BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2015, Sayı: 37, 73 - 96, 14.06.2015

Doç. Dr. Selçuk Çıkla

https://doi.org/10.17133/tba.26291

Öz

Modern story and novel in Turkish literature came to be known in the second half of 19th century. Many innovations have entered into our literature thanks to the examples of these two writing styles both in the form of translations and original written works. The innovations in question have become available for the readers through the new writing/telling methods included in the types of modern story and novel. However, it is a known fact that every writer has a different style of writing. Ahmet Mithat Efendi, one of the early story and novel writers, also had his own perception of writing in the early period of the Turkish novel writing. This perception is a method which emerged as a combination of some methods obtained partly from our classical literature and partly from western novel. For this reason, the methods that Ahmet Mithat Efendi used in his novels have been dealt with in the context of the art of the novel

Anahtar Kelimeler

Story novel the art of the novel Ahmet Mithat Efendi

Kaynakça

  • AÇIKGÖZ, Namık (2012), “Letâif-i Rivâyât'ta Anlatma Problemi”, Ah- met Midhat Efendi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 120-130.
  • Ahmet Mithat Efendi (1979), “Romancı ve Hayat”, Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi, hzl. Mehmet Kaplan-İnci Enginün-Birol Emil-Zeynep Kerman, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Yayınları Fakültesi, İstan- bul, s. 63-69.
  • Ahmet Mithat Efendi (1999), Jön Türk, Hzl. Osman Gündüz, Akçağ Ya- yınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/1), Cinli Han-Taaffüf-Gönüllü, hzl. Necat Bi- rinci-Ali Şükrü Çoruk-Erol Ülgen, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/2), Müşâhedât, hzl. Necat Birinci, TDK Ya- yınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/3), Vah, hzl. Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/4), Yeryüzünde Bir Melek, hzl. Nuri Sağlam, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2001), Letaif-i Rivayat, hzl. Fazıl Gökçek- Sabahattin Çağın, Çağrı Yayınları, İstanbul.
  • Ahmet Mithat Efendi (2002), Arnavutlar Solyotlar-Demir Bey Yahut İn- kişâf-ı Esrâr-Fennî Bir Roman Yahut Amerika Doktorları, hzl. Nu- ri Sağlam-M. Fatih Andı, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Midhat Efendi (2003/1), Haydut Montari-Diplomalı Kız-Gürcü Kızı Yahut İntikam-Rikalda Yahut Amerika’da Vahşet Âlemi, hzl. Erol Ülgen-M. Fatih Andı-Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2003/2), Ahbar-ı Asara Tamim-i Enzar, Yayına Hazırlayan: Nüket Esen, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Ahmet Mithat Efendi (2003/3), Eski Mektuplar-Altın Âşıkları-Mesâil-i Muğlâka-Jön Türk, hzl. Ali Şükrü Çoruk-M. Fatih Andı-Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
  • AKYÜZ, Kenan (ty.), Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
  • ÇETİN, Nurullah (2012), “Ahmet Mithat Efendi'nin Romancılığı”, Ahmet Mithat Efendi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Ba- kanlığı Yayınları, Ankara, s.131-147.
  • ÇIKLA, Selçuk (2012), “Hikâye Tekniği Bakımından Ahmet Mithat Efendi’nin Letâif-i Rivâyât’ı”, Ahmet Midhat Efendi, Editör: Mus- tafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 177-193.
  • DEMİR, Yavuz (2002), Zaman Zaman İçinde Roman Roman İçinde: Müşâhedât, Dergâh Yayınları, İstanbul.
  • DİLBER, Kadir Can (2012), “Ahmet Mithat Efendi'nin Romanlarında Geciktirim ve Sürpriz”, Ahmet Mithat Efendi, Editör: Mustafa Mi- yasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 219- 238.
  • ECO, Umberto (1996), Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, çev. Kemal Atakay, Can Yayınları, 3. bs., İstanbul.
  • ELMAS, Nazım (2011), Romana Doğru / Ahmet Mithat Efendi'nin Eser- lerinde Roman/Hikaye Terminolojisi, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • ESEN, Nüket (2011), Beliyat-ı Mudhike ve Karı Koca Masalı ve Ahmet Mithat Kaynakçası, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • ESEN, Nüket (2014), Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat, İletişim Ya- yınları, İstanbul.
  • GÖKÇEK, Fazıl (2012), “Ahmet Mithat Efendi'nin Romanlarında Anla- tım Teknikleri”, Ahmet Mithat Efendi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 209-218.
  • GÖKÇEK, Fazıl (2012), Küllerinden Doğan Anka/Ahmet Mithat Efendi Üzerine Yazılar, Dergâh Yayınları, İstanbul.
  • GÜNDÜZ, Osman (1999), “Roman Hakkında”, Jön Türk, [Ahmet Mithat Efendi], Akçağ Yayınları, Ankara, s. V-XVIII.
  • KORKMAZ, Ferhat (2010), Ahmet Mithat Efendi’nin Romanları ve Ro- mancılığı (1874-1884), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Türk Edebi- yatı Eğitimi Bilim Yayınlanmamış Doktora Tezi, Diyarbakır.
  • Namık Kemal (1305/1889), Mukaddime-i Celâl, Matbaa-i Ebuzziya, İs- tanbul.
  • ÖZ, Asuman (2004), Ahmet Mithat Efendi'nin Hikâyeciliği -Letaif-i Riva- yat-, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
  • PARLA, Jale (2011), Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım, İletişim Ya- yınları, İstanbul.
  • YEŞİLYURT, Şamil (2011), Ahmet Mithat Efendi’nin Romanlarında Ya- pı ve Tema, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri.

