Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinliklerden Yararlanma

Yıl 2010, Sayı: 27, 263 - 274, 01.01.2010

Yrd. Doç. Dr. Yusuf Doğan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

DİNLEME BECERİSİNİ GELİŞTİRMEDE ETKİNLİKLERDEN YARARLANMA

Öz

Dil becerileri içinde en geri planda kalan ve bu yüzden de “ihmal edilmiş, unutulmuş, yetim kalmış dil becerisi” olarak nitelendirilen dinleme becerisiyle ilgili çalışmalar, hızı yavaş da olsa artmaktadır. Bu dil becerisi, özellikle ilköğretim müfredatının değişmesinden sonra eğitim camiasının dikkatini daha fazla çekmeye başlamıştır. Türkçenin okullarımızdaki tüm derslerde araç olarak kullanıldığı göz önünde bulundurulduğunda, başta dinleme becerisi olmak üzere, dil becerilerinin öğretiminde de bu araç-amaç ilişkisinin farkında olunması gerekir. Beceriler eğitimle geliştirilebilir bir nitelik taşırlar. Diğer dil becerileri gibi dinleme becerisi de eğitim yoluyla geliştirilebilir. Dinleme becerisinin eğitiminde kullanılacak malzemelerin niteliği ve çeşitliliği, bu süreçte elde edilecek verimi doğrudan etkileyecektir. Dinleme becerisiyle ilgili verilecek eğitim, öğrencileri, hem içinde bulundukları zamanda hem de gelecekte işlerine yarayacak özelliklerle donatmalıdır. Bunun için dinleme eğitiminde, günlük hayatın her aşamasında karşılaşılan durumlardan hareket edilmeli; çalışmalar, geniş bir yelpaze çerçevesinde ele alınmalıdır. Bu çalışmada, Batı’daki ve Türkiye’deki çalışmalar çerçevesinde dinleme becerisinin eğitimi ele alınmış; ilköğretimde, Türkçe dersi ile diğer derslerin konularından yararlanılarak hem Türkçe dersinde hem de diğer derslerde kullanılabilecek çeşitli etkinlik örneklerine yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, dil eğitimi, dinleme, dinleme eğitimi, dinleme etkinlikleri

Kaynakça

• BROWN, James.I. (1954), “How Teachable Is Listening?”, Educational Research Bulletin, Vol.: 33, No: 4.
• BROWN, James I. (1987), “Listening-Ubiquitous Yet Obscure”, The Journal of International Listening Association, Vol.: 1, Number: 1, s. 3-14.
• BURLEY-ALLEN, M. (1995), Listening The Forgotten Skill, 2nd (ed., John Wiley and Sons), Inc.
• DEMİREL, Özcan (1999), İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, MEB Bası- mevi, İstanbul.
• DEVINE, Thomas (1982), Listening Skills Schoolwide, Activities and Programs, Urbana, Illinois.
• DOĞAN, Yusuf (2007), İlköğretim İkinci Kademede Dil Becerisi Olarak Dinle- meyi Geliştirme Çalışmaları, (Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitü- sü Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• EADIE, William F. (1990), “Hearing What We Ought To Hear”, The Journal of International Listening Association, Vol.: 4, s. 1-4.
• ERGİN, Akif-BİROL, Cem (2000), Eğitimde İletişim, Anı Yayınevi, Ankara.
• GILBERT, Michael B. (1988), “Listening in School: I Know You Can Hear Me- But Are You Listening?”, The Journal of International Listening Association, Vol., 2. s. 121-132.
• ILA definition on listening. (1995), ILA Listening Post, 53, 1.
• MEB (2006), İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6, 7, 8. Sınıflar), Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.
• NEVILLE, M. A. (1962), “English Language Arts – A Condition of Practicable Education”, College Journal, October.
• NICHOLS, Ralph-STEVENS, Leonard A. (1974), “Dinleme Sanatı”, Bilim Tek- nik, S. 80, s. 43-44.
• ÖZBAY, Murat (2001), “Türkçe Öğretiminde Dinleme Becerisini Geliştirme Yolları”, Türk Dili, (589), s. 9-15.
• ÖZBAY, Murat (2002), “Türkçe Öğretiminde İhmal Edilmiş Bir Alan Dinleme Eğitimi”, Cumhuriyetimizin 80. Yılında Türkçemiz Sempozyumu, ANAÇEV Yayınları, Ankara, s. 97-104.
• ÖZBAY, Murat (2005), Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi, Akçağ Yayın- ları, Ankara.
• ROST, M.-URUNO, M. (1990), Strategies in Listening, Tasks for Listening Development, Longman Group UK Limited, Fourth Impression.
• THOMPKINS, G. E.-FRIEND, M.-SMITH, P. L. (1987), Listening Strategies for the Language Arts, Language Arts Instruction And The Beginning Teacher: A Practical Guide, (ed. by Carl R. Personke-Dale D. Johnson), Englewood Cliffs, New Jersey.
• TOMPKINS, Gail E. (1998), Language Arts Content and Teaching Strategies, California State University, Prentice-Hall Inc., New Jersey.
• TOUSSAINT, Isabella (1960), “A Classified Summary of Listening 1950-1959”, Journal of Communication, 10: 3, s. 125-134.
• TREANOR, John. (1956), For Every Lesson Listen, Elementary English, XXXIII, 294.
• WACKER, Katherina G.-HAWKINS, Katherina (1996), “Curricula Comparison for Classes in Listening”, International Journal of Listening, Vol.: 10, s. 14-28.
• YANGIN, Banu (2002), Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, Dersal Ya- yıncılık, Ankara.