzûlî.(1331). Divan-ı Mustafa Nüzûlî. Nâşiri: Şeyh Mehmed Emin Tevfik. İstanbul: Matbaa-i Ahmed Kâmil.
• Nâmık Kemâl.(1289). “Taziyetnâme”, Cüzdan, Cüz.1: 5-6
• Osmanzâde Tâib. Münşeat-ı Tâib, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Edebi- yat Bölümü. Nu.387
• ÖZDEMİR, Ahmet Z.(1994). Öyküleriyle Ağıtlar. Ankara, Kültür Bakan- lığı Yayınları.
• ÖZEK, Ali, Hayrettin KARAMAN - Ali TURGUT - Mustafa ÇAĞRICI - İbrahim Kâfî DÖNMEZ - Saadettin GÜMÜŞ. Haz.(1993). Kur’an- ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Ya- yınları.
• Reşad. (1308). Amelî ve Nazarî Tâlim-i Kitâbet yahud Mükemmel İnşa. İstanbul: Kasbar Matbaası.
• Şemseddin Sâmi.(1987). Kâmus-ı Türkî. İstanbul, Çağrı Yayınları
• TANSEL, Fevziye Abdullah. Haz.(1967-1973). Nâmık Kemâl’in Mektup- ları(4 cilt). Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Trabzonlu Emin Hilmi.(1293). Dîvân-ı Hilmi ve Münşeat. Trabzon: Trabzon Vilâyet Matbaası.
• Yusuf Nâbî. Münşeat-ı Nâbî. Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan Köşkü Bölümü. Nu.1053.