Söz Varlığının Oluşumu ve Gelişiminde Çocuk Edebiyatının Rolü

Yıl 2010, Sayı: 27, 137 - 159, 01.01.2010

Yrd. Doç. Dr. Bayram Baş

Öz

Anahtar Kelimeler

-

SÖZ VARLIĞININ OLUŞUMU VE GELİŞİMİNDE ÇOCUK EDEBİYATININ ROLÜ

Öz

Bu çalışma, söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatı ürünlerinin etkisini değerlendirmek üzere hazırlanmıştır. Söz varlığı kavramı ve onu meydana getiren unsurlar genel hatları ile tartışılmış, çocuğun dil oluşumundan itibaren sözlü edebiyat ürünleri ile ne şekilde karşılaştığı ve bu durumun çocuk üzerindeki etkisi örneklerle değerlendirilmiştir. Temel dil becerilerinin dağılımı ve çocuk edebiyatı ürünleri ile ilişkileri ayrıntılı biçimde bir şema üzerinde gösterilmiş ve açıklanmıştır. Edinilen söz varlığı unsurlarının derinlik, ağırlık, genişlik ve çağrışım açısından etkileşimi, bir bağlam çerçevesinde örneklendirilmiş ve buradan hareketle, edebî türler ile söz varlığı unsurlarının arasındaki ilişki mevcut araştırmalardan örnekler verilerek ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı, söz varlığı, temel dil becerileri, derinlik, ağırlık, genişlik, çağrışım, bağlam, tahkiyeli türler

Kaynakça

• AKSAN, Doğan (2002), Anadilimizin Söz Denizinde, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• AKSAN, Doğan (2004), Türkçenin Sözvarlığı, Engin Yayınevi, Ankara.
• AKSOY, Ömer Asım (1936), “Bir Dili Öğrenmek İçin En Lüzumlu Kelimeler ve Bu Kelimelerin Belirtme Usulü”, Gaziantep, Gaziantep Halkevi Dil, Ede- biyat, Tarih Şubesi Yayınları.
• BAŞ, Bayram (2006), 1985-2005 Yılları Arasında Çocuk Edebiyatı Sahasında Yazılmış Tahkiyeli Metinlerin Söz Varlığı Üzerine Bir Araştırma, (Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• BİLGİNER, Hayriye (2002), “Down Sendromlu Çocuklarda Dil Gelişim”,. Ha- cettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Ankara, C. 19, S.1/1, s.164-179.
• HÜRRİYET BİLİM (2003),“Büyük Keşif: Bebekler Üç Aylıkken Ana Dilini Tanıyor”; Hürriyet Bilim, S: 91. 4 Ekim 2003.
• ÇİFTÇİ, Musa (1991), Bir Grup Yükseköğrenim Öğrencisi Üzerinde Kelime Serveti Araştırması. (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• DAVASLIGİL, Ümit (1980), Farklı Sosyo-ekonomik ve Kültürel Çevreden Ge- len Birinci Sınıf Çocuklarının Dil Gelişimine Okulun Etkisi, İstanbul Üni- versitesi Pedagoji Enstitüsü Pedagoji Dergisi (1), s. 167-186.
• GÖĞÜŞ, Beşir (1978) Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Gül Yayınevi, Ankara.
• GÖZ, İlyas (2003), Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
• HARIT, Ömer (1971) Kelime Hazinesi Araştırması, MEB Planlama Araştırma ve Koordinasyon Dairesi, Yayın 103, Araştırma Bölümü, Ankara
• KARADAĞ, Özay (2005), İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma, (Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• KOÇAK, Hikmet (1999), Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Kelime Hazinesi İle İlgili Bir Araştırma, (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara
• KÖKSAL, Aydın (2003). Dil ile Ekin, Toroslu Kitaplığı, İstanbul.
• KURUDAYIOĞLU, Mehmet- KARADAĞ, Özay (2005), Kelime Hazineleri Çalışmaları Açısından Kelime Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (25), 2005-2.
• KURUDAYIOĞLU, Mehmet (2005), İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma, (Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilim- leri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara
• ONAN, Bilginer (2009), “Eklemeli Dil Yapısının Türkçe Öğretiminde Oluştur- duğu Bilişsel (Kognitif) Zeminler”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Hatay, C. 6, S.11, s.237-264.
• PIERCE, Joe E. (1960), Türkçe Kelime Sayımı (A Frequency Count of Turkish Words), MEB Yayım Müdürlüğü Basılı Eğitim Malzemeleri Hazırlama Merkezi, Ankara
• PİLAV, Salim (2008), Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Söz Varlığı Üzeri- ne Bir Araştırma, (Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayın- lanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• SUBKLEW, Erna- AKSARI, M.Fevzi- KÖKSAL, Tayfur (1988) Kelimeler, Weisbaden: Der Hessische Kultur Minister.
• TEMPLIN, Stephen A. (1995), “Reliable & Valid Testing of Productive Vocabulary: Speaking Vocabulary”, Test. Annual Meeting of the Teachers of English to Speakers of Other Languages, March 26- April 1, Long Beach CA (ERIC ED390269).
• TOSUNOĞLU, Mesiha (1998), İlköğretim Okuluna Başlayan Öğrencilerin Okuma Yazmayı Öğrenmeden Önceki Kelime Serveti Üzerine Bir Araş- tırma, (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Dok- tora Tezi), Ankara.
• TDK (2005), Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.