ADAPAZARI BÖLGESİ ZEMİN BÜYÜTME FAKTÖRÜNÜN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 3, 1 - 9, 02.08.2016

Seyhan Fırat

Öz

Bu çalışmanın amacı, Adapazarı bölgesinin yerel zemin koşullarının kuvvetli deprem hareketlerini büyütme etkisinin hangi mertebede olduğunu belirlemektir. Bu amaçla Adapazarı’nda geçmiş yıllarda yapılmış derin sondajlardan belirlenen zemin formasyonları kullanılarak SHAKE2000 bilgisayar programında 17 Ağustos 1999 Marmara depreminin kuvvetli yer hareketi kayıtlarına ait verilerle tek boyutlu zemin tepki analizi yapılmıştır. Analizde göz önüne alınan zemin profillerinin yüzeylerindeki davranış spektrumları, Türk Deprem Yönetmeliği 2007 ve Eurocode8’de öngörülen tasarım spektrumları ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca, zemin profillerinin alt tabakası ile yüzeyleri arasındaki transfer fonksiyonları ve derinliğe bağlı pik yer ivmesi değerleri gösterilmiştir. Çalışma kapsamında analizlerden elde edilen sonuçlar, incelenen zemin davranış spektrumlarının yönetmeliklerde öngörülen tasarım spektrumlarının dışında yer aldığını, zemin yüzeylerindeki pik yer ivmesi değerlerinin zemin alt tabakasındaki değerlerden büyük olduğunu ve zeminlerin lineer olmayan özelliklerinden dolayı küçük frekanslarda büyük zemin büyütmesi, büyük frekanslarda ise daha küçük büyütmelerin olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, depreme dayanıklı yapı tasarımında yerel zemin koşullarının göz önünde bulundurulması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Zemin Büyütmesi, Adapazarı Zemini Özellikleri, Shake2000, Yerel Zemin Koşulları

Kaynakça

• Bakır, B.S., Yılmaz, M.T., Yakut, A., Gülkan, P. (2005), “Re-examination of Damage Distribution in Adapazarı: Geotechnical Considerations”, Engineering Structures, 27, 1002-1013
• Biringen, E. (2000), “Soil Amplification and Case Studies for Clayey Soils”, Master Thesis, Boğaziçi University, İstanbul
• Bol, E. (2003), “Adapazarı Zeminlerinin Geoteknik Özellikleri”, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Adapazarı
• Demir, M. (2007), “Adapazarı Bölgesi Zemin Büyütme Faktörünün İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Adapazarı
• “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik”, (2007), Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara
• “Eurocode 8”, (2003), European Committee for Standardisation
• Hasancebı, N., Ulusay, R. (2006), “Evaluation of Site Amplification and Site Period Using Different Methods for an Earthquake-Prone Settlement in Western Turkey”, Engineering Geology, 87, 85-104
• Haşal, M.E., İyisan, R. (2004), “Yerel Zemin Koşullarının Zemin Büyütmesine Etkisi: Bir ve İki Boyutlu Davranış”, Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği Onuncu Ulusal Kongresi, İstanbul, 343-352
• Kılıç, H., Özener, P.T., Ansal, A., Yıldırım, M., Özaydın, K., Adatepe, Ş. (2006), “Microzonation of Zeytinburnu Region with Respect to Soil Amplification: A Case Study”, Engineering Geology, 86, 238-255
• Komazawa, M., Morıkawa, H., Nakamura, K., Akamatsu, J., Nıshımura, K., Sawada, S., Erken, A., Önalp, A. (2002), “Bedrock Structure in Adapazari, Turkey – A Possible Cause of Severe Damage by the 1999 Kocaeli Earthquake”, Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 22, 829 – 836
• Kramer, S.L. (2003), “Geoteknik Deprem Mühendisliği”, Gazi Kitabevi
• Kutanis, M., Bal, İ.E. (2006), “Yerel Zemin Şartlarının Yapı Hasar Dağılımı Üzerinde Etkileri”, Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği Onbirinci Ulusal Kongresi, Trabzon, 99-113
• Şafak, E. (2001), “Local Site Effects and Dynamic Soil Behavior”, Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 21, 453-458
• Özgirgin, F. (1997), “Case Studies on Soil Amplification”, Master Thesis, Boğaziçi University, İstanbul
• Tezcan, S.S. (2002), Kaya, E., Bal, İ.E., Özdemir, Z., “Seismic Amplification at Avcılar, Istanbul”, Engineering Structures, 24, 661-667
• Tohumcu, P., Kılıç. (2003), H., Özaydın, K., “Yerel Zemin Koşullarının Depremler Sırasında Yapısal Davranış Etkileri Yönünden Sınıflandırılması”, Yıldız Teknik Üniversitesi, 85-101
• Yalçınkaya, E. (2004), “Bir Boyutlu Modeller İçin Zemin Büyütmesine Etki Eden Parametrelerin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yer Bilimleri Dergisi, c.17, s.1, 47-56