Gap Özelinde Türkiye Su Kaynaklı Yenilenebilir Enerji Projeleri Görünümü

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 10, 28.06.2020

Mehmet Yaşar Sepetçioğlu

Öz

Güneydoğu Anadolu Projesi ülkemizin en büyük ve önemli kalkınma projelerinden birisidir. Düşünce olarak ortaya çıkışı, planlama, projelendirme ve uygulama safhaları değerlendirildiğinde, uzun yıllardan beri ülkemiz gündeminde sürekli kendine yer bulan ve halen devam eden bir projedir. Gittikçe artan ülkemiz nüfusu ve nüfusumuzla orantılı olarak artan ihtiyaçlarımız göz önüne alınırsa sahip olduğumuz doğal kaynakları daha verimli kullanmamız gerektiği aşikâr bir durumdur. Nüfusun artması yanında yaşam standartları da yükselmekte ve buna paralel olarak enerji ihtiyacımızda doğru orantılı olarak artmaktadır. Bu yüzden enerjinin elde edilmesi ve elde ediliş şekilleri büyük önem arz etmektedir. Enerji elde ediliş şekillerinin sürekliliği, yenilenebilir ve çevreci metotlar olması metotların belirlenmesindeki en önemli kriterler olmaktadır.
GAP, birçok faydanın hedeflendiği bir kalkınma projesi olmakla birlikte proje içerisinde yer alan en büyük projeler su kaynaklarının kullanılması ile hayata geçirilecek olan enerji ve sulama projeleridir. Fırat ve Dicle nehirleri gibi ülkemizin en önemli iki nehri üzerinde planlanmış toplam kurulu gücü 7.363 MW olan 18 hidroelektrik santral ile yılda yaklaşık 27 milyar kWh elektrik üretiminin sağlanması hedeflenmiştir. Şu an itibariyle 12 hidroelektrik santral (HES) tamamlanmış ve enerji üretimi projelerinde yaklaşık olarak % 92 oranında fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. İşletmeye alınan hidroelektrik santraller ile yılda 24,8 milyar kWh ortalama elektrik üretimi kapasitesi oluşturulmuştur. Türkiye su kaynaklı enerji üretimi içinde GAP’ın payı % 20 civarındadır.
Bu çalışmada, Türkiye elektrik enerjisi görünümü, GAP ve Fırat-Dicle Havzası özelinde hidroelektrik santraller ile su kaynaklı elektrik enerjisi elde etme değerlendirilmiş, yenilenebilir enerji kaynakları içerisindeki mevcut durumu çeşitli kriterlerle irdelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji, Hidroelektrik Santral, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Fırat-Dicle Havzası

Teşekkür

Dergimizi tercih ettiğiniz için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1. ANONYMOUS, 2019, International Energy Outlook 2019 with projections to 2050, U.S. Energy Information Administration Office of Energy Analysis, https://www.eia.gov/ieo 2. ANONYMOUS, United Nations Total Population, 2020, https://population.un.org/wpp/DataQuery/
• 3. ANONYMOUS, Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus Verileri, 2020 http://tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
• 4. ANOYMOUS, data.worldbank.com
• 5. SEPETÇİOĞLU, M.Y., 2006, Şanlıurfa Harran Ovası Sulamalarının Gelişimi ve Beklenen / Gerçekleşen Fayda Analizi, GAP V.Mühendislik Kongresi Bildiriler Kitabı, Şanlıurfa
• 6. ANONYMOUS, https://www.iea.org/reports/world-energy-balances-2019
• 7. ANONYMOUS, IHA 2018, https://www.hydropower.org/sites/default/files/publications_docs/2019hsr__total_installed_hydropower_capacity.jpg
• 8. ANONYMOUS, www.iea.org
• 9. ANONYMOUS, Enerji Bakanlığı https://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Elektrik
• 10. ANONYMOUS, 2015, EİGM Bülteni, Sayı: 7
• 11. ANONYMOUS, https://www.indexmundi.com/g/r.aspx?v=81000
• 12. ANONYMOUS, 2017, Enerji Bakanlığı Dünya ve Türkiye Enerji Görünümü, Sayı 15
• 13. ANONYMOUS, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, www.teias.gov.tr
• 14. ANONYMOUS, https://www.enerjiatlasi.com/elektrik-tuketimi/
• 15. ANONYMOUS, DSİ 2017 Haritalı İstatistik Bülteni, DSİ Genel Müdürlüğü Yayını http://www.dsi.gov.tr/docs/yayinlarimiz/2017_harital%C4%B1-istatistik-b%C3%BClteni.pdf?sfvrsn=2
• 16. ANONYMOUS, 2009, GAP Son Durum 2009, GAP BKİ Yayını, www.gap.gov.tr
• 17. ANONYMOUS, DSİ Genel Müdürlüğü, www.dsi.gov.tr
• 18. ANONYMOUS, 2018, GAP Son Durum 2018, GAP BKİ Yayını, www.gap.gov.tr
• 19. ANONYMOUS, 2018, Su Dünyası Dergisi, Sayı:172, DSİ Vakfı Yayını
• 20. ANONYMOUS, 2019, DSİ 2019 Faaliyet Raporu, DSİ Genel Müdürlüğü, www.dsi.gov.tr
• 21. ANONYMOUS, Updated Capital Cost Estimates for Utility Scale Electricity Generating Plants April 2013-2016 www.eia.gov.tr
• 22. SEPETÇİOĞLU, M.Y. ve diğ., 2018, Pompaj Depolamalı HES ve Gelişimi, GAP Yenev 2018 Uluslarası Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kongresi, Şanlıurfa-Türkiye