XVI. Yüzyıl Tezkirecilerinin Şiir Seçimlerindeki Orijinallik

Yıl 2011, Sayı: 29, 75 - 90, 01.03.2011

Doç. Dr. Bekir Çınar

Öz

Anahtar Kelimeler

-

XVI. YÜZYIL TEZKİRECİLERİNİN ŞİİR SEÇİMLERİNDEKİ ORİJİNALLİK

Öz

Bu çalışmada XVI. yüzyıl tezkirecilerinden Sehî, Latîfî, Ahdî, Âşık Çelebi, Hasan Çelebi, Beyânî ve Âlî’nin, tezkirelerine aldığı şairlerden seçtikleri şiirlerdeki orijinallik meselesi incelenecektir. Tezkirecilik geleneğimizin Anadolu’daki ilk temsilcileri olan bu yüzyıl tezkirecilerinin şairler hakkında verdikleri bilgilerin önemi kadar, o şairlerden seçtiği şiirlerin de önemli olduğu aşikârdır. Bu durum seçilen şairlerin, şairlik kudretini gösterdiği kadar, aynı zamanda tezkirecilerin şiir zevkini de ortaya koymaktadır. Bu yüzyıl tezkirecilerinin şiir seçimlerinde birbirinden ne kadar etkilendiği ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu çalışma, XVI. yüzyıl tezkirecilerinin sadece Zâtî ve Necâtî’den seçtikleri şiir örnekleriyle sınırlı tutulmuştur

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Edebiyatı, Necâtî, Zâtî, tezkire, şiir seçimi, orijinallik

Kaynakça

• CANIM, Rıdvan (2000), Latifî Tezkiretü’ş-şuara ve Tabsıratu’n-Nüzemâ, AKM Yayınları, Ankara.
• COŞKUN, Menderes (2005/1), “Divan Şairlerinin Birbirleriyle İlgili Manzum Değerlendirmeleri”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 13, İstanbul, s. 87-128.
• COŞKUN, Menderes (2005/2), “Türk Divan Şairlerinin Birbirlerini Değerlen- dirme Tarzları”, Osmanlı Araştırmaları/The Journal of Ottoman Studies XXVI, İstanbul, s. 163-174.
• ÇAPAN, Pervin (2005), “18. YY. Tezkirelerinde Örneklenen Muamma ve Lugazlar, Osmanlı Araştırmaları, XXVI (The Journal Of Otoman Studies XXVI), Prof. Dr. Mehmed Çavuşoğlı’na Armağan-II, İstanbul, s. 205-222.
• ÇAPAN, Pervin (2009), “Bir Üslûp Unsuru Olarak Safâyî Tezkiresi’nde Örnek Verme İşlemi”, İstanbul Kültür üniversitesi, Uluslar Arası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, 27-28 Ağustos 2007, Bildiriler, İstanbul Kültür Üni- versitesi Yayınları, İstanbul, s. 99-120.
• Edirneli Sehî, Tezkire-i Sehî, İstanbul 1325.
• İPEKTEN, Halûk (1991), Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şu’ara Tezkireleri, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, Erzu- rum.
• İSEN, Mustafa (1994), Künhü’l-ahbâr’ın Tezkire Kısmı, AKM Yayınları, Anka- ra.
• İSEN, Mustafa (1998), Sehî Bey Tekiresi Heşt Behişt, Akçağ Yayınevi, Ankara.
• İSEN, Mustafa (1999), Latîfî Tekiresi, Akçağ Yayınevi, Ankara.
• İSEN, Mustafa-vd., (2002), Şair Tezkireleri, [Dr. Halûk İpekten], Grafiker Ya- yınları, Ankara.
• İSEN, Mustafa (2010), Tezkireden Biyografiye, Kapı Yay., İstanbul.
• KILIÇ, Filiz (1998), XVII. Yüzyıl Tezkirelerinde Şair ve Eser Üzerine Değerlen- dirmeler, Akçağ Yayınevi, Ankara.
• KILIÇ, Filiz (2010/1), “Edebiyat Tarihimizin Vazgeçilmez Kaynakları: Şair Tezkireleri, www.kulturturizm.gov.tr (son erişim tarihi 20.10.2010).
• KILIÇ, Filiz (2010/2), Âşık Çelebi Meşâ’irü’ş-Şu’arâ İnceleme-Metin, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, C. 2-3, İstanbul.
• KUTLUK, İbrahim (1989), Kınalızade Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şuarâ, C. I-II, TTK Yayınları, Ankara.
• KUTLUK, İbrahim (1997), Beyâni Mustafa Bin Cârullah Tezkiretü’ş-şuarâ, TTK Yayınları, Ankara.
• LATÎFÎ, Abdüllatîf, Tezkire-i Latîfî, Dersaadet İkdam Matbaası 1314.
• SOLMAZ, Süleyman (2005), Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme Metin), AKMB Yayınları, Ankara.
• SUNGURHAN-EYDURAN, Aysun (2008), Beyânî Tezkiretü’ş-Şu’arâ, KB Ya- yınları, Ankara. www.kulturturizm.gov.tr (son erişim tarihi 20.11.2010).
• SUNGURHAN-EYDURAN, Aysun (2009), Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkire- tü’ş-Şu’arâ, KB Yayınları, Ankara. www.kulturturizm.gov.tr (son erişim tarihi 20.11.2010).
• TOLASA, Harun (1980), “Şair Tezkirelerinde Örnek Verme İşlemi”, Ege Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi I, İzmir, ss. s. 199-230.
• TOLASA, Harun (1982), “Divan Şairlerinin Kendi Şiirleri Üzerine Düşünce ve Değerlendirmeleri”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırma Dergisi, S. 1, İzmir, s. 15-46.
• TOLASA, Harun (2002), Sehî Latîfî Âşık Çelebi Tezkirlerine Göre 16. Yüzyılda Edebiyat Araştırma ve Eleştirisi, Akçağ Yayınevi, Ankara.