CBS kullanılarak savaş alanı arkeolojisi çalışmaları için bir veri tabanı oluşturulması: Malazgirt savaş alanının tespiti, tarihi ve arkeolojik yüzey araştırması projesi örneği

Yıl 2023, , 70 - 76, 25.12.2023

İskender Dölek , Adnan Çevik

https://doi.org/10.56130/tucbis.1312340

Öz

Bu çalışmada, Kültür Bakanlığı tarafından Desteklenen “Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırması” adlı “Savaş Alanı Arkeolojisi” temalı proje kapsamında Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile oluşturulan bir veri tabanı ve bu veri tabanının yapısı tartışılmaktadır. Savaş alanı arkeolojisi çalışmaları birçok farklı bilimsel alandan (tarih, arkeoloji, coğrafya, antropoloji vb.) çok sayıda bilim insanın bir araya geldiği, farklı yöntemlerle birçok verinin toplanması, analiz edilmesini gerektiren bilimsel bir alanlardır. Bu nedenle savaş alanı arkeolojisi alanında yapılan çalışmalarda sistematik ve ilişkili bir veri tabanının oluşturulması oldukça önemlidir. Böyle bir veri tabanı araştırmacıların daha etkin bir şekilde koordine edilmesini, verilerin kolayca değerlendirilip paylaşılmasını sağlayabilir. “Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırması” adlı proje kapsamında oluşturulan CBS kullanılarak oluşturulan veri tabanı, savaş alanının, topografik yapısını ve coğrafi konumunu görselleştirmek için kullanılabilinecek Sayısal Yüzey Modeli (SYM) gibi verileri içerdiği gibi farklı bilimsel disiplinler tarafından oluşturulan çalışma raporlarını, resim ve belgeleri birbiriyle ilişkilendirilerek bir araya getirmektedir. Bu sayede, tarihî kaynaklardan elde edilen veriler CBS yardımıyla bu veri tabanına entegre edilebilmektedir. Savaşın kronolojisi mekânsal verilerle uyumlu bir şekilde ortaya konulabilmekte, savaşın taraflarının uyguladığı askeri stratejiler anlaşılabilmektedir. Bu çalışmada genel hatları ile tanıtılan veri tabanı benzer çalışmalar içinde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

CBS, Savaş Alanı Arkeolojisi, Veri Tabanı, Malazgirt Savaşı

Creating a database for battlefield archaeology studies using GIS: example of the detection, historical, and archaeological surface survey project of the battle of Malazgirt

Öz

In this study, a Geographical Information Systems (GIS) based database is being developed within the framework of a project that focuses on the identification, history, and archaeological surface survey of the Malazgirt Battlefield. The structure of the database is being addressed. The field of battlefield archaeology involves the collaboration of numerous individuals from various scientific disciplines and encompasses the challenging processes of collecting, analyzing, and sharing a large amount of data. Therefore, it is important to establish a systematic database in the field of battlefield archaeology. This facilitates more effective coordination among researchers and enables easy sharing of information. GIS-based applications for the Malazgirt Battlefield have been used not only to determine the physical characteristics, topographical structure, and geographic location of the battlefield but also to collect research reports conducted by different scientific disciplines, as well as to compile images and documents. Additionally, the integration and analysis of data obtained from historical sources within the GIS hold great significance in understanding the chronology of the battle and military strategies. The data obtained through the use of GIS in this study will help us better understand the historical and archaeological significance of the battlefield and will provide a foundation for future research in this field.

Anahtar Kelimeler

GIS, Battlefield Archaeology., Database, Battle of Malazgirt

Kaynakça

• Bowden, M., & Soutar, S. (2003). Mapping the past: GIS applications in archaeology. British Archaeological Reports.
• Brown, K. B. (2000). Urban stream restoration practices: an initial assessment. The Center.
• Buck, D., & Onasch, K. (2003). The Giza mapping project: Methods and initial results. Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Abteilung Kairo, 59, 81-100.
• Clark, T. (2019). Advances in archaeological practice: Historical perspectives on the profession of archaeology. American Antiquity, 84(3), 505-521.
• Codd, E. F. (1970). A Relational model of data for large shared data banks. Communications of the ACM, 13(6), 377-387. https://doi.org/10.1145/357980.358007
• Davis, N. (2014). Recording Battlefield Archaeology: Challenges and Opportunities. Proceedings of the 9th Military Archaeology Conference Oxbow Books, United Kingdom, 109-119.
• Gaffney, C., Fitch, S., & Smith, D. P. (2008). Europe's lost world: The rediscovery of Doggerland. Council for British Archaeology.
• Ikram, S., & Dodson, A. (2006). Beyond the horizon: Studies in Egyptian art, archaeology and history in honour of Barry J. Kemp. Oxbow Books.
• Johnson, A. (2015). Geçmiş Savaşlar ve Askeri Stratejiler Hakkında Bilgi Sunan Savaş Alanı Arkeolojisi. Tarih Araştırmaları Dergisi, 40(2), 78-94.
• Johnson, T. C. P. F. (2000). A field experiment for analysing organisational communication strategies and outcomes [Doctoral thesis, University of Waterloo]. Recreation and Leisure Studies. https://Uwspace.Uwaterloo.Ca/Bitstream/Handle/10012/560/NQ53499.Pdf?Sequence=1
• Jones, E. (2012). War neuroses and Arthur Hurst: a pioneering medical film about the treatment of psychiatric battle casualties. Journal of the history of medicine and allied sciences, 67(3), 345-373. https://doi.org/10.1093/jhmas/jrr015
• Lehner, M. (1997). The complete pyramids: solving the ancient mysteries. Thames & Hudson.
• Nassaney, M. S., & Sassaman, K. E. (Eds2014). GIS and archaeological site location modeling. Routledge.
• Richards, J. D., & Robinson, D. E. (2004). Digital imaging and GIS applications in archaeology: A British perspective. Remote sensing in archaeology, 123-136.
• Rowland, J. M. (2000). Hidden treasures of ancient Egypt: Unearthing the masterpieces of the Egyptian Museum in Cairo. Thames & Hudson.
• Smith, M. E., (2010). The archaeological study of neighborhoods and districts in ancient cities. Journal of Anthropological Archaeology, 29(2), 137-154. https://doi.org/10.1016/j.jaa.2010.01.001
• Uslu Koçyiğit, F., Durduran, S. S., & Alkan, T. (2022). Creating geographical information system (GIS) database with unmanned aerial vehıcles (UAV) In Archaeological Areas; the case of Anemurıum ancient city Journal of Engineering Sciences and Design, 10(3), 831-843. https://doi.org/10.21923/jesd.999829
• Wandsnider, L. (1998). GIS and archaeological site location modeling. In The archaeology of regions: A case for full-coverage survey. University of California Press, 117-146.
• Watson A. (2008). Stonehenge: the Biography of a Landscape, Time and Mind, 1(3), 373-375. https://doi.org/10.2752/175169708X329417