Eğik Fotoğraflar ile 3 Boyutlu Kent Modeli Üretimi ve Kullanım Alanları

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 14 - 26, 15.12.2019

Enes Halıcı , Cevdet Coşkun Aydın

Öz

Günümüzde teknolojik gelişmelerle birlikte kent
ölçeğinde insanların ihtiyaç ve talepleri gün geçtikçe artmaktadır. Buna
paralel olarak karar verici merciler de kendilerini konumlandırmakta ve çözüm
üretme konusunda çalışmalarını yoğunlaştırmaktadırlar. Bütün dünyada kentlerin
bilgisayar ortamında üç boyutlu olarak temsil edilmesi çalışmaları sonucunda 3
boyutlu tasarımlar günden güne gelişmiş ve basit bir kutu şekli ile başlayıp
detaylı mimari tasarımlara kadar gelinmiştir. Takip eden çalışmalarda bu üç
boyutlu tasarımlar detay seviyesine göre sınıflandırılmış ve
numaralandırılmıştır. Bu sınıflandırmalar, detay seviyesi teriminin ingilizce
karşılığı olan LoD, yani Level of Details terimiyle bir ana başlıkta
toplanmıştır. Modelleme çalışmalarına ek olarak, bu çalışmalarda kullanılacak
veri ve veri toplama tekniklerinde de gelişmeler yaşanmış ve geleneksel
yöntemlere ek olarak eğik (oblik) fotoğrafların fotogrametrik olarak
değerlendirilmesi gibi yeni teknikler de kullanılmaya başlanmıştır. Bu
çalışmada eğik kamera ile çekilen eğik görüntülerle bir üç boyutlu kent modeli
tasarımı gerçekleştirilerek, değişik alanlarda kent tasarımlarına nasıl
katkılar sunulabileceği konusu araştırılmıştır. Ankara ili Gölbaşı İlçesinde
seçilen bir uygulama alanında Vexcel firmasının UltraCam Osprey Mark 3 Premium
kamerası kullanılarak elde edilen eğik görüntüler UltraMap yazılımı ile değerlendirilmiş
mesh modeller ve nokta bulutu verileri kullanılarak, BuildingReconstruction
yazılımı ile 3 boyutlu modeller oluşturulmuştur. Çalışmanın sonucunda eğik
kamera görüntüleri ile 3 boyutlu modellerin, çok kısa sürede ve yüksek
hassasiyette elde edildiği görülmüştür. Ayrıca LoD 2.3 seviyesinde üretilen
modellerin, yarı otomatik şekilde 3 boyutlu kent modeli üreten yazılımlara göre
daha detaylı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğik Fotoğraf, Detay Seviyesi, 3 Boyutlu Kent Modeli, Kent Planlaması, 3 Boyutlu Kadastro

