Depremde Meydana Gelebilecek Bina Hasarlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 17 - 25, 01.06.2020

Sefa Sarı , Tarık Türk

Öz

Ülkemiz, bulunduğu jeolojik, topoğrafik yapı ve iklim koşulları nedeniyle doğal afetlerle sürekli olarak karşı karşıya kalmaktadır. Jeolojik olarak dünyanın en aktif kuşaklarından birisi üzerinde yer alan ülkemiz, deprem başta olmak üzere birçok dogal afetin meydana gelebileceği uygun jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri taşımaktadır. Gerek tarihsel gerekse aletsel dönem kayıtları geçmişte ülkemizin birçok kesiminde büyük depremler olduğunu göstermektedir. Bu depremlerden en yıkıcı olanları ise Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) üzerinde meydana gelmektedir.
Bu çalışmada; KAFZ’ a yakın Sivas il merkezinin bina bazında olası bir depremden etkilenme potansiyeli ortaya konmuştur. Çalışma kapsamında Sivas Belediyesi Kent Bilgi Sistemi (KBS) içerisinde bulunan binaların taban alanı, kat sayıları, yapı nizamları, yapım tarihleri, yapı tipleri, yapı türü vb. özellikleri incelenmiş ve Federal Emergency Management Agency (FEMA) yaklaşımına uygun olarak bina verileri oluşturulmuştur. Ayrıca, nüfus, arazi kullanımı, su kaynakları, yol, topoğrafya, fay hatları, jeolojik formasyon, yerel zemin sınıfları verilerinin yanı sıra belediye bünyesinde bulunan jeolojik, jeofiziksel, mikrotremor ve yerleşime uygunluk verileri elde edilerek CBS ortamına aktarılmıştır. Daha sonra, belirlenen deprem senaryolarından yola çıkılarak olası bir depremde Sivas Belediyesi KBS’de kayıtlı bulunan 32023 adet binanın yapı nizamları (Bitişik, Ayrık) ve yapı tiplerine (Yığma, Betonarme Karkas) göre hasar görebilme potansiyelleri (Hasarsız, Hafif hasarlı, Hasarlı, Ağır Hasarlı, Çok Ağır Hasarlı) belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Hasar Görebilme, Coğrafi Bilgi Sistemi, Doğal afet

Kaynakça

• AFAD. (2017). Türkiye'de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri Raporu.
• AİGM. (2004). Belediyeler İçin Sismik Mikro Bölgeleme El Kitabı.
• Akgün, S. B. (2007). Mikrotremor Yönteminin Zemin Problemlerindeki. Ulusal Teknik Eğitim Mühendislik ve Eğitim. Büyüksaraç, A., Bektaş., Ö. (2007). Sivas İli Deprem Duyarlık Ve Mikrobölgelendirme Projesi.
• Boğaziçi Üniversitesi, İ. T. (2003). İstanbul İçin Deprem Master Planı. İBB Planlama ve İmar Dairesi Zemin ve Deprem İnceleme Müdürlüğü. İstanbul.
• FEMA. (2008). Federal Emergency Management Agency Resmi Internet Sitesi: https://msc.fema.gov/portal/resources/hazus adresinden alındı
• Manav, Y. (2007). Depremde Oluşacak Bina Hasarlarının Envanter Bilgilerine Dayalı Tahmini. Yüksek Lisans Tezi. Özmen, B. N. (2005). Afet Yönetimi ve Afet İşleri. Deprem Sempozyumu. Kocaeli.
• Sivas Belediyesi. (2018). http://www.sivas.bel.tr/icerik/38/12/sivasimiz.aspx adresinden alındı Türk, T. (2009). Sürdürülebilir Afet Bilgi Sistemi Altyapısının Oluşturulması Ve Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) Üzerinde Uygulanması. Doktora Tezi.