Karamanoğulları Döneminde Aksaray’da İskân ve Mahalleler

Yıl 2006, Sayı: 20, 207 - 216, 01.03.2006

Dr. Nevzat Topal

Öz

Anahtar Kelimeler

-

KARAMANOĞULLARI DÖNEMİNDE AKSARAY’DA İSKÂN ve MAHALLELER

Öz

Aksaray eski bir yerleşim biriminin üzerinde olmakla birlikte, Türkler tarafından adeta yeniden kurulan bir Selçuklu şehridir. Diğer şehirlerde olduğu gibi şehrin kuruluş ve gelişmesinde cami/mescid ve tekke/zaviye gibi yapıların oldukça önemli olduğu bilinmektedir. Şehrin Karamanoğulları zamanında da gelişmesini sürdürdüğü görülmektedir. Söz konusu eserlerden şehrin Karamanoğulları devrindeki gelişimi ve iskanın seyri kısmen tespit edilebilmektedir

Anahtar Kelimeler

Karamanoğulları, Aksaray, Şehir, İskan, Mahalle

Kaynakça

• AKŞİT, Ahmet, (2003), “Cacaoğlu Vakfiyesine Göre Kırşehir’de İskan ve Mahalleler”, 60. Yılında İlim ve Fikir Adamı Prof. Dr. Kâ- zım Yaşar Kopraman’a Armağanı, Elektronik Basım Yayım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Ankara, s. 119-128.
• AKYURT, M. Yusuf, (1941), Resimli Türk Abideleri II, TTK. Ktp. nr.596.
• Anonim, (1952), Tarih-i Al-i Selçuk, trc. F. Nafiz Uzluk, Ankara.
• Aşık Paşaoğlu Tarihi, (1992), çev. H. Nihal Atsız, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul.
• Aziz B. Erdeşir-i Esterâbadî, (1990), Bezm u Rezm, çev. Mürsel Öztürk, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• BAKIRER, Ömür, (1992), “Aksaray Cıncıklı Mescid’in Ön Yüzündeki Geometrik Örgü Düzenlemelerinin Tasarımı İçin Bir Deneme”, IX. Vakıflar Haftası Kitabı, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yay- ınları, Ankara, s. 213-219.
• _______________, (1994), “Aksaray Cıncıklı Mescid Ön Yüz Düzeni için Bir deneme”, Suut Kemal Yetkin’e Armağan, Meteksan Limited Şirketi Basımevi, Ankara s. 89-100.
• BAYKARA, Tuncer, (1985), Türkiye Selçukluları Devrinde Konya, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• _______________, (1996) ,“Ulu Cami Selçuklu Şehrinde İskanı Be- lirleyen bir kaynak Olarak”, Belleten, LX/227, Türk Tarih Ku- rumu Basımevi, Ankara, s. 35-58.
• CAHEN, Claude, (2000), Osmanlılardan Önce Anadolu, çev. Erol Üyepazarcı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• ÇETİNTÜRK, E. Nihal, (1986), Aksaray (Niğde) ve Çevresinde Türk eserleri, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ERGENÇ, Özer, (1980), “Osmanlı Şehrinde Esnaf Örgütlerinin Fizikî Yapıya Etkileri”, I. Uluslararası Türkiye’nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Kongresi Tebliğleri (Ankara, 11-13 Temmuz 1977), Meteksan Limited Şirketi, Ankara, s. 103-109.
• _______________, (1981), “Osmanlı
• Şehirlerindeki Yönetim
• Kurumlarının Niteliği Üzerine Bazı Düşünceler”, VIII. Türk
• Tarih Kongresi (Ankara 11-15 Ekim 1976), II, Türk Tarih Ku
• rumu Basımevi, Ankara, s. 1265-1276.
• _______________, (1984), “Osmanlı Şehrindeki Mahallenin İşlev ve Niteliği Üzerine”, Osmanlı Araştırmaları, IV, s. 69-77.
• Hasanbeyzade Ahmed Şikari, Karaman Oğulları Tarihi, (1946), çev. Mahmud Mesud Koman, Yeni Kitab Basımevi, Konya.
• GÖDE, Kemal, (1994), Eretnalılar (1327-1381), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• GÖRÜR, Muhammet, (1991), Anadolu Selçuklu ve Beylikler Döne- minde Aksaray Şehri, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• İZBIRAK, Reşat, (1952), “Aksaray ve Çevresi”, Hasandağı, Ankara, s. 5, 12.
• Kerîmüddin Mahmud-i Aksarâyî, (2000), Müsâmeretü’l-Ahbâr, çev. Mürsel Öztürk, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• KONYALI, İ. Hakkı, (1973), “Aksaray Ulu Cami”, Vakıflar Dergisi, X, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, s. 273-288.
• _______________, (1974), Abideleri ve Kitabeleri İle Niğde Aksaray Tarihi, I-III, Fatih Yayınevi Matbaası, İstanbul.
• KUBAN, Doğan (1968), “Anadolu Türk Şehri, Tarihi Gelişmesi Sosyal ve Fizikî Özellikleri Üzerine Bazı Gelişmeler”, Vakıflar Dergisi, VII, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, s. 53-73.
• LEAKE, William Martin, (1976), Journal of a Tour in Asia Minor, New York.
• ORAL, M. Zeki, (1962), “Aksaray’ın Tarihi Önemi ve Vakıfları”, Va- kıflar Dergisi, V, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, s. 223-240.
• ÖZKAN, Süleyman, (1994), “Aksaray İli Arkeoloji Araştırmalarına To- plu Bir Bakış”, Tarih İncelemeleri Dergisi, IX, s. 159-172.
• STRABON, (2000), Geographika Antik Anadolu Coğrafyası (XII- XIII-XIV), çev. Adnan Pekman, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• SÜMER, Faruk, (2001), “Karamanoğulları”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, XXIV, Türkiye Diyanet Vakfı İslam An- siklopedisi Genel Müdürlüğü, İstanbul, s. 454-460.
• ŞAHİN, İlhan, (1989), “Aksaray”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansik- lopedisi, II, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü, İstanbul, s. 291-292.
• TEXİER, Charles, (2002), Küçük Asya Coğrafyası,Tarihi ve Arkeolo- jisi, çev. Ali Suat; Latin Harflerine Aktaran Kazım Yaşar Ko- praman; Sadeleştiren Musa Yıldız, I-III, Ankara.
• TEZCAN, Burhan, (1958), “Aksaray ve Çevresinde Derlenen Eserler”, Belleten, XXII/88, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, s. 517-525.
• TOPAL, Nevzat, (2006), Anadolu Selçukluları Devrinde Aksaray Şe- hri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• TUNCEL, Metin, (1981), “Tarih Boyunca Türkiye’de Kent Kuruluşları”, Doğumunun 100. Yılında Atatürk’e Armağan, İstanbul, s. 309-350.
• UZLUK, F. Nafiz, (1958), Fatih Devrinde Karaman Eyâleti Vakıfları Fihristi, Doğuş Limited Şirketi Matbaası, Ankara.
• YÖRÜK, Doğan, (2005), XVI. Yüzyılda Aksaray Sancağı (1500-1584), Tablet Kitabevi, Konya.
• YÜCEL, Yaşar, (1970), Kadı Burhaneddin Ahmed ve Devleti (1344- 1398), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Ya- yınları, Ankara.