Orhon Yazıtları’nda bol- ve er- Fiilleri Üze­rine

Yıl 2007, Sayı: 22, 87 - 100, 01.05.2007

Yrd. Doç. Dr. Adnan R. Karabeyoğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

ORHON YAZITLARI’NDA BOL- VE ER- FİİLLERİ ÜZERİNE

Öz

bol- ve er- fiillerinin varlıkların zaman ve mekânda
bulunmasını, ortaya çıkmasını bildirmek bakımından gösterdikleri
anlamca yakınlık dolayısıyla Orta Türkçe döneminde kimi örneklerde
benzer foknsiyonla kullanıldıkları görülür. Ancak kılınışları itibariyle bolbaşlama
(değişkenlik, dinamiklik); er- durum (durağanlık, statiklik)
bildirmekte ve bunların bu hususiyetlerini esas fiil ve yardımcı fiil
işleyişleriyle Orhon Yazıtları’nda1
muhafaza ettiği görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Esas fiil, yardımcı fiil, birleşik fiil

Kaynakça

• ABİK, A. Deniz (2006), “Türkçede Vefat Kelimesi Ve Yardımcı Fiilleri”, http://sosyalbilimler.cu.edu.tr/dergi.asp?dosya=229. (27.03.2007).
• ARAT, Reşit Rahmeti (1987), “Türk Dilinin Bünyesine Dair” Makaleler Cilt I, TKAE Yay., Ankara, s. 292-296.
• ARAT, Reşit Rahmeti (2006), Kutadgu Bilig, Kabalcı Yay., İstanbul.
• BANGUOĞLU, Tahsin (1990), Türkçenin Grameri, TDK Yay., Ankara.
• BUSSMANN, Hadumod (1998), Routledge Dictionary of Language and Linguistics, Routledge, London and New York.
• CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth- Century Turkish, Oxford.
• CRYSTAL, David (1997), A Dictionary of Linguistics and Phonetics, Blackwell Publishers, Oxford.
• DENY, Jean (1941), Türk Dili Grameri (Ter. Ali Ulvi Elöve), Maarif Matbaası, İstanbul.
• Drevnetyürskiy Slovar’ (1969), Red. V.M. Nadelyayev, D.M. Nasilov vd., İzdatel’stvo Nauka, Leningrad.
• ERCİLASUN, A.Bican (1984), Kutadgu Bilig Grameri -Fiil-, Gazi Üniversitesi Yay., Ankara.
• ERGİN, Muharrem (1993), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yay., İstanbul.
• ERGİN, Muharrem (1996), Orhun Abideleri, Boğaziçi Yay., İstanbul.
• GABAİN, A. Von (1988), Eski Türkçenin Grameri (Çev. Mehmet Akalın), TDK Yay., Ankara.
• GABAİN, A. Von (2007) “Türkçede Fiil Birleşmeleri” http://turkoloji.cu.edu.tr/ yenı%20turk%20dılı/ gabain_03.pdf. (27.03.2007).
• GRÖNBECH, K. (2000), Türkçenin Yapısı (Çev. Mehmet Akalın), TDK Yay., Ankara.
• HACIEMİNOĞLU, Necmettin (2003), Karahanlı Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara.
• KORKMAZ, Zeynep (2003), Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK Yay., Ankara.
• KORKMAZ, Zeynep (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yay., Ankara.
• LYONS, John (1969), Introduction to Theoretical Linguistics, Cambridge Unv. Press, Cambridge.
• MATTHEWS, P.H. (1997), The Concise Oxford Dictionary of Linguistics, Oxford University Press, Oxford, New York.
• ORKUN, Hüseyin Namık (1994), Eski Türk Yazıtları, TDK Yay., Ankara.
• TEKİN, Talât (1995), Orhon Yazıtları, Kültigin, Bilge Kağan, Tunyukuk, Simurg Yay. İstanbul.
• TEKİN, Talat (2000), Orhon Türkçesi Grameri, Ankara.
• TİMURTAŞ, F. Kadri (1994), Eski Türkiye Türkçesi (XV. Yüzyıl, Gramer, Metin, Sözlük), Enderun Kitabevi, İstanbul.
• TURAN, Zikri (1999), “Eski Anadolu Türkçesi’nde Ol- Cevherî Fiili” TDAY- Belleten 1996, TDK Yay., Ankara, s. 265-289.
• TÜRK, Vahit (2004), “Kutadgu Bilig Örneği ile Türkçede Ana Yardımcı Fiil (er)” V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II 20-26 Eylül 2004, TDK Yay., Ankara, s. 2993-3006.
• Türkçe Sözlük (2005), TDK Yay., Ankara.
• VARDAR, Berke-GÜZ, N. vd (1980), Dilbilim ve Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, TDK Yay., Ankara.