Turizm Rehberliği Alanında Yapılan Akademik Çalışmaların İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 57 - 73, 27.12.2018

Gizem Çapar , Derya Toksöz , Beril Dönmez

https://doi.org/10.34090/tured.476497

Cited By: 10

Öz

Çalışmanın Amacı ve Önemi: Çalışmada turizm rehberliği alanının
gelişim seyrini ortaya koymak amacıyla, 2005-2017 yılları arasında; YÖK Tez
Merkezinde ve Proquest Veritabanında erişim sağlanan tezler, ULAKBİM ve Google
Akademik veri tabanlarındaki erişilebilen ulusal makaleler ve ScimagoJournal&
Country Rank’de (SJR) üst sıralarda yer alan 35 turizm dergisinde yayınlanan
uluslararası makaleler, Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongreleri’nde
sunulan bildiriler
taranmıştır. Ayrıca 2018 Nisan ayında düzenlenen Balıkesir Turizm Rehberliği
Kongresi’nde sunulan bildiriler ve ilk sayısını Haziran 2018’de çıkaran Turist
Rehberliği Dergisi’nde yayınlanan makaleler de incelenmiştir. Literatüre
bakıldığında daha önce rehberlik alanındaki çalışmaların incelenmesinin sadece
ulusal alanla sınırlı kaldığı uluslar arası alandaki akademik çalışmaların da
incelendiği bir çalışmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın yer alan
boşluğu dolduracak nitelikte olması bakımından önem arz ettiği düşünülmektedir.

Çalışmanın Yöntemi: Araştırma, kavramsal bir çalışma
olarak tasarlanmıştır. İkincil verilerin değerlendirilmesinde bibliyometrik
teknik kullanılmıştır. Bibliyometri, çeşitli disiplinlerde alanın gelişim
seyrini ortaya koymak için kullanılan bir tekniktir.

Bulgular: Taramalar
sonucunda erişim sağlanan 40 ulusal tez, 51 uluslararası tez, 32 ulusal makale
ve 71 uluslararası makale ve 41
bildiri; sıklık analizi, kelime bulutu analizi ve grafikler yardımıyla çeşitli
değişkenler çerçevesinde incelenmiştir. Yapılan incelemelerde turizm rehberliği
alanında toplamda 91 tezin yazıldığı bulgulanmıştır. 2005-2017 yılları arasında
yayınlanan dergiler arasında yapılan kıyaslamalar sonucunda ulusal makalelerin
en fazla Balıkesir Üniversitesi SBE dergisinde (3 adet) yayımlandığı fakat
bununla birlikte 2018 yılı Haziran ayında ilk sayısını çıkaran Turist
Rehberliği Dergisi’nde ise yayınlanan 5 makalenin olduğu bulgulanmıştır.
Uluslararası makaleler en fazla 2013 yılında ve Asia Pacific Journal of Tourism
dergisinde yayınlanmıştır. Ayrıca incelenen bildiriler kapsamında, en fazla
sayıda bildirinin  (58 bildiri)  2018 Nisan ayında düzenlenen Ulusal Turizm
Kongresi’nde sunulduğu tespit edilmiştir. Tezler, ulusal-uluslararası makaleler
ve bildirilerde en fazla çalışılan konuların; rol, eğitim, hizmet, meslek
olduğu görülmektedir.

Çalışmanın Özgünlüğü/Bilimsel
Katkısı: Elde
edilen sonuçlar açısından bu
çalışmanın alanla ilgili çalışmalarında araştırmacılara turizm rehberliği
alanından en çok çalışılan ve çalışılabilecek konulara yönelik getirilen
öneriler bakımından yararlanabilecekleri geniş bir kaynak sunmaktadır. Ayrıca
ulusal literatürde dâhil edilmeyen uluslararası alanda yapılan çalışmaları da
kapsaması bakımından özgün bir değer taşımaktadır.  

Anahtar Kelimeler

Turizm, turizm rehberliği, turist rehberi

Examination of Academic Researches on Tourism Guidance Department

Öz

Purpose and Importance: In order to reveal the progress of tourism guidance, in this research
national theses on Higher Education Board (YOK), international theses on
Proquest, the national articles on National Network Center and Information
Center (ULAKBIM) and Google Academic database, international top ranking 35
articles on Scimago
Journal & Country Rank (SJR), conference papers submitted in National
Tourism Congress and Graduate Tourism Student Research Congress are examined. Besides, papers on 1^st Tourism Guidance
Congress held on 2018 April and articles on Journal of Tour Guiding which
published the first issue on 2018 June were examined. Upon examining the
literature it is noticed that researches examining tourism guidance department
are limited with national basis and no research examining the department on
international basis. Hence, this research is thought to be important for
filling this gap.

Methodology: The research is designed as a conceptual study. Bibliometric technique
was used to evaluate secondary data. Bibliometry is a technique used in various
disciplines to illustrate the evolution of the field.

Findings: As a result of reviews, 40 national theses, 51
international theses and 32 national articles, 71 international articles and 41
international conference papers were analyzed with frequency analysis, word
cloud analysis and graphs. It was found that of 91 theses were written in the
field of tourism guidance. Comparisons of published journals between 2005-2017
years it was
revealed that articles most commonly published (3 article)  in Journal of Balıkesir University
Social Sciences Institute
hovewer, it was found that in Journal of Tour Guiding which published its first
issue in 2018 June,   there are 5
articles as well. International articles were published mostly in 2013
in Asia Pacific Journal of Tourism. Besides, within the scope of the papers
examined, it was determined that the highest number of studies (58 papers) were
presented at National Tourism Guidance Congress. The most studied topics in the
theses, national articles and papers were determined as role, education,
service, occupation.

