XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Alâiye Sancağının İdarî Yapısı ve Nüfus Durumu

Yıl 2011, Sayı: 29, 275 - 291, 01.03.2011

Yrd. Doç. Dr. Selim Hilmi Özkan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

XIX. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA ALÂİYE SANCAĞININ İDARÎ YAPISI VE NÜFUS DURUMU

Öz

Osmanlı Devleti, XIX. yüzyıl içerisinde idarî, malî ve ekonomik anlamda birçok yenilik ve değişiklikler ile karşı karşıya kalmıştır. Bu değişikliklerden birisi de, XIX. yüzyılın ortalarına doğru ülke genelinde bir takım idarî değişiklikler ile nüfus sayımlarının yapılmasıdır. İmparatorluğun genelinde yapılan bu değişiklikler ve nüfus sayımları, devletin genel nüfus yapısını ortaya koyduğu gibi bize yerel bazda da bir takım değerlendirmeler yapma imkânını da sunmaktadır. Biz bu çalışmamızda Alâiye Sancağı’nın sınırlarını ortaya koyduktan sonra nüfusu üzerine bir değerlendirme yapacağız. Sancağın nüfus durumunu incelerken, Başbakanlık Osmanlı Arşivi MAD.d. 22011 numarada kayıtlı bulunan nüfus yoklama defteri bize çok detaylı ve teferruatlı bir değerlendirme imkânı sunacaktır. Bu defter, sancak genelindeki yaşayanları kaza, nahiye ve kasaba şeklinde ayırdıktan sonra köy köy kayda geçirmiştir. Bunun dışında ahali güçlü, sabi, yaşlı, asker ve memleket dışında şekline sınıflamalara tabi tutulmuştur. Her kazanın ve nahiyenin sonunda toplamları ayrı ayrı verilmiştir. Buradaki veriler yüzyılın sonlarına doğru tutulan salnameler ile de karşılaştırılacaktır

Anahtar Kelimeler

Alâiye (Alanya), Manavgat, Akseki, İbradi, Senir ma Düşenbe, nüfus, idarî yapı

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• BOA, A. DVN.MHM.d., 10, 88.
• BOA, Dahiliye Mektûbî Kalemi Belgeleri (DH.MKT), 2217/71.
• BOA, DH.İD, 183/-2/46.
• BOA, DH.MKT, 2217/71.
• BOA, DH.TMIK.S, 28/46; 32/44; 30/20; 49/76.
• BOA, MAD.d, 15286; 15531; 21546; 22011.
• BOA, Yıldız Sedaret Resmi Maruzat Evrakı, 143/93.
• BOA. ML. VRD. TMT. No: 9655, 9630. Kaynak Eserler
• Konya Vilayet Sâlnâmesi (KVS), 1272, 1273, 1283, 1285, 1286, 1298, 1306, 1314, 1326.
• Telif Eserler ve Diğer
• AKÖZ; Alaaddin (1993), “XVI. Asırda Lârende Kazâsı Hakkında”, I.Uluslararası Osmanlı Tahrir Defterleri Kongresi, Osmanlı Araştırmaları/ The Journal Of Ottoman Studies, İstanbul, s. 99-136.
• BAŞAR, Fehameddin (1999), Osmanlı Eyalet Tevcîhatı 1717-1730, TTKY, Ankara.
• CUİNET, Vital (1890), La Turquıe D’asıe, Paris.
• FAROQHİ, Suraiya (1978), “XVI. Asırda Batı ve Güney Sancaklarında Belirli Aralıklarla Kurulan Pazarlar: İçil, Hamid, Karahisar-ı Sahip, Kütahya, Aydın, Menteşe”, ODTÜ Gelişim Dergisi, S. I, s. 39-85.
• GÖKBİLGİN, M. Tayyib( 1964) “Nâhiye”, İ.A, C. IX, MEBY, s. 37-39.
• HALAÇOĞLU, Yusuf (2009), Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar, (1453-1650), TTKY, Ankara.
• HALAÇOĞLU, Yusuf (1988), XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun İskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, TTKY, Ankara.
• İNALCIK, Halil (2009), Devlet-i Aliyye, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• KARACA, Behset (2010), XV eve XVI Yüzyıllarda Manavgat Kazası, Fakülte Kitabevi, Isparta.
• KARAGEDİK, Nazım (2005), XIX. Yüzyılda Alanya Kazası, (Pamukkale Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Denizli.
• KARPAT, Kemal (1985), Ottoman Population, (1830- 1914), University of Wisconsin Press, Madison.
• ORTAYLI, İlber (2000), Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840- 1880), Ankara.
• ÖZKAN, Selim Hilmi (2011), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Gündoğmuş, Alanya Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları, Alanya.
• ÖZKAYA, Yücel (1985), XVI. Yüzyılda Osmanlı Kurumları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• ÜNAL, Mehmed Ali (1989), XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), TTKY, Ankara.
• Aloaha PDF Suite Freeware Edition: http://www.aloaha.com