Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler

Yıl 2011, Sayı: 30, 51 - 72, 01.04.2011

Ahmet Demir Doç. Dr. Fatma Açık

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE KÜLTÜRLERARASI YAKLAŞIM VE SEÇİLECEK METİNLERDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Öz

Metinler aracılığıyla Türkçe öğretimi, metinlerin çözümlenmesi ve yorumlanması esas alınarak gerçekleştirilen bir dil öğretimidir. Bu yönüyle de Türkçe öğretiminde metinler, amaca götüren ana araçgereçlerdir. Kullanacağımız ana aracımızın bizi amacımıza götürecek nitelikte olması gerekir. Çalışmada betimsel yöntem ile deneysel yöntem kullanılmıştır. Bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürlerarası yaklaşımdan hareketle kullanacağımız metinlerde kültürel öğelerin bulunmasının gerekliliği üzerinde durulmuş ve ders kitaplarında yer alacak metinlerde yer alması gereken kültürel öğeler belirlenmiştir. Ayrıca Orhun, Hitit ve Gökkuşağı dil öğretim setleri kültür aktarımı açısından incelenmiştir. Değerlendirmede kitaplar arasında kültürel unsurlarımızdan hangilerinin öncelikli olarak verilmesi ve ne kadar verilmesi gerektiği konusunda bir ölçütün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Türk cumhuriyetleri ve akraba topluluklar için hazırlanması sebebiyle ortak değerleri vurgulamak adına gelenekler konusuna Yeni Hitit Dil Öğretim Setine göre daha fazla yer veren Orhun Dil Öğretim Setinde etkinliklerin çok sınırlı tutulduğu, özgün etkinliklere yer verilmediği ve ortak değerlerimizden ziyade bize özgü değerlere yer verildiği tespit edilmiştir. Hitit ve Gökkuşağı dil öğretim setinin Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi açısından gereken nitelikleri taşıdığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Kültürlerarası yaklaşım, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Türkçe ders kitapları

Kaynakça

• AKARSU, Bedia (1998), Wilhelm von Humboldt’da Dil-Kültür Bağlantısı, İnkı- lâp Kitapevi, İstanbul.
• AKSAN, Doğan (2000), Her Yönüyle Dil, TDK Yay., Ankara.
• AKTAŞ, Tahsin (2004), “Yabancı Dil Öğretiminde İletişimsel Yeti”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (12): 45-57.
• AKTAŞ, Tahsin (2007), “Yabancı Dil Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım”, Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresi, Ankara.
• ASLAN, Yasin (2007), “Yabancı Dil Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar”. Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresi, Ankara.
• BAYMUR, Fuat (1959), Türkçe Öğretimi, İnkılâp Kitap Evi, İstanbul.
• DEMİRCAN, Ömer (1990), Yabancı-Dil Öğretim Yöntemleri, Can Ofset, İstan- bul.
• GÖKMEN, M. Ertan (2005), “Yabancı Dil Öğretiminde Kültürlerarası İletişim- sel Edinç”, Dil Dergisi, (128), Nisan Mayıs Haziran 69-78.
• GÜR, Hakan (1995b), “Dil Öğretim Yöntemleri (3): 1.İşitsel-Görsel Yöntem, 2. Bilişsel Yöntem, 3. Seçmeci Yöntem”. Dil Dergisi (35): Eylül 74.
• KAFESOĞLU, İbrahim (1993), Türk Mili Kültürü, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• KAPLAN, Mehmet (2002), Kültür ve Dil, Dergâh Yay., İstanbul.
• KOÇ, Nurettin (1988), “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi”, Türk Dilinin Öğretimi Toplantısı (1986) Bildirileri, Ankara, s. 241-247.
• KURT, Cemil-NURŞEN, Aygün-LEBLEBİCİ, Elif-COŞKUN, Özden (2009), Yeni Hitit Dil Öğrenim Seti I /II/III, AÜ TÖMER Yay., Ankara.
• ÖZBAY, Murat-TEMİZYÜREK, Fahri (2004), Orhun Dil Öğretim Seti I/II/III/ TİKA Yay., Ankara.
• ÖZÜNLÜ, Ünal (1983), "Yabancı Dil Öğretiminde Yazınsal Metinlerin Yeri ve Kullanılması". Türk Dili, Dil Öğretimi Özel Sayısı, (379-380): Temmuz- Ağustos, 184.
• ÖZTÜRK, Tuncay-AKÇAY, Sezgin-YİĞİT, Abdullah vd. (2009), Gökkuşağı Dil Öğretim Seti I/II/III/IV/V, Dilset Yay., İstanbul.
• PEHLİVAN, Filiz (2007), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültürlera- rası Etkileşim Odaklı Yaklaşım Uyarınca Metin Çalışmaları, (İÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• MEB. Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (2005), Türkiye Türkçesi Öğretim Programı.
• UYGUR, Nermi (1996), Kültür Kuramı, Yapı Kredi Yay., İstanbul.
• UYGUR, Nermi (2001), Dilin Gücü, Yapı Kredi Yay., İstanbul.
• ÜLKER, Nilüfer (2007), Hitit Ders Kitapları Örneğinde Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımı Sürecine Çözümleyici ve Değerlen- dirici Bir Bakış, (İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Ziya Gökalp, (2003), Türkçülüğün Esasları, Kumsaati Yay., İstanbul.