Originality/Value: In terms of the results obtained in
this study is thought to be important for the researchers in their field
related studies as it provides wide-range of source regarding the mostly
searched topics and implications about the topics that might be searched.  Also it is thought that this paper has a
unique value for containing the international researches on the field that were
not included in the previous studies.

Anahtar Kelimeler

Tourism, tourism guidance, touristguide, bibliometrics

Kaynakça

• Barrios, M.,Borrego, A., Vilagine, A., Olle, C. and Somoza, M. (2008). A Bibliometric Study of Psycho-logical Research on Tourism, Scientometrics 77(3), 453-467.
• Cheng, J. C.,Chen, C. Y., Teng, H. Y., and Yen, C. H. (2016). Tour Leaders’ Job Crafting and Job Outcomes: The Moderating Role Of Perceived Organizational Support, Tourism Management Perspectives, 20, 19-29.
• Çakıcı, C., Yıldırım, O., ve Karacaoğlu, S. (2013). “Ulusal Turizm Kongreleri Bildirilerinin Bibliyometrik Profili” in 14. Ulusal Turizm Kongresi, ss. 1429-1447, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, 2013.
• Çimrin, H. (1995). Turizm ve Turist Rehberliğinin ABC’si. Antalya: Akdeniz Kitabevi.
• Evren, S., ve Kozak, N. (2013). Bibliometric Analysis Of Tourism And Hospitality Related Articles Published in Turkey. Anatolia – An International Journal of Tourism, 25 (1), 61-80.
• Güdü Demirbulat, Ö. ve Tetik Dinç, N.(2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 20-30.
• Hunt, C.,Gao, J., and Xue, L. (2014). A Visual Analysis of Trends in The Titles And Keywords Of Top-Ranked Tourism Journals. Current Issues in Tourism, 17(10), 849-855.
• Kozak, N. (2001). Türkiye'de Turizm Pazarlaması Literatürünün Gelişim Süreci: 1972-1999 Yılları Arasında Hazırlanmış Lisansüstü Tez Çalışmaları Üzerine Biyo-Bibliyografik Bir İnceleme, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12 (1), 26-33.
• Nergiz Güçlü, H. (2014). “Türkiye'de Lisansüstü Turizm Tezlerinin Bibliyometrik Profili (1990-2013)”. 7. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, ss. 212-221, Dokuz Eylül Üniversitesi, Aydın, 2014
• Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (2018). https://turizmrehberligi.nevsehir.edu.tr/tr/tanitim (Erişim Tarihi: 02.04.2018).
• Özel, H. ve Kozak, N. (2012). “Turizm Pazarlaması Alanında Makalelerin Bibliyometrik Profili (2000-2011) ve Bradford Yasası”. 6. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, ss. 423-432, Antalya, 2012.
• Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), Yükseköğretim Kurumları Sınavı, https://www.osym.gov.tr/TR,15288/2018-yks-yerlestirme-sonuclarina-iliskin-sayisal-bilgiler.html (Erişim Tarihi: 13.09.2018).
• Palmer, A. L.,Sesé, A., and Montaño, J. (2005). Tourism and Statistics: Bibliometric Study 1998–2002, Annals of Tourism Research, 32(1), 167-178.
• Ruhanen, L.,Weiler, B., Moyle, B., and McLennan, C. (2015). Trends And Patterns in Sustainable Tourism Research: A 25-Year Bibliometric Analysis. Journal Of Sustainable Tourism, 23(4), 517-535.
• Şahin, S. ve Acun, A. (2015). “Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Makaleler ve Lisansüstü Tezler)”, 16. Ulusal Turizm Kongresi, ss. 1456-1475, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, 2015.
• Şahin, S. ve Acun, A. (2015). Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Ulusal Turizm Kongreleri Bildirileri), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34), 213-234.
• Temizkan, P., Çiçek, D., ve Özdemir, C. (2015). Bibliometric Profile Of Articles Published On Health Tourism Sağlık Turizmi Konusunda Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Profili, International Journal of Human Sciences, 12(2), 394-415.
• Turan, A. (2014). “Turizm Konulu Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Profili (1984-2013)”. 7. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, ss. 3-15 Dokuz Eylül Üniversitesi, Aydın, 2014.
• Resmi Gazete, (22.06.2012), Turist Rehberliği Meslek Kanunu, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120622-2.htm (Erişim Tarihi: 23 Mart 2018).
• Resmi Gazete, (26.12.2014), Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130223-10.htm (Erişim Tarihi: 23 Mart 2018)
• Dünya Turist Rehberleri Birliği Federasyonu (2014). What is a Tourist Guide? [URL:http://www.wftga.org/tourist-guiding/what-tourist-guide (Erişim Tarihi: 20 Mart 2018).
• Yılmaz, İ., Karakuş, Y., Çamlıca, K. ve Toprak, L.S. (2017). Turizm Alanındaki Bibliyometrik Çalışmalar: Türkiye Örneği, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 9(36), 83-88.
• Zencir, E. ve Kozak, N. (2012). Sosyal Bilimler Enstitü Dergilerinde Yayımlanan Turizm Makalelerinin Bibliyometrik Profili (2000-2010). 6. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, ss. 673-682, Antalya, 2012.
• Zerva, K., and Nijkamp, P. (2016). Tour Guides as Information Filters in Urban Heterotopias: Evidence From The Amsterdam Red Light District, Tourism Management Perspectives, 18, 42-50.