Ziyaretçilerin Seyahat Motivasyonu, Memnuniyeti, Tekrar Ziyaret Niyeti ve Sadakat Algısı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt 2, Sayı 2, 104 - 121, 31.07.2022

Hasibe YAZIT Gül ERKOL BAYRAM

Öz

Turizm destinasyonlarının başarısında turist memnuniyeti, motivasyonu, tekrar ziyaret niyeti ve sadakat algısı önemli bir kavram olarak kabul edilmektedir. Çalışma İstanbul turizminde kayda değer bir role sahip Sultanahmet turizm bölgesini kapsamaktadır. Araştırma; Sultanahmet turizm bölgesini ziyaret eden turistlerin seyahat motivasyonu, memnuniyet düzeyleri, tekrar ziyaret niyetleri ve sadakat algıları arasındaki ilişkiyi ölçmeyi amaçlamaktadır. Literatür incelendiğinde, ifade edilen değişkenlere dair araştırmalar yer almış olsa da, Sultanahmet örnekleminde değerlendiren çalışmaların bulunmaması, bu çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Araştırma kapsamında 388 turiste; seyahat motivasyonu, memnuniyeti, tekrar ziyaret niyeti ve destinasyon sadakati ölçeği ve demografik sorulardan oluşan ve literatürden yararlanılarak uyarlanan soru formu 01 Mart-20 Haziran 2019 tarihleri kolayda örnekleme tekniği kullanılarak uygulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler ve korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Sultanahmet turizm bölgesini ziyaret eden turistlerin cevapları incelendiğinde; seyahat motivasyonu, turist memnuniyeti, tekrar ziyaret niyeti ve destinasyon sadakati arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Araştırma sonuçlarına göre ilgili kurum ve kuruluşlara birtakım öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Seyahat Motivasyonu, Memnuniyet, Tekrar Ziyaret Niyeti, Sadakat Algısı.

