Elif Şafak’ın Romanlarında Milliyet ve Türklük Algısı

Yıl 2010, Sayı: 28, 261 - 281, 01.02.2010

Yrd. Doç. Dr. Bilal Kırımlı

Öz

Anahtar Kelimeler

-

ELİF ŞAFAK’IN ROMANLARINDA MİLLİYET VE TÜRKLÜK ALGISI

Öz

Elif Şafak, son on yıldır adından en çok söz edilen, romanları çok fazla satılan ve okunan yazarlar arasındadır. Gerek edebiyat alanının dışında tartışmalara konu olan 2006 yılında yayımladığı Baba ve Piç’le gerekse 2009’da yayımlanıp yüksek satış rakamlarına ulaşan Aşk’la Elif Şafak’ın romanları dikkat çekmeye ve değişik açılardan değerlendirilmeye devam etmektedir. Elbette ki edebî eserler farklı yaklaşımlarla ele alınabilir. Edebî eserlerin ele alınabileceği yaklaşım tarzlarından birisi de edebî endişeyi kaybetmeyen sosyal meseleler ağırlıklı incelemelerdir. Bu çalışmada da Şafak’ın romanlarının kurgusal dünyasına yansıyan milliyet ve Türklük kavramları incelenmiştir. Şafak’ın romanlarında vakalar değişik milletlere ve kültürlere ait şahısların ilişkileri üzerine kurulmuş, değişik ülke ve coğrafyalar mekân olarak kullanılmıştır. Bütün romanlarda çok kültürlülük, daima bir arka plan olarak kendini hissettirmiş ve bir milliyete aidiyet konusunda tarafsız bir anlayış ortaya konulmuştur. Romanların sosyal dokusu, klasik milliyet kavramına uymayan bir zeminde temellenmiş ve bu temel üzerinde bir Türklük algısı yansıtılmıştır

Anahtar Kelimeler

Elif Şafak, milliyet, Türklük, roman

Kaynakça

• ARSAL, Sadri Maksudi (1979), Milliyet Duygusunun Sosyolojik Esasları, (4. bs), Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• AYGÜNDÜZ, Filiz, (2006) “Ben Siyasetçi ya da Tarihçi Değil Yazarım”, http://www.elifsafak.us/roportajlar.asp?islem=roportaj&id=121, (son eri- şim 15.02.2009)
• DEMİR, Ömer-Acar, Mustafa (1992), Sosyal Bilimler Sözlüğü, Ağaç Yayıncılık, Ankara.
• KURKTAN, Amiran (1982), Genel Sosyoloji, (2. bs), Divan Yayınları, İstanbul.
• MUALLİM NACİ (1978), Lügat-i Naci, Çağrı Yayınları, İstanbul.
• ORTAYLI, İlber (1998), “Millet Kimliği Üzerine”, Türkiye Günlüğü, S. 50, Mart-Nisan 1998.
• ÖĞÜT, Hande (2006), “Sivri Dilli Bir Roman: Baba ve Piç”, Radikal Kitap, 10 Mart 2006.
• PARLA, Jale (2000), Donkişot’tan Bugüne Roman, İletim Yayınları, İstanbul.
• Elif Şafak, 2006 yılında kendisi ile yapılan bir mülakatta, “Kitabınızın Erme- ni soykırımını kabul ettiğini düşünüyor musunuz?” sorusuna şu cevabı verir:
• “Ben ne bu romanımda ne de diğerlerinde, okurlara tepeden inme mesaj veren bir yazar olmadım. Her kitap farklı okumalara açıktır ve neyi düşünüp düşünmeyeceğine okur kendisi karar verir. Ama hemen şunu ekleyeyim, ben ’te yaşananları soykırım olarak görmüyorum. Soykırım kelimesini bu yüzden hiç kullanmadım zaten. Ben ‘tehcir’i anlatıyorum. Yalnız şu da var, biz genellikle tehcir kelimesini hafife alıyoruz, sanki ‘yürüdüler gittiler’ gi- bi…” (Şafak, 2006b).
• Elif Şafak, Anadolu için “mozaik” değil “ebru modeli” ifadesini kullanmak- tadır (Sazak, 2005).
• SAZAK, Derya (2005), “Mozaik Değil Ebru Modeli Konuşulmalı”, http://www.elifsafak.us/roportajlar.asp?islem=roportaj&id=106 (son eri- şim 02.03.2009).
• ŞAFAK, Elif (2006/1), http://www.elif safak.us/roportajlar.asp?islem=roportaj WEBE
• R, Max, (1986), Sosyoloji Yazıları, (çev. Taha Parla), Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• WELLEK, Rene-WARREN, Austin (1983), Edebiyat Biliminin Temelleri, Kül- tür Bakanlığı Yayınları, Ankara.