UNVEILING THE NEGATIVE FATHER IMAGE IN OĞUZ ATAY’S NOVELS

Yıl 2024, Sayı: 56, 29 - 54, 04.12.2024

Zeynep Çolak

Öz

The father image exerts a profound influence on the identity formation of fictional characters within their narrative worlds. The interaction between paternal authority and individual identity has been a pivotal theme in literature, art, and science since the time of Sophocles. This interaction, especially from the 19th century onward -an era where the effects of modernity became markedly pronounced- has been intricately and often negatively portrayed in the works of towering modernist figures such as Fyodor M. Dostoevsky, Franz Kafka, Virginia Woolf, William Faulkner, D.H. Lawrence, and James Joyce. Based on this context, this study meticulously examines the negative father image in Oğuz Atay’s novels, situating this phenomenon within an expansive socio-psychological framework. Employing Sigmund Freud’s psychoanalytic theories as a foundation, the analysis delves into how these adverse paternal images resonate with the fragmented and atomized reality of modern or ‘late-modern’ periods. This scholarly analysis is further enriched by incorporating Ihab Hassan's perspectives, which are fundamental in the discourse of modernist and postmodernist literature. In this regard, the study comprehensively analyses the primary characters in Atay's novels.

Anahtar Kelimeler

Modernity, Literature, Turkish Literature, Oğuz Atay, Psychoanalysis

OĞUZ ATAY’IN ROMANLARINDA OLUMSUZ BABA İMGESİNİ AÇIĞA ÇIKARMAK

Öz

Baba imgesi, kurgusal karakterler ve onların kurgusal evren içerisindeki kimlik oluşumlarında belirleyici bir etkiye sahiptir. Baba otoritesi ile bireysel kimlik arasındaki etkileşim Sophocles’ten bu yana edebiyat, sanat ve bilimin konusu olmuştur. Bu etkileşimin özellikle 19. Yüzyıldan itibaren, yani modernitenin etkilerinin iyice belirginlik kazandığı dönemin ardından, karmaşık bir şekilde edebiyata yansıdığı ve özellikle de Fyodor M. Dostoyevski, Franz Kafka, Virginia Woolf, William Faulkner, D.H. Lawrence, James Joyce gibi modernist edebiyatın anıtsal örneklerinde olumsuz bir biçimde işlendiği bilinmektedir. Bu olgudan hareketle bu çalışma Oğuz Atay'ın romanlarındaki olumsuz baba imgesine odaklanmakta ve bu olguyu geniş bir toplumsal ve psikolojik çerçevede ele almaktadır. Olumsuz baba imgeleri bu makalede Sigmund Freud’un psikanalitik yaklaşımları merkez alınarak incelenmekte, bu olumsuz imgelerin toplumsal alanla da (kişiliğin parçalandığı ve gerçekliğin adeta atomize edilen alanlara sıkıştırıldığı modern yahut ‘geç modern’ bir dönemle) bağlantılarından ötürü modern-postmodern edebi tartışmalarda son derece önemli bir yer tutan Ihab Hassan’ın yaklaşımlarından yararlanılmakta ve bu çerçevede Atay’ın romanlarındaki ana karakterler kapsamlı bir biçimde analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Modernite, Edebiyat, Türk Edebiyatı, Oğuz Atay, Psikanaliz

Kaynakça

• Atay, Oğuz. Oyunlarla Yaşayanlar [Living With Games]. İletişim Yayınları, 2014.
• Atay, Oğuz. Tehlikeli Oyunlar [Dangerous Games]. İletişim Yayınları, 2015.
• Atay, Oğuz. The Disconnecte d, Trans. Sevin Seydi. Olric Press, 2017.
• Atay, Oğuz. Waiting for Fear, Trans. Fulya Peker. Contra Mundum Press, 2021.
• Bleikasten, André. The Ink of Melancholy: Faulkner’s Novels from The Sound and the Fury to Light in August. Indiana University Press, 1990.
• Bloom, Harold. Shakespeare: The Invention of the Human. Riverhead Books, 1999.
• Bowlby, Rachel. Virginia Woolf: Feminist Destinations. Basil Blackwell, 1988.
• Brontë, Charlotte. Jane Eyre. W. W. Norton & Company, 2000.
• Dostoevsky, Fyodor Mihailovich. The Brothers Karamazov. Trans. Richard Pevear and Larissa Volokhonsky. Farrar, Straus and Giroux, 1992.
• Dostoevsky, Fyodor Mihailovich. Crime and Punishment. Trans. Nicolas Pasternak Slater. Oxford University Press, 2017.
• Ecevit, Yıldız. “Ben Buradayım” Oğuz Atay’ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası [“I Am Here” The Biographical and Fictional World of Oğuz Atay]. İletişim Yayınları, 2005.
• Faulkner, William. The Sound and the Fury. Vintage, 1995.
• Freud, Sigmund, Three Essays on The Theory of Sexuality, London: Verso Books, 2017.
• Freud, Sigmund. “Dostoevsky and Parricide”, The Future of an Illusion, Civilisa-tion and Its Discontents and Other Works. Trans. James Stratchey and Anna Freud. The Hogart Press, pp. 173-196, 1961.
• Gürbilek, Nurdan. Benden Önce Bir Başkası [Someone Else Before Me]. Metis Yayınları, 2011.
• Kafka, Franz. Letter to His Father. Knopf Doubleday Publishing Group/Schocken Books, 1966.
• Kafka, Franz. The Metamorphosis. Trans. David Wyllie. Benediction Classics, 2011.
• Kirkwood, Gordon MacDonald. A Study of Sophoclean Drama. Cornell University Press, 1958.
• Kott, Jan. Shakespeare, Our Contemporary. Doubleday, 2015.
• Lawrence, David Herbert. Sons and Lovers. Peacock Books, 2018.
• Leaska, Mitchell A. The Novels of Virginia Woolf: From Beginning to End. The John Hopkins University Press, 1977.
• Hassan, Ihab. The Dismemberment of Orpheus: Toward a Postmodern Literature. 2nd Edition. The University of Wisconsin Press, 1983.
• Hassan, Ihab. The Postmodern Turn: Essays in Postmodern Theory and Culture. Ohio State University Press, 1987.
• Joyce, James. A Portrait of the Artist as a Young Man and Dubliners. Barnes and Noble Classics, 2004.
• Joyce, James. Ulysses. Penguin Classics, 2000.
• Shakespeare, William. King Lear. Yale University Press, 2017.
• Sophocles. Oedipus Rex. Trans. David Mulroy, University of Wisconsin Press, 2011.
• Showalter, Elaine. A Literature of Their Own: British Women Novelists from Brontë to Lessing. Princeton University Press, 1977.
• Woolf, Virginia. To the Lighthouse. Boston: Mariner Books, 2005.