Kaynakça

• Ağcakaya, H. (2019). Destinasyon imajının destinasyon sadakati üzerine etkisi: Bir alan araştırması, Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 3(1):1-17.
• Baker, D.A., & Crompton, J.L. (2000). Quality, satisfaction and behavioral intentions. Annals of Tourism Research, 27 (3), 785-804.
• Baloglu, S., & Uysal, M. (1996). Market segments of push and pull motivations: a canonical correlation approach. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 8 (3), 32-38.
• Battour, M. M., Battor, M. M., & Ismail, M. (2012). The mediating role of tourist satisfaction: A study of Muslim tourists in Malaysia. Journal of Travel & Tourism Marketing, 29(3), 279–297.
• Bayrakcı, S., & Akdağ, G. (2016). Yerel yemek tüketim motivasyonlarının turistlerin tekrar ziyaret eğilimlerine etkisi: Gaziantep’i ziyaret eden yerli turistler üzerine bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(1), 96- 110.
• Bayram, A. T., & Şahbaz, P. (2017). E-hizmet uygulamalarında kalite algısı, memnuniyet ve sadakat tutumlarının demografik özelliklere göre incelenmesi: Seyahat acentaları müşterileri örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1), 60-75.
• Benli, S. (2014), Yöresel Lezzet Deneyiminin Destinasyon İmajı ve Destinasyon Sadakati Üzerine Etkisi: Mersin’i Ziyaret Eden Yerli Turistler Üzerinde Bir Araştırma, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
• Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models, Psychological Bulletin, 107, 238- 246. Carrol, B.A., & Ahuiva, A.C. (2006). Some antecedents and outcomes of brand love. Marketing Letters, 17(2), 79-89.
• Çetinsoz, B. C., & Artuğer, S. (2014). Yabancı Turistlerin Antalya’yı Tercih Etmesinde Etkili Olan Çekici Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,7 (32), 573-582.
• Churchill, G. A., & Surprenant, C. (1982). An Investigation Into the Determinants of Customer Satisfaction, Journal of Marketing Research, 9,491-504.
• Conner, M., & Sparks, P. (1996). The Theory of Planned Behavior and Health Behaviors. M. Conner and P. Norman (Eds.), In Predicting Health Behavior (pp. 170–222). Buckingham, UK: Open University Press.
• Correia, A., Kozak, M., & Ferradeira, J. (2013). From tourist motivations to tourist satisfaction. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 7(4), 411–424.
• Crompton, J. L. (1979). Motivations for pleasure vacation. Annals of Tourism Research, 6 (4), 408-424. Çetin, B. (2015), Japon Turistlerin Seyahat Motivasyonlarının Turist Memnuniyeti ve Tekrar Ziyaret Etme Niyeti Üzerine Etkisi: Kapadokya Örneği, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
• Ziyaretçilerin Seyahat Motivasyonu, Memnuniyeti, Tekrar Ziyaret Niyeti ve Sadakat Algısı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma 115 Demirel, N. (2019). Müşteri Memnuniyetinin Ağızdan Ağıza İletişim Üzerindeki Etkisinde Hizmet Telafisinin Düzenleyicilik Rolü: Nevşehir Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir Dunne, G. (2009). Motivation And Decision Making in City Break Travel: The Case Of Dublin. Saarbrucken, Germany: VDM Publishing.
• Eren, E. (2013). Yönetim ve Organizasyon (Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar). 11. Baım, İstanbul: Beta.
• Fluker, M. R., & Turner, L. W. (2000). Needs, motivations, and expectations of a commercial whitewater rafting experience. Journal of Travel Research, 38, 380–389.
• Fodness, D. (1994). Measuring tourist motivation. Annals of Tourism Research, 21, 555-581.
• Godfrey, J. L. E. (2011). The Grass is Greener On The Other Side: What Motivates Backpackers To Leave Home And Why They Choose New Zealand As A Destination. (Unpublished Master’s Thesis). University Of Otago Dunedin, New Zealand.
• González, M. E. A., Comesaña, L. R. ve Brea, J. A. F. (2007). Assessing Tourist Behavioral Intentions Through Perceived Service Quality and Customer Satisfaction. Journal of Business Research, 60(2), 153-160.
• Güngör, E. (2010).Turistik yörelerden memnuniyet ve geleceğe yönelik ziyaretçi davranışları: Antalya örneği. (Yayınlanmamış doktora tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Harman, S. (2014). Bağımsız seyahat eden yerli gezginlerin seyahat motivasyonları üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10 (21), 107-128.
• Huang, H. Lunha, M.LM Wang, J. & Zhang, J.J. (2015) Assessing the relationships between image congruence, tourist satisfaction and intention to revisit in marathon tourism the Shangai International Marathon. International Journal of Sports Markwting and Sponsorship, 16(4), 46-66.
• Huang, S. (2006). The effects of motivation, past experience, perceived constraint, and attitude on tourist revisit intention. (Unpublished doctoral disseration). The Hong Kong Polytechnic University, Hong Kong SAR.