AHMET MİTHAT EFENDİ’NİN ROMAN YAZMA YÖNTEMİ

Yıl 2015, Sayı: 37, 73 - 96, 14.06.2015

Doç. Dr. Selçuk Çıkla

https://doi.org/10.17133/tba.26291

Öz

Modern hikâye ve roman Türk edebiyatında XIX. yüzyılın ikinci yarısında tanınmaya başlanmıştır. Bu iki türün tercüme ve telif örnekleri aracılığıyla edebiyatımıza birçok yenilik girmiştir. Söz konusu yenilikler modern hikâye ve roman türlerinin barındırdığı yeni yazma/anlatma yöntemleri aracılığıyla okurların karşısına çıkarılmıştır. Ancak her yazarın üslubunun farklı olduğu da bilinen bir gerçektir. İlk telif hikâye ve roman yazarlarımızdan biri olan Ahmet Mithat Efendi’nin de erken dönem Türk romancılığında, benimsediği, kendine has bir yazma anlayışı söz konusudur. Bu anlayış hem klasik edebiyatımızdan gelen hem de Batılı romandan alınan bazı yöntemlerle harmanlanmış bir yöntemdir. O sebeple bu makalede Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarını yazarken kullandığı yöntemler roman sanatı bağlamında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hikâye roman roman sanatı Ahmet Mithat Efendi

