Kültürel Mirasın Dijital Arşivlenmesi: Emirci Sultan Türbesi ve Camii Örneği

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 82 - 88, 31.12.2023

Adem Kabadayı

https://doi.org/10.53030/tufod.1401899

Öz

Kültürel miras, geçmişin izlerini günümüze taşıyan, toplumların kimliklerini belirleyen önemli bir unsurdur. Ancak, bu tarihi zenginliklerin zaman içinde kaybolma veya zarar görme riski vardır. Bu nedenle, kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması büyük bir öneme sahiptir. Geleneksel koruma yöntemlerinin yanı sıra, günümüzde dijital teknolojilerin kültürel mirası koruma ve erişim açısından yeni fırsatlar sunduğu bir döneme tanık olmaktayız. Bu makalede, kültürel mirasın dijital arşivlenmesi konusunda bir örnek çalışma sunulmaktadır: Emirci Saltuk Türbesi. Türbe, tarihi ve kültürel öneme sahip olmasıyla birlikte, zaman içinde çeşitli etkilere maruz kalarak bozulma riski altındadır. Bu durumu göz önünde bulundurarak, geleneksel belgeleme yöntemlerinin ötesine geçerek dijital teknolojilerin gücünü kullanmak, kültürel mirasın kayıt altına alınması ve gelecek nesillerle paylaşılması açısından kritik bir adımdır. Emirci Saltuk Türbesi'nin fotogrametrik yöntemlerle dijital olarak modellenmesi ve bu dijital arşivin, tarihi ve kültürel olarak sürdürülebilir kılınması, korunması ve belgelenmesi gerekmektedir. Fotogrametri, İnsansız Hava Araçları (İHA) ve diğer dijital araçların entegrasyonu, kültürel mirasın korunması ve erişim sağlanmasında etkili bir yol sunmaktadır. Emirci Saltuk Türbesi örneği üzerinden yürütülen dijital arşivleme çalışmanda metodoloji, elde edilen sonuçlar ve projenin kültürel mirasın dijitalleştirilmesine sağladığı katkılara değinilmiştir. Çalışmada nokta bulutu, ortofoto, sayısal yükseklik modeli ve 3 buyutlu model üretilmiştir. Arşivleme çalışmasında yapının 3 boyutlu modeli 1.29 cm konum doğruluğunda üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel miras, İHA, Fotogrametri, 3 Boyutlu Model

Digital Archiving of Cultural Heritage: The Case of Emirci Sultan Tomb and Mosque

Öz

Cultural heritage is an important element that carries the traces of the past to the present and determines the identities of societies. However, there is a risk that these historical riches may be lost or damaged over time. Therefore, preserving cultural heritage and transferring it to future generations is of great importance. In addition to traditional preservation methods, we are witnessing an era in which digital technologies offer new opportunities for cultural heritage conservation and access. In this context, this article presents a case study on digital archiving of cultural heritage: Emirci Saltuk Tomb. The mausoleum is of historical and cultural significance, but is at risk of deterioration over time due to various influences. Considering this situation, going beyond traditional documentation methods and using the power of digital technologies is a critical step in recording cultural heritage and sharing it with future generations. Emirci Saltuk Tomb should be digitally modeled with photogrammetric methods and this digital archive should be preserved and documented in order to make it historically and culturally sustainable. The integration of photogrammetry, Unmanned Aerial Vehicles (UAVs) and other digital tools offers an effective way of preserving and providing access to cultural heritage. The methodology, results and the project's contribution to the digitization of cultural heritage are discussed in the digital archiving study conducted on the example of Emirci Saltuk Tomb. In the study, point cloud, orthophoto, digital elevation model and 3D model were produced. In the archiving study, the 3D model of the building was produced with a position accuracy of 1.29 cm.

Anahtar Kelimeler

Cultural heritage, UAV, photogrammetry, 3D model

Kaynakça

• Affleck, J., & Kvan, T. (2008). A virtual community as the context for discursive interpretation: A role in cultural heritage engagement. International Journal of Heritage Studies, 14(3), 268-280.
• Alptekin, A., & Yakar, M. (2020). Determination of pond volume with using an unmanned aerial vehicle. Mersin Photogrammetry Journal, 2(2), 59-63.
• Alptekin, A., & Yakar, M. (2020). Heyelan bölgesinin İHA kullanarak modellenmesi. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 2(1), 17-21.
• Alptekin, A., Çelik, M. Ö., Kuşak, L., Ünel, F. B., & Yakar, M. (2019). Anafi Parrot’un heyelan bölgesi haritalandırılmasında kullanımı. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 1(1), 33-37.
• Borowiecki, K. J., Forbes, N., & Fresa, A. (2016). Cultural heritage in a changing world. Springer Nature, 322.
• Karataş, L., Alptekin, A., Kanun, E., & Yakar, M. (2022). Tarihi kârgir yapılarda taş malzeme bozulmalarının İHA fotogrametrisi kullanarak tespiti ve belgelenmesi: Mersin Kanlıdivane ören yeri vaka çalışması. İçel Dergisi, 2(2), 41-49.
• Karataş, L., Alptekin, A., Karabacak, A., & Yakar, M. (2022). Detection and documentation of stone material deterioration in historical masonry buildings using UAV photogrammetry: A case study of Mersin Sarisih Inn. Mersin Photogrammetry Journal, 4(2), 53-61.
• Kaya, Y., Yiğit, A. Y., Ulvi, A. Ve Yakar, M. (2021). Arkeolojik alanların dokümantasyonununda fotogrametrik tekniklerinin doğruluklarının karşılaştırmalı analizi: Konya Yunuslar örneği. Harita Dergisi, 165, 57-72.
• Kusak, L., Unel, F. B., Alptekin, A., Celik, M. O., & Yakar, M. (2021). Apriori association rule and K-means clustering algorithms for interpretation of pre-event landslide areas and landslide inventory mapping. Open Geosciences, 13(1), 1226-1244.
• Madridano, Á., Al-Kaff, A., Flores, P., Martín, D., & de la Escalera, A. (2021). Software architecture for autonomous and coordinated navigation of uav swarms in forest and urban firefighting. Applied Sciences, 11(3), 1258.
• Martínez-Carricondo, P., Carvajal-Ramírez, F., Yero-Paneque, L., & Agüera-Vega, F. (2021). Combination of HBIM and UAV photogrammetry for modelling and documentation of forgotten heritage. Case study: Isabel II dam in Níjar (Almería, Spain). Heritage Science, 9(1), 1-15.
• Noor, N. M., Abdullah, A. A. A., Abdullah, A., Ibrahim, I., & Sabeek, S. (2019). 3D city modeling using MULTIROTOR drone for city heritage conservation. Planning Malaysia, 17.
• Pavlidis, G., Koutsoudis, A., Arnaoutoglou, F., Tsioukas, V., & Chamzas, C. (2007) Methods for 3D digitization of cultural heritage. J Cultural Heritage, (8), 93–98.
• Poudel, S., & Moh, S. (2023). Priority-Aware Task Assignment and Path Planning for Efficient and Load-Balanced Multi-UAV Operation. Vehicular Communications, 100633.
• Siebert, S., & Teizer, J. (2014) Mobile 3D mapping for surveying earthwork projects using an Unmanned Aerial Vehicle (UAV) system. Automation in Constraction, (41), 1–14.
• Şenol, H. İ., Yiğit, A. Y., Kaya, Y., & Ulvi, A. (2021). İHA ve yersel fotogrametrik veri füzyonu ile kültürel mirasın 3 boyutlu (3B) modelleme uygulaması: Kanlıdivane örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(1), 29-36.
• Ulvi, A., Yakar, M., Yiğit, A. Y., & Kaya, Y. (2020). İHA ve yersel fotogrametrik teknikler kullanarak Aksaray Kızıl kilise’nin 3 boyutlu nokta bulutu ve modelinin üretilmesi. Geomatik Dergisi, 5(1), 22-30.
• Ulvi. A., Yakar, M., Yiğit, A., & Kaya, Y. (2019). The use of photogrammetric techniques in documenting cultural heritage: The example of Aksaray Selime Sultan tomb. Universal Journal of Engineering Science, 7(3), 64-73.
• URL1:https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/yozgat/gezilecekyer/osmanpasa-emirci-sultan-turbesi (Son Erişim Tarihi: 16.12.2023)
• Yakar, M., Ulvi, A., Yiğit, A. Y., & Alptekin, A. (2022). Discontinuity set extraction from 3D point clouds obtained by UAV photogrammetry in a rockfall site. Survey Review, 1-13.
• Yılmaz, I. (2009). A research on the accuracy of landform volumes determined using different interpolation methods. Scientific Research and Essay, 4(11), 1248-1259.
• Yılmaz, M., & Uysal, M. (2016). Comparison of data reduction algorithms for LiDAR‐derived digital terrain model generalisation. Area, 48(4), 521-532.
• Yılmaz, M., & Uysal, M. (2017). Comparing uniform and random data reduction methods for DTM accuracy. International Journal of Engineering and Geosciences, 2(1), 9-16.
• Yılmaz, M., Uysal, M., & Yilmaz, İ. (2015). Hava LiDAR nokta bulutundan sayısal yükseklik modeli üretiminde veri seyrekleştirme algoritmalarının karşılaştırılması. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 15.