Kaynakça

• Amado, M., Poggi, F. ve Amado, A. (2016). Energy Efficient City: A Model for Urban Planning. Sustainable Cities and Society. 26. 476-485. Aydın, C. C. (2014). Designing Building Façades for the Urban Rebuilt Environment with Integration of Digital Close-Range Photogrammetry and Geographical Information Systems. Automation in Construction, 43, 38–48.
• Aydın, C. C. (2008). Usage of Underground Space for 3D Cadastre Purposes and Related Problems in Turkey. Sensors. 8, 11, 6972-6983.
• Ayyıldız, E. (2016). Eğik Resim Fotogrametri İle Veri Üretimi. Uzaktan Algılama – CBS Sempozyumu, 5-7 Ekim 2016, Adana.
• Bakıcı, S., Erkek, B., Ayyıldız, E. ve Özmüş, L. (2017). The Use of 3D City Models Form Oblique Images on Land Administration. ISPRS Annals of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences. IV-4/W4. 117-121. Balsa-Barreiro, J. ve Fritsch, D. (2018). Generation of Visually Aesthetic and Detailed 3D Models of Historical Cities by Using Laser Scanning and Digital Photogrammetry. Digital Applications in Archaeology and Cultural Heritage, Volume 8, Pages 57-64, ISSN 2212-0548.
• Biljecki, F., Stoter, J., Ledoux, H., Zlatanova, S. ve Çöltekin, A. (2015). Applications of 3D City Models: State of the Art Review. ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2015, 4, 2842-2889.
• Buhur, S., Ross, L., Büyüksalih, G. ve Baz, I. (2009). Planlama Aktiviteleri için 3-Boyutlu Kent Modeli Örnek Uygulaması: Haydarpaşa Tren İstasyonu, Haydarpaşa Limanı ve Geri Sahası. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 02-06 Kasım 2009, İzmir.
• Büyükdemircioğlu, M., Kocaman, S. ve Isikdag, U. (2018). Semi-Automatic 3D City Model Generation from Large-Format Aerial Images. ISPRS International Journal of Geo-Information. 7. 339.
• Chen, R. (2011). The Development of 3D City Model and Its Applications in Urban Planning. Proceedings - 2011 19th International Conference on Geoinformatics, Geoinformatics 2011. 1-5.
• CityGML Anasayfası, https://www.citygml.org/. Erişildi 23.11.2018.Doğru, A. Ö. ve Şeker, D. Z. (2009). Coğrafi Bilgi Sistemlerinde 3B Kent Modelleme Olanaklarının İrdelenmesi. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 02-06 Kasım 2009, İzmir.
• Döner, F., Bıyık, C., ve Demir, O. (2011). Dünyada Üç Boyutlu Kadastro Uygulamaları. 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 18¬22, Nisan, Ankara.
• Grenzdörffer, G. J., Guretzki, M., ve Friedlander, I. (2008). Photogrammetric Image Acquisition and Image Analysis of Oblique Imagery. The Photogrammetric Record 23(124):372 – 386.
• Heo, J., Jeong, S., Park, H., Jung, J., Han, S., Hong, S. ve Sohn, H. (2013). Productive High-Complexity 3D City Modeling with Point Clouds Collected From Terrestrial Lidar. Computers, Environment and Urban Systems. 41. 26–38.
• Khoo, V. H. S. (2011). 3D Cadastre in Singapore. 2nd International Workshop on 3D Cadastres, 16-18 November 2011, Delft, the Netherlands.
• Liang, J., Shen, S., Gong, J., Liu, J. ve Zhang, J. (2016). Embedding User-Generated Content into Oblique Airborne Photogrammetry-Based 3D City Model. International Journal of Geographical Information Science. 31. 1-16.
• Lisec, A., Ferlan, M. ve Tekavec, J. (2017). Towards a 3D Cadastre in Slovenia, 3D Modelling of a Cadastral Treasure in Slovenia. GIM International, 31(4):35-37, April 2017.
• Mahdjoubi, L., Moobela, C., ve Laing, R. (2013). Providing Real-Estate Services through the Integration of 3D Laser Scanning and Building Information Modelling. Computers in Industry, Volume 64, Issue 9, December, Pages 1272-1281.
• Oosterom, P. (2013). Research and Development in 3D Cadastres. Computers, Environment and Urban Systems. 40. 1–6.
• Özmüş, L., Erkek, B., Ateş, H. B., Özer, E., ve Bakıcı, S. (2013). Eğik Resim Fotogrametrisi ve Arazi Yönetiminde Kullanım Alanları. TUFUAB2013 VII. Teknik Sempozyumu, Trabzon.
• Qin, J., Fang, C., Wang, Y., Li, G. ve Wang, S. (2015). Evaluation of Three-Dimensional Urban Expansion: A Case Study of Yangzhou City, Jiangsu Province, China. Chinese Geographical Science, 25, 224-236.
• Schubiger-Banz, S., Arisona, S. M. ve Zhong, C. (2014). Enhancing Photogrammetric 3D City Models with Procedural Modeling Techniques for Urban Planning Support. Earth and Environmental Science 18.
• Stoter, J., Ploeger, H. ve Oosterom, P. (2013). 3D Cadastre in the Netherlands: Developments and International Applicability. Computers, Environment and Urban Systems. 40. 56–67.
• Sun, Y., Sun, H., Yan, L., Fan, S. ve Chen, R. (2016). RBA: Reduced Bundle Adjustment for Oblique Aerial Photogrammetry. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, Volume 121, Pages 128-142, ISSN 0924-2716.
• Wu, B., Xie, L., Hu, H., Zhu, Q. ve Yau, E. (2018). Integration of Aerial Oblique Imagery and Terrestrial Imagery for Optimized 3D Modeling in Urban Areas. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, Volume 139, Pages 119-132, ISSN 0924-2716.
• Xi, W., Li, G., Li, D., Zhao, Z. ve Song, J. (2017). Application of Oblique Photogrammetry in Real Estate Surveying and Mapping. 2017 International Conference on Electronic, Control, Automation and Mechanical Engineering ISBN: 978-1-60595-523-0.
• Xia, Z. ve Zhu Qing, B. (2004). Applications of 3D City Models Based Spatial Analysis to Urban Design.Int. Arch. Photogramm. Remote Sens. Spat. Inf. Sci.
• Xiao, J., Gerke, M. ve Vosselman, G. (2012). Building Extraction From Oblique Airborne Imagery Based on Robust Façade Detection. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, Volume 68, 2012, Pages 56-68, ISSN 0924-2716.
• Yalçın, G. ve Selcuk, O. (2015). 3D City Modelling with Oblique Photogrammetry Method. Procedia Technology, 19, 424 – 431.
• Yan, J., Jaw, S. W., Son, R. V., Soon, K. H. ve Schrotter, G. (2018). Three-Dimensional Data Modelling for Underground Utility Network Mapping. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume XLII-4.
• Yastıklı, N., Çetin, Z., Üçok, U. ve Koçdemir, K. H. (2017). Fotogrametrik Harita ve LiDAR Verileri ile 3B Kent Modeli Üretimi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.Yomralıoğlu, T. (2011). Dünya’da Arazi Yönetimi. Türkiye’de Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Çalıştayı, 26-27 Mayıs 2011, Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Zheng, Z. (2018). The Application Research of Oblique Photogrammetry Technology in Road Planning. Earth and Environmental Science 192, 01207.