• İstanbul İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2018), İstanbul Turizm İstatistikleri Raporu, https://istanbul.ktb.gov. tr/Eklenti/60737,ocak-2018pdf.pdf?0 Erişim Tarihi: 10.08.2019.
• Kao, M. C., Patterson, I., Scott, N., & Li, C. K. (2008). Motivations and satisfactions of Taiwanese tourists who visit Australia. Journal of Travel & Tourism Marketing, 24(1), 17–33.
• Keskin, E., Sezen, N. & Dağ, T. (2020). Unutulmaz Turizm Deneyimi, Müşteri Memnuniyeti, Tekrar Ziyaret ve Tavsiye Etme Niyeti Arasındaki İlişkiler: Kapadokya Bölgesini Ziyaret Eden Turistlere Yönelik Araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2), 239-264.
• Kılıç, B. (2011). Destinasyon Ziyaretçilerinin Sosyo-Demografik Özelliklerinin Sadakat Eğilimleri Üzerine Etkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 239-252.
• Kim, S. S., & Lee, C. K. (2002). Push and pull relationships. Annals of Tourism Research, 29 (1), 257-260. Klenosky, D. B. (2002). The “pull” of tourism destinations: A means-end investigation. Journal of Travel Research, 40 (2), 385-395.
• 116 Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 02 (2022) 103-121 Hasibe Yazıt - Gül Erkol Bayram Kock, F., Josiassen, A., & Assaf, G. A. (2016). Advancing Destination Image: The Destination Content Model. Annals of Tourism Research, 61, 28-44.
• Koçel, T. (2013). İşletme yöneticiliği. (14. bs.). İstanbul: Beta.
• Kozak M. (2000). Comparative Analysis of Tourist Motivations by Nationlity, Tourism Management, 23, 221-232.
• Lee, T. H., & Hsu, F. Y. (2013). Examining how attending motivation and satisfactionm affects the loyalty for attendees at aboriginal festivals. International Journal of Tourism Research, 15, 18–34.
• Mathieson, A.& Wall, G. (1982). Tourism: Economic, physical, and social impacts. London, New York: Longman.
• Metin, D. & Arslan, Kalay, H. (2021). Algılanan Destinasyon İmajının Turist Memnuniyeti ve Tekrar Ziyaret Etme Niyetine Etkisi: Van’ı Ziyaret Eden İranlı Turistler Üzerine Bir Araştırma, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 54, 325-352.
• Mirzayeva, G. (2020). Yabancı Turistlerin Destinasyon İmaj Algılarına Yönelik Bir Araştırma: Bakü Örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi/Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya
• Oliver, R. L. (1999). Whence consumer loyalty? Journal of Marketing, 63, 33-44. Oppermann, M. (1997). First-Time And Repeat Visitors to New Zealand. Tourism Management, 18, 177- 181. Özdemir, J. (2008). Isparta İlinin Turizm Potansiyeli ve Geliştirilebilir Turizm Çeşitleri, Uzmanlık Tezi, T.C. Kültur ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Özgen, Ö. (2000). Kapadokya’yı ziyaret eden turistlerin genel seyahat motivasyonları ve tatmin olma durumları. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 11 (2), 22-34.
• Özkan, Ç., & Koleoğlu, N. (2019). Turistlerin Seyahat Motivasyonları ve Memnuniyet Düzeyleri Arasındaki İlişki: Kanonik Korelasyon Analizi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21( 3), 981- 994.
• Öztürk, Y. & Şahbaz, R., P. (2017). Algılanan Destinasyon İmajının Tekrar Ziyaret Niyeti ve Tavsiye Davranışı Üzerine Etkisi: Ilgaz Dağı Milli Parkı’nda Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 3-21.
• Sekaran, U.(1992), Research Methods for Business: A Skill Building Approach, Second Edition, John Wiley & Sons.
• Swarbrooke, J. & Horney, S. (2007). Consumer Behaviour in Tourism. Oxford: Butterworth Heinemann. Türk, E. & Güneren, E. (2021). Turistlerin Macera Turizmini Deneyimleme Motivasyonları, Memnuniyet Düzeyleri ve Tekrar Ziyaret Niyetleri: Kapadokya Destinasyonunda Bir Araştırma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 18(2), 351-375.
• Ünal, S., Akkuş, G. & Akkuş, Ç. (2014). Yiyecek İçecek İşletmelerinde Atmosfer, Duygu, Memnuniyet ve Davranışsal Sadakat İlişkisi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1(1), 23-49.
• Ziyaretçilerin Seyahat Motivasyonu, Memnuniyeti, Tekrar Ziyaret Niyeti ve Sadakat Algısı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma 117 Valle, P. O. Do, Silva Joao A., Mendes J. & Guerreiro M. (2006). Tourist Satisfaction and Destination Loyalty intention: A Structural and Categorical Analysis, Int. Journal of Business Sicence and Applied Mnagement,1(1):25-44.
• Yılmaz, H. (2011). Destinasyon Sadakatini Etkileyen Faktörler: Belek Golf Turizmi Uygulaması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yoon, Y. ve Uysal, M. (2005). An Examination of the Effects of Motivation and Satisfaction on Destination Loyalty: A Structural Model, Tourism Management, 26 (1), 45-56.
• Zeithalm, V. A., Berry, L. L. & Parasuraman, A. (1996). The behavioral consequences of service quality. Journal of Marketing, 60 (2), 31-46.