Kaynakça

  • AÇIKGÖZ, Namık (2012), “Letâif-i Rivâyât'ta Anlatma Problemi”, Ah- met Midhat Efendi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 120-130.
  • Ahmet Mithat Efendi (1979), “Romancı ve Hayat”, Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi, hzl. Mehmet Kaplan-İnci Enginün-Birol Emil-Zeynep Kerman, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Yayınları Fakültesi, İstan- bul, s. 63-69.
  • Ahmet Mithat Efendi (1999), Jön Türk, Hzl. Osman Gündüz, Akçağ Ya- yınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/1), Cinli Han-Taaffüf-Gönüllü, hzl. Necat Bi- rinci-Ali Şükrü Çoruk-Erol Ülgen, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/2), Müşâhedât, hzl. Necat Birinci, TDK Ya- yınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/3), Vah, hzl. Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2000/4), Yeryüzünde Bir Melek, hzl. Nuri Sağlam, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2001), Letaif-i Rivayat, hzl. Fazıl Gökçek- Sabahattin Çağın, Çağrı Yayınları, İstanbul.
  • Ahmet Mithat Efendi (2002), Arnavutlar Solyotlar-Demir Bey Yahut İn- kişâf-ı Esrâr-Fennî Bir Roman Yahut Amerika Doktorları, hzl. Nu- ri Sağlam-M. Fatih Andı, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Midhat Efendi (2003/1), Haydut Montari-Diplomalı Kız-Gürcü Kızı Yahut İntikam-Rikalda Yahut Amerika’da Vahşet Âlemi, hzl. Erol Ülgen-M. Fatih Andı-Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
  • Ahmet Mithat Efendi (2003/2), Ahbar-ı Asara Tamim-i Enzar, Yayına Hazırlayan: Nüket Esen, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Ahmet Mithat Efendi (2003/3), Eski Mektuplar-Altın Âşıkları-Mesâil-i Muğlâka-Jön Türk, hzl. Ali Şükrü Çoruk-M. Fatih Andı-Kâzım Yetiş, TDK Yayınları, Ankara.
  • AKYÜZ, Kenan (ty.), Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
  • ÇETİN, Nurullah (2012), “Ahmet Mithat Efendi'nin Romancılığı”, Ahmet Mithat Efendi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Ba- kanlığı Yayınları, Ankara, s.131-147.
  • ÇIKLA, Selçuk (2012), “Hikâye Tekniği Bakımından Ahmet Mithat Efendi’nin Letâif-i Rivâyât’ı”, Ahmet Midhat Efendi, Editör: Mus- tafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 177-193.
  • DEMİR, Yavuz (2002), Zaman Zaman İçinde Roman Roman İçinde: Müşâhedât, Dergâh Yayınları, İstanbul.
  • DİLBER, Kadir Can (2012), “Ahmet Mithat Efendi'nin Romanlarında Geciktirim ve Sürpriz”, Ahmet Mithat Efendi, Editör: Mustafa Mi- yasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 219- 238.
  • ECO, Umberto (1996), Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, çev. Kemal Atakay, Can Yayınları, 3. bs., İstanbul.
  • ELMAS, Nazım (2011), Romana Doğru / Ahmet Mithat Efendi'nin Eser- lerinde Roman/Hikaye Terminolojisi, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • ESEN, Nüket (2011), Beliyat-ı Mudhike ve Karı Koca Masalı ve Ahmet Mithat Kaynakçası, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • ESEN, Nüket (2014), Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat, İletişim Ya- yınları, İstanbul.
  • GÖKÇEK, Fazıl (2012), “Ahmet Mithat Efendi'nin Romanlarında Anla- tım Teknikleri”, Ahmet Mithat Efendi, Editör: Mustafa Miyasoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, s. 209-218.
  • GÖKÇEK, Fazıl (2012), Küllerinden Doğan Anka/Ahmet Mithat Efendi Üzerine Yazılar, Dergâh Yayınları, İstanbul.
  • GÜNDÜZ, Osman (1999), “Roman Hakkında”, Jön Türk, [Ahmet Mithat Efendi], Akçağ Yayınları, Ankara, s. V-XVIII.
  • KORKMAZ, Ferhat (2010), Ahmet Mithat Efendi’nin Romanları ve Ro- mancılığı (1874-1884), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Türk Edebi- yatı Eğitimi Bilim Yayınlanmamış Doktora Tezi, Diyarbakır.
  • Namık Kemal (1305/1889), Mukaddime-i Celâl, Matbaa-i Ebuzziya, İs- tanbul.
  • ÖZ, Asuman (2004), Ahmet Mithat Efendi'nin Hikâyeciliği -Letaif-i Riva- yat-, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
  • PARLA, Jale (2011), Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım, İletişim Ya- yınları, İstanbul.
  • YEŞİLYURT, Şamil (2011), Ahmet Mithat Efendi’nin Romanlarında Ya- pı ve Tema, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri.
Toplam 29 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Doç. Dr. Selçuk Çıkla

Yayımlanma Tarihi 14 Haziran 2015
Gönderilme Tarihi 14 Haziran 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2015 Sayı: 37

Kaynak Göster

MLA Çıkla, Doç. Dr. Selçuk. “AHMET MİTHAT EFENDİ’NİN ROMAN YAZMA YÖNTEMİ”. Türklük Bilimi Araştırmaları, sy. 37, 2015, ss. 73-96, doi:10.17133/tba.26291.
 Kapak Resmi İndir