Arabesque Melodies: Traces of an Evolution in the Turkish Music Scene

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 231 - 251, 01.07.2024

Ertem Uymaz

https://doi.org/10.5281/zenodo.12586253

Öz

The tones of a chord deeply shaping the contemporary Turkish music scene carry an emotional touch: Arabesque. Arabesque music has carved out a solid place for itself in Turkey’s musical panorama with its unique melodic texture and narratives. However, the evolution at the heart of this music resonates not only in notes but also in the echoes of societal terrain and cultural transformations. This study endeavors to understand the profound effects of Arabesque music on Turkish society by examining its rich history from its inception to the present day. Arabesque is not just a music genre but also an emotion and a form of expression. In the broken streets of the 1960s, the societal upheavals of the 1970s, the political uncertainties of the 1980s, and the cultural diversifications of the 1990s, this melodic expression has transformed into an element shaping the collective memory of Turkish society. This article will reveal the sound, spirit, and meaning of Arabesque music in each era, tracing its evolution over time. In the present day, the Turkish music scene is diversifying and evolving within a complex harmony. While preserving the texture of the past, Arabesque has acquired a modern tonality, gaining a new perspective. At this point, the contemporary state of Arabesque music carries not only the traces of the past but also the spirit of its time. While Arabesque melodies still resonate in the depths of society, they are also intertwined with modern sounds and styles. A particularly noteworthy observation is the frequent association of Arabesque music with rap music today. Despite appearing different, these two music genres share common themes in lyrics such as depth, societal critique, and emotional intensity, bringing these musical forms together. The intersection of Arabesque and rap music adapts to the changing dynamics in Turkey’s cultural and social landscape, holding a significant place in the musical preