Determination of Student Midwives' and Nurses' Perceptions of Disabled Individuals and Factors Affecting Their Perceptions: A Descriptive Study

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 3, 81 - 90, 27.09.2024

Meltem Akbaş , Fatma Yılmaz Fındık , Rukiye Sülü Dursun

Öz

Aim:This study was conducted to determine the perceptions of midwifery and nursing students towards disabled individuals and the factor saffecting them.
Materials and Methods: The data of the descriptive study were collected between October and November 2023. The population of the study consisted of 1240 midwifery and nursing students studying at Çukurova University Faculty of Health Sciences. The sample size of the study was calculated with G*Power and 351 students were included in the study. The data of the study were collected with personal in formation form and Perception Scale for Individuals with Disabilities. The data were analysed by number, mean, percentage distributions, t test in independent groups, one way anova.
Results:The meanage of the participants was found to be 20.91±2.50. The mean total score of the Perception Scale for Individual swith Disabilities was found to be 67.27±9.77, the mean score of the Adoption Subdimension was 26.94±3.59, the mean score of the Awareness Subdimension was 17.26±4.34, the Individual Support Subdimension was 13.09±2.66, and the Social Environment Subdimension was 9.96±2.02. In addition, it was determined that there was a significant difference between the total scores of the Perception Scale for Individuals with Disabilities and the students' department, class, willingly choosing the department, economicstatus, having a disabled person in the family and in teracting/communicating with a disabled person (p<0.05).
Conclusion: It was determined that students' perceptions of disabled individuals were high. It was determined that midwifery students' perceptions of disabled individuals were higher than nursing students' perceptions of disabled individuals and that receiving training on approaching disabled individuals did not affect the perception of disabled individuals. It is recommended that more comprehensive and targeted training plans be made to positively affect the perceptions of students who will be future health workers.

Anahtar Kelimeler

Awareness, perception, ethics, disability person, midwife, nurse

Öğrenci Ebelerin ve Hemşirelerin Engelli Bireylere Yönelik Algılarının ve Algılarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Tanımlayıcı Bir Çalışma

Öz

Amaç: Bu çalışma ebelik ve hemşirelik bölümü öğrencilerinin engelli bireylere yönelik algılarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı türde yapılan çalışmanın verileri Ekim-Kasım 2023 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmanın evrenini, Çukurova Üniversitesi’nin Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören 1240 ebelik ve hemşirelik bölümü öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmanın örneklem büyüklüğü G*Power ile hesaplanmış ve araştırmaya 351 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu ve Engelli Bireylere Yönelik Algı Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler sayı, ortalama, yüzdelik dağılımlar, bağımsız gruplarda t testi, one way anova ile değerlendirilmiştir. Kritik anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 20,91±2,50 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin Engelli Bireylere Yönelik Algı Ölçeği toplam puan ortalamasının 67,27±9,77; Benimsemek Alt Boyutu puan ortalamalarının 26,94±3,59, Farkındalık Alt Boyutu puan ortalamalarının 17,26±4,34, Bireysel Destek Alt Boyutu 13,09±2,66, Toplumsal Çevre Alt Boyutu 9,96±2,02 olarak bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin bölümü, sınıfı, bölümü isteyerek tercih etme durumu, ekonomik durumu, ailesinde engelli birey olma durumu ve engelli birey ile etkileşim/iletişim kurma durumu ile Engelli Bireylere Yönelik Algı Ölçeği toplam puanları arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir (p<0,05).
Sonuç: Öğrencilerin engelli bireylere yönelik algılarının yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Ebelik bölümü öğrencilerinin hemşirelik bölümü öğrencilerine göre engelli bireylere yönelik algılarının yüksek olduğu ve engelli bireylere yaklaşım konusunda eğitim almanın engelli birey algısını etkilemediği belirlenmiştir. Geleceğin sağlık çalışanı olacak öğrencilerin bu konuda algılarını olumlu etkileyecek daha kapsamlı ve hedefli eğitim planlaması yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Algı, Ebe, Etik, Engelli birey, Hemşire, Farkındalık

Kaynakça

• Apaydın R, Barış İ. Toplumda engelli bireylere yönelik tutumun sağlık çalışanları bağlamında değerlendirilmesi. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 2021; 21(1): 22-39.
• Helath Topics: Disability. World Health Organization. 2021. Erişim (https://www.who.int/healthtopics/disability#tab=tab_1.) Erişim tarihi: 12.03.2024. Disability and health. World Health Organization. 2021. Erişim (https://www.who.int/news-room/factsheets/detail/disability-andhealth.) Erişim tarihi: 12.03.2024.
• Quadir SE, Akaroğlu G, Tığlı E. Toplumumuzun engelli bireylere yönelik duyarlılık düzeylerinin incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 2023; (96): 229-246. https://doi.org/10.17753/sosekev.1195062
• Policy brief on tuberculosis-associated disability. World Health Organization 2023. Erişim (https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=iH0OEQAAQBAJ&oi=fnd&pg=PA10&dq=5.%09World+Health+Organization.+(2023).+Policy+brief+on+tuberculosis-associated+disability.+World+Health+Organization.&ots=rVOJT0CuWN&sig=II5Kq3z1cjeax2Edhjuq_aif23I&redir_esc=y#v=onepage&q=5.%09World%20Health%20Organization.%20(2023).%20Policy%20brief%20on%20tuberculosis-associated%20disability.%20World%20Health%20Organization.&f=false). Erişim tarihi: 10.07.2024
• World Health Organization global disability action plan 2014-2021: Better health for all people with disability. World Health Organization Geneva, Switzerland: 2015. Erişim (https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/199544/?sequence=1) Erişim tarihi: 10.07.2024 İstatistik veri portalı. Türkiye İstatistik Kurumu. 2021. Erişim (https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=engelli) Erişim tarihi: 08.04.2024
• Kürkçüoğlu I, Ergan M, Alsını TGE, Keskin T, Alsını AM, Başkurt F. Diş hekimliği öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Medical Journal of Süleyman Demirel University, 2021; 28(3): 433-440.
• Duman NA, Doğanay G. Toplumsal dışlanma pratikleri üzerinden Trabzon’da engelli kadınlar. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2017; 20(2): 1-48.
• Akbaş M, Tuncer İ, Kadıoğlu S. Lisans düzeyindeki hemşirelik okullarında etik eğitiminin durumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2014; 7(3): 206-211.
• Smith R, Johnson P, Lee A. Effects of professional care on the physical health of disabled persons. American Journal of Nursing, 2021; 121(6): 67-78.
• Jones L, Davis M. Healthcare quality and its influence on health outcomes for disabled patients. International Journal of Nursing Studies, 2019; 56(4): 45-57.
• Diğer H, Yıldız A. Engelli bireylere yönelik algı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2021; 31(2): 807-822.
• Demirbilek B, Öcal YK, Karabulut EO. Spor bilimleri öğrencilerinin engellilere yönelik algı düzeylerinin incelenmesi. Bozok International Journal of Sport Sciences, 2024; 5(1): 1-13.
• Sarıipek AD, Konar N. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin engelli bireylere yönelik algılarının incelenmesi. 3rd International Conference on Scientificand Academic Research. December 25-26, 2023: Konya, Turkey.
• Üstündağ A, Göktay FS, Kalkanlı F, Gülgün ZN. Üniversite öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere bakış açılarının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2023; 33(2): 755-766.
• Büyüköztürk Ş, Çakmak EK, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2012.
• Polikandrioti M, Govina O, Vasilopoulos G, Adamakidou T, Plakas S, Kalemikerakis I, et all. Nursing students’ attitudes towards people with disabilities. International Journal of Caring Sciences, 2020; 13(1): 480-488. Sel A, Yıldız Z. Öğretmenlerin engelli bireylere yönelik algı ve tutumu: ölçek geliştirme, analizi ve yorumu. Ankara: İksad Yayınevi, 2020.
• Gençtürk Z, Korkut, G. Üniversite öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2020; (19): 105-126.
• Öztürk H, Abakay U. Research of attitudes of the students studying in schools of physical education and sport toward disabled kids. Turkish Journal of Sport and Exercise, 2014; 16(3): 66-68.
• Yaralı, D. Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Education Faculty, 2015; 17(2): 431-455.
• Kardaş NT, Kardaş SB, Sadık R. Zihinsel engelli çocuğu olan bireylerin çocuklarının sportif etkinliklerine yönelik tutumlarının incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 2017; 1(2): 34-43.
• Yılmaz A, Kırımoğlu H, Aslanboğa T, Aslanboğa R. Gençlik ve spor il müdürlüğü çalışanlarının zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum düzeyinin incelenmesi (Bingöl il örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2019; 4(3): 360-372. Doi: 10.31680/gaunjss.574732
• Demirbilek B, Karaç Y, Karabulut EO. Spor bilimleri öğrencilerinin engellilere yönelik algı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 2024; 5(1): 1-13.
• Özcan GH. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin zihinsel engelli çocuklara yönelik tutumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul: Gedik Üniversitesi, 2016.
• Karademir T, Açak M, Türkçapar Ü, Eroğlu H, Beden eğitimi öğretmen adaylarının zihinsel engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Journal of Physical Education and Sport Sciences, 2018; 20(3): 103-112.
• Karataş Z. Sosyal hizmet ve ilahiyat lisans programı öğrencilerinin engelli bireylere ilişkin tutumları. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 2020; (15): 65-79.
• Başer A, Sezer H, Şahin H. Sağlık Profesyoneli Olmak Ya Da Olmamak! Meslek Seçimi. Tıp Eğitimi Dünyası, 2021; 20(60): 101-111.
• İlhan-Erkal S, Ayşe SY, Sancar B. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin ebelik ve hemşirelik bölümlerini seçme nedenleri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012; 1(1): 73-90.
• Özveren H, Gülnar E, Özden D. Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Turkish Journal of Clinics and Laboratory, 2017; 8(2): 57-64.
• Çiftçi GE, Bülbül SF, Bayar Muluk N, Çamur Duyan G, Yılmaz A. Sağlık bilimleri fakültesini tercih eden öğrencilerin, üniversite ve meslek tercihlerinde etkili olan faktörler (Kırıkkale Üniversitesi örneği). J Kartal Train Res Hosp, 2011; 22(3): 151-60.
• Su G, Sağlam EB. Köy yaşamında engelli birey olma deneyimi: Nitel bir araştırma örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2020; 37(1): 96-115.
• Lawson JE, Cruz RA, Knollman GA. Increasing positive attitudes toward individuals with disabilities through community service learning. Research in developmental disabilities, 2017; 69: 1-7.