TARİHİN GİZEMLİ KAPISI: BAŞKA BİR TARİH HAYAL ETMEK: TÜRK EDEBİYATINDA ÜKRONYA

Yıl 2023, Sayı: 53, 223 - 229, 21.06.2023

Doğanay Dağlar

Öz

Farklı disiplinlerle belirli bir etkileşim alanına sahip olan edebiyat, tarih biliminde de önemli bir yeri teşkil etmektedir. Adı geçen iki alan edebî ve tarihî malzemelerle bilimsel çalışmalara konu olabilecek özellikler gösterir. Karşıolgusal düşünce de bu konulardan birisidir. Söz konusu düşünce biçiminin görünürlüğünü yoğun bir şekilde ele alan sosyal bilimlerin arasında edebiyatın ve tarihin kolaylıkla yer bulabileceğini söylemek mümkündür. Nitekim ükronya da barındırmış olduğu tarihî unsurları edebî bir formla okuruna sunan karşıolgusal anlatılar arasındadır. Birçok farklı alt türe sahip olan bu alanın Batı edebiyatında geniş bir yer tuttuğu, Türk edebiyatında ise sınırlı bir çalışma çemberini oluşturduğu dile getirilebilir. İşte bu çalışmada Türk edebiyatında sınırlarının henüz çizilmediği bir alana kaynaklık eden ve bu alanın kurucu ölçütlerini açığa çıkaran Murat Gür’ün Başka Bir Tarih Hayal Etmek: Türk Edebiyatında Ükronya başlıklı çalışması değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda eserde yer alan başlık ve alt başlıklar incelenerek eser hakkında bilgi verilmektedir. Sonrasında ele alınan kavramlar ve terimler çerçevesinde kitapta yer alan bakış açıları tespit edilmektedir. Gür’ün söz konusu çalışmasının Türk edebiyatı sahasında ükronyanın öncüllüğünü oluşturan metinlere yer verdiği görülmüştür. Yazarın bakış açısıyla edebî bir açılımın üzerinde durularak eserin çalışma alanlarına akademik bir kaynaklık edeceği anlaşılmıştır. Edebî yöntem ve tekniklerin yer aldığı inceleme sonucunda çalışmanın bilimsel boyutu açığa çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, karşıolgusal tarih, ükronya, roman, inceleme

Kaynakça

• Atsız, Hüseyin Nihal. Deli Kurt. Ötüken Neşriyat, 2013.
• Atsız, Hüseyin Nihal. Ruh Adam. Ötüken Neşriyat, 2011.
• Beyatlı, Yahya Kemal. “Çamlar Altında Musahabe III.” Mektuplar/Makaleler. İstanbul Fetih Cemiyeti, 1977, ss. 271-276.
• Gür, Murat. “Edebî Bir Tür Olarak Ükronya ve Alternatif Bir Tarihin Anlatısı: İzmihlâl.” Söylem Filoloji Dergisi, 7 (3), 2022, ss. 711-725.
• Gür, Murat. Başka Bir Tarih Hayal Etmek: Türk Edebiyatında Ükronya. Günce Yayınları, 2023.