Eğitim Kurumları ve Aile Sağlığı Merkezlerine Yaya Erişimlerinin İrdelenmesi; Rize Örneği

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 60 - 66, 17.11.2021

Sabire Edanur Mamat Aziz Şişman

Öz

Günümüzde birçok alanda sıklıkla kullandığımız Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) konumsal analiz ve sorgulama kabiliyetleri ile doğru kararı vermemizi sağlayacak bilgilere daha kısa sürede ulaşabilmekteyiz. Kentlerin hızla gelişmesiyle beraber yaşanan hızlı nüfus artışı, birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Ulaşım, altyapı hizmetleri gibi sorunlara çözüm arayışında CBS ile konumsal analizlere başvurulmuştur. Bu çalışmada Rize Merkez ilçe mahallelerindeki okulların ve aile sağlığı merkezlerinin yaya erişimleri irdelenmiştir. Çalışma alanı içerisindeki ilkokul, ortaokul, liselerin ve aile sağlığı merkezlerinin ortalama çocuk ve yetişkin yaya hızları olan 1.1 m/s ve 1.4 m/s hızlarına bağlı olarak 5 dk ve 10 dk zaman dilimlerinde erişilebilirlikleri irdelenmiştir. Rize Merkez sahil kısmına yakın mahallelerde okulların ve aile sağlığı merkezlerinin yaya erişimlerinin yeterli olduğu fakat içeri kısımlara doğru gidildikçe sayılarının azalmasından dolayı erişimin yeterli olmadığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erişilebilirlik, CBS, Ağ Analizi

Investigation of Pedestrian Accessibility to Schools and Family Health Centres: Case Study of Rize

Öz

Geographic Information Systems (GIS) which we frequently use in many areas today, with the capabilities of spatial analysis and query we can Access information that will enable us to make the right decision in a shorter time. The rapid population growth experienced with the rapid development of cities brought many problems with it. Nowadays GIS is used the solutions of spatial problems such as transportation and infrastructure services. In this study, pedestrian access of schools and family health centres in Rize Central District neighbourhoods was examined. The accessibility of primary schools, secondary schools, high schools and family health centres with in the study area was examined in 5 min and 10 min time zones depending on the average child and adult pedestrian speeds of 1.1 m/s and 1.4 m/s. It has been observed that the pedestrian access of schools and family health centres in the neighbourhoods close to the coastal part of Rize Centre is sufficient, but access is not sufficient due to the decrease in their numbers towards the inner parts.

Anahtar Kelimeler

Accessibility, GIS, Network Analysis

Kaynakça

• Altın Y & Türk Ş Ş (2005). İstanbul Metropoliten Alanında İmar Planı Değişiklikleri ile İlgili Bir Analiz. 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 29. Kolokyumu. İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul, 485-496.
• Aydemir Ş, Erkonak Aydemir S, Şen Beyazlı D, Ökten N, Öksüz A M, Sancar C, Özyaba M & Aydın Türk Y (2004). Kentsel Alanların Planlanması Ve Tasarım. İber Matbaacılık. Trabzon.
• Batty M, Axhausen, K W, Giannotti F, Pozdnoukhov A, Bazzani A, Wachowicz M, Ouzounis G &Portugali Y (2012). Smart cities of thefuture. The European Physical Journal. 214(1). 481- 518.
• Bıçkı D, Yetkin Ş H & Ak D (2016). Herkes İçin Erişilebilir Kentler: Muğla Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies. 51, 449-470.
• Çelikyay H H (2013).Teknoloji Girdabından Akıllı Şehre Dönüşüm: İstanbul Örneği. II. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi, Bursa.
• Çetin B (2007). Burdur Kent Coğrafyası. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 393 s (Türkçe).
• Deniz M, Kocaman E & Topuz M (2018). Turgutlu İlçesinde Aile Sağlığı Merkezlerinin (Asm) Konumlarının Erişilebilirlik Açısından CBS İle Analizi. Tücaum 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara.
• Dikmen Ç B (2011). Avrupa Kentsel Şartı Ulaşım ve Dolaşım İlkeleri Kapsamında Engellilerin Kentsel Alan ve Yapılarda Erişilebilirliklerinin Sorgulanması: Yozgat Örneği. E-Journal Of New World Sciences Academy. 6. 838-858.
• Duman N & İrcan M R (2020). Analysis of accessibility to schools in Karaköprü on the basis of geographic information systems (GIS). International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 543-566.
• Duyguluer F (1982). İmar Planında Değişiklik Yapılmasıyla İlgili Talepler. Türkiye Birinci Şehircilik Kongresi, Ankara.
• Elmacı D (2019). Avrupa’daki Erişilebilirlik Uygulamaları: Borås ve Cardiff Örneklerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 43. 33-60.
• Göney S (2017). Şehir coğrafyası, yerleşme coğrafyası. Cilt:1. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay. No:3537. Coğrafya Enstitüsü. Yay. No:91.
• Görmez K (2001). Büyük Kentlerde Kent Planlaması ve Bazı Sorunları. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 133-140.
• Örselli E & Akbay C (2019). Teknoloji ve Kent Yaşamında Dönüşüm: Akıllı Kentler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi. 2(1), 228-241.
• Sezer A, Deniz M, Kocaman E & Topuz M (2019). Analysis of accessibility of schools in Turgutlu City via geographical information system (GIS). International Journal of Geography and Geography Education (IGGE). 40. 190-207.
• Şişman A, Öztürk D & Şişman Y (2010). İmar Planı Değişikliklerinin Yaşam Alanları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. VI. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, Ankara.
• Tümertekin E (1973). Türkiye’de Şehirleşme ve Şehirsel Fonksiyonlar. İstanbul Üniversitesi Yay. No:1840. Coğrafya Enstitüsü Yay. No: 72.