TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARININ BELGELENMESİNDE AKILLI CEP TELEFONU UYGULAMALARININ ÖLÇÜM AMAÇLI KULLANILABİLİRLİĞİNİN TESPİTİ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 4, 1 - 13, 31.12.2018

Elif Tekinöz Özlem Sağıroğlu

Öz

 Taşınmaz kültür mirasının tespit ve belgelenmesinde karşılaşılan en önemli problemlerden birini zaman azlığı oluşturmaktadır. Doğal etmenler, Vandalizm ve rant gibi onlarca olumsuz sebebin getirisi olarak çok hızlı bir köhneme ve yıkılma sürecine girmiş olan bu varlıkların sayıca çokluğu, çok hızlı bir tespit ve belgelemeyi gerektirmektedir. Günümüzde kültür varlıklarının tespit ve belgelenmesi için kullanılan çok sayıda yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerin bir kısmı (örneğin geleneksel yöntem) uzun süre zarfında çok sayıda ekip elemanını gerektirmesine rağmen ucuza mal olan bir yöntem olarak karşımıza çıkarken, bazı yöntemler ise (örneğin lazer tarama) kısa süre zarfında az sayıda ekip elemanı ile efektif belgelemeyi sağlamasına karşın oldukça pahalı olmaktadır. Bu noktada ekipman, konaklama, yazılım ve donanım gibi gereksinimlerin maddi yekünü yanı sıra, bu ekipmana ulaşma, elde etme zorluğu da diğer problemleri oluşturmaktadır. Bu makale kapsamında, kolaylıkla ulaşılabilen cep telefonlarının, taşınmaz kültür varlıklarının tespit ve belgelenmesinde önemli adımlardan birini oluşturan rölöve alımında kullanım olanakları araştırılmıştır. Araştırma bağlamında İzmir Yalı Camisi’nin cephesi, 300,600 ve 900 cm uzaklıktan Apple Iphone6 cep telefonu ile pek çok uygulama kapsamında fotoğraflanmış; elde edilen veriler, ölçüm öncesi gereken hazırlıklar, ölçüm yöntemi, uygulama içi opsiyonlar, veri paylaşımı, sonuç ürün ve hassasiyet verileri bağlamında karşılaştırılmış; tablolarda detaylandırılarak sunulmuştur. Elde edilen veriler, cep telefonu uygulamalarının Taşınmaz kültür varlıklarının tespit ve belgelenmesinde kullanılabilirliği açısından değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Rölöve, Cep telefonu uygulamaları, tespit ve belgeleme, kültür varlığı

Kaynakça

• Aktepe, M., (1972). “Osmanlı Devri İzmir Camileri Hakkında Ön Bilgi”. Tarih Endüstri Enstitüsü Dergisi, 3(2): 211-212.
• Granshaw, S.I., (2016). Photogrammetric terminology: 3rd edition. Photogram Rec, 31: 210–252. Doi:10.1111/phor.12146.
• Gültekin, E., (2004). Tarihi Kemeraltı Çarşısının Dini Yapıları. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları. ICOMOS (1993). Optimum Practice In Architectural Photogrammetry Surveys. Comité Scientifique International 10éme Assemblée Générale, Sri Lanka.
• Lane, N.D., Miluzzo E., Lu,H., Peebles, D., Choudhury, T. and Campbell, A., (2010). A Survey Of Mobile Phone Sensing. IEEE Communications Magazine. 48:9;140-150. DOI: 10.1109/MCOM.2010.5560598
• Letellier, R., (2007). Guiding, Documentation And İnformation Management For The Conservation Of Heritage Places – Guiding Principles. Los Angeles: The Getty Conservation Institute
• Sağıroğlu, Ö., (2004). Yersel Fotogrametrik Rölöve Alım Tekniğinin Ömer Duruk Evi Üzerinde Uygulanması Ve Değerlendirilmesi, Gazi üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Sağıroğlu, Ö., & Genç, G. (2016). The Comparison of Architectural Heritage Documentation Techniques Over Mustafa Aga Bath 'Hamam' Located in the Commodity Center of Tokat. Gazi University Journal Of Science, 29(3), 515-524.
• Tekinöz Gökçe, E., (2017). Kültür Varlıklarının Rölöve Alımında Mobil Uygulamaların Kullanılabilirliğinin Tespiti. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Ungan, I., (1968). İzmir Camiileri. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Yetkin, Ş., (1981). Kütahya Dışındaki Kütahya Çinileri ile Süslü Eserler. Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılına Armağan, 83-110.