KURTULUŞ SAVAŞI ROMANLARINDA İŞ BİRLİKÇİ / HAİN AYDINLAR

Yıl 2023, Sayı: 54, 147 - 165, 22.12.2023

Ramis Karabulut

Öz

Milletlerin hayatını derinden etkileyen tarihî olaylar ve dönüm noktaları vardır. Türk Kurtuluş Savaşı bunlardan biridir. Türk milleti için varlık yokluk mücadelesi olan Kurtuluş Savaşı’nın çeşitli cepheleriyle yeni kuşaklarca öneminin anlaşılabilmesi için çok sayıda kalıcı edebî eserin varlığından söz etmek zordur. Türk halkına millî kimliğinin bir parçası olan bu mücadeleyi her an diri tutacak ve hatırlatacak güçlü sanat eserlerine ihtiyaç vardır. Çünkü zaman içinde verilen mücadelenin hain odaklarca önemsizleştirme ve itibarsızlaştırma faaliyetlerinin varlığını unutmamak gerekir. Bugünden bakıldığında sanki kurtuluş mücadelesi sadece Yunan güçlerine karşı verilmiş gibi bir algı yaygındır. Oysa Türk milleti, dış cephede İngiliz, Fransız, İtalyan, Yunan vb. emperyalist güçlere karşı sa-vaş verirken iç cephede de isyancılar ve yerli işbirlikçilerle baş etmek zorunda kalmıştır. Sonunda Türk halkının fedakârlık ve azmiyle zafere ulaşılmıştır. İçerideki isyancı ve işbirlikçiler arasında geniş halk kitlesine mensup sıradan kişiler yanında aydın (entelektüel/münevver) tabakandan olanların varlığı önemlidir. Çünkü bunların çoğunluğu elit tabakadan olup toplum ve devlet üzerinde belirli bir etkiye sahiptirler. İçlerinde ünlü devlet adamları, bürokratlar, gazeteciler, yazarlar vardır. Acı olan şudur ki toplumun kendilerinden önderlik ve rehberlik beklediği en zor günlerinde bu kişiler, işgal güçleriyle iş birliği yapmaktan çekinmezler. Bu çalışmanın amacı, bahsedilen konunun Kurtuluş Savaşı romanlarına yansımalarını ortaya çıkarmaktır. Bunun için önce konuya malzeme veren Kurtuluş Savaşı romanlarında yer alan karşı güç konumundaki işbirlikçi / hain tipler tespit edilmiştir. Sonuçta ise bu kişiler, bir tasnif ve değerlendirmeye tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türk Kurtuluş Savaşı, Türk romanı, aydın, hain / işbirlikçi aydınlar

Co-conspirator/Treacherous Intellectuals in Novels in the War of Independence

Öz

There are historical events and turning points that deeply affect the lives of nations. The Turkish War of Independence is one of such events. It is difficult to talk about the existence of many permanent literary works in order for new generations to understand the importance of the War of Independence, which was a struggle of existence and extinction for the Turkish nation. There is a need for extensive works of art that will keep alive and remind the Turkish people of this struggle, which is a part of their national identity because it should not be forgotten that there have been activities of trivializing and discrediting the struggle by treacherous groups over time. From today’s perspective, there is a widespread perception that the liberation struggle was only against the Greek powers. However, the Turkish nation not only fought against imperialist powers such as British, French, Italian, Greek etc. but also had to deal with internal uprisings and local co-conspirators. In the end, victory was achieved with the sacrifice and determination of the Turkish people. It is important that among the rebels and co-conspirators, there were ordinary people from the broad mass of people as well as those from the intellectuals, as most of them were from the elite class and had a certain influence on society and the state. There were famous high-level government officials, bureaucrats, journalists, and writers among them. The bitter reality is that during the most difficult days when society expected leadership and guidance from them, these individuals did not hesitate to collaborate with the occupying powers. The aim of this study is to reveal the reflections of this subject on the War of Independence novels. For this purpose, the co-conspirator/treacherous types in the position of opposing powers in the War of Independence novels, which provided material for the subject, were identified. Subsequently, these people were subjected to a classification and evaluation.

Anahtar Kelimeler

Turkish War of Independence, Turkish Novel, Intellectual, Co-Conspirator/Treacherous Intellectuals

Kaynakça

• Adıvar, Halide Edib. Ateşten Gömlek. Can Yayınları, 2021.
• Atatürk Ansiklopedisi. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/yuzellilikler/?pdf=3257 Erişim Tarihi: 11.11. 2023. Atatürk, Kemal. Nutuk. Milli Eğitim Basımevi, 1982.
• Balcı, Yunus. Türk Romanında Aydın Problemi -1908 / 1950. Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2002.
• Buğra, Tarık. Firavun İmanı. Kervan Yayınları, 1976.
• Buğra, Tarık. Küçük Ağa. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2004.
• Çokum, Sevinç. Ağustos Başağı. Kapı Yayınları, 2017.
• Güntekin, Reşat Nuri. Yeşil Gece. İnkılâp Yayınevi, 2008.
• İlhan, Attilâ. Allah’ın Süngüleri: Reis Paşa. İş Bankası Kültür Yayınları, 2002.
• İlhan, Attilâ. Gâzi Paşa. İş Bankası Kültür Yayınları, 2006.
• İlhan, Attilâ. O Sarışın Kurt. İş Bankası Kültür Yayınları, 2007.
• Karaosmanoğlu, Yakup. Sodom ve Gomore. İletişim Yayınları, 2022.
• Kemal Tahir. Esir Şehrin İnsanları. Ketebe Yayınevi, 2022.
• Kemal Tahir. Yorgun Savaşçı. Bilgi Yayınevi, 1976.
• Kıymaz, Ahmet. (1918-1928) Romanda Millî Mücadele. Akçağ Yayınları, 1991.
• Kocagöz, Samim. Kalpaklılar. Literatür Yayınları, 2022.
• Kuntay, Mithat Cemal. Üç İstanbul. Everest Yayınları, 2022.
• Özakman, Turguç. Şu Çılgın Türkler. Bilgi Yayınevi, 2005.
• Safa, Peyami. Biz İnsanlar. Ötüken Yayınları, 2023.
• Yalçın, Durmuş vd. Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. C. 1, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 2005.