MEHMET EMİN BEY’İN GAZELLERİ VE BU GAZELLERE YÖNELİK MUALLİM NACİ’NİN DEĞERLENDİRMELERİ

Yıl 2021, Sayı: 49, 169 - 188, 08.06.2021

Dr. Fatih Yerdemir

https://doi.org/10.17133/tubar.900998

Öz

Mehmet Emin Bey 1862 yılında dünyaya gelmiştir, Gazeller ile devrin ediplerince takdir edilmiştir. Genç yaşta vefat eden şair 1883 ve 1884 yılları arasında Tercüman-ı Hakikat’te gazellerini “Aşkî” ve Hümâyî” mahlaslarıyla yayımlamıştır. Aşkî mahlasıyla yayımladığı gazellerinde Âbid Aşkî müstear ismini kullanmış, daha sonra gazeteye gönderdiği bir mektupta gerçek adının Mehmet Emin olduğunu açıklamıştır.
Tercüman-ı Hakikat’in edebî içeriğini yöneten Muallim Naci, bu “nevheves şairin” gazetede yayımlanan on gazeline hem yapı hem de içerik açısından değerlendirmelerde bulunmuş ve şairi gazel yazmaya teşvik etmiştir.
Çalışmada Mehmet Emin Bey’in gazelleri, Nevbahârım adlı eseri temel alınarak mana ve yapı bakımından değerlendirilecektir. Daha sonra Muallim Naci’nin şarin Tercüman-ı Hakikat Gazatesi’nde yayımlanan bazı gazellerine dair yaptığı değerlendirmeler Latin harflerine aktarılıp incelenecektir. İncelemede şairin gazellerine Muallim Naci’nin yaklaşım tarzı ortaya konacak, buradan hareketle de ilgili dönemde edebî değerlendirmelerin odaklandığı noktalar, Mehmet Emin Bey’in gazellerine yazılan değerlendirmeler üzerinden tespit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Emin Bey, Muallim Naci, Tercüman-ı Hakikat, gazel, edebî eleştiri

Kaynakça

• AĞIR, A. (2012). Muallim Nâci-Beşir Fuad İntikad. Ankara: Grafiker. AKDAĞ , A. (2019). Manastırlı Rızâ Nûrî’nin Tahmîsât-ı Nevbahârım Adlı Eseri. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 51-65. BİLKAN, A. F. (1986, Eylül). Divan Edebiyatında Tenkit. Millî Kültür(54). BOZDAĞ, E. (2020). Muallim Naci'nn Düşünce Dünyası ve Tanzimat Yenileşmesindeki Yeri. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı Doktora Tezi. ÇOŞKUN, M. (2007). Klâsik Türk Şiirinde Edebî Tenkit. Ankara: Akçağ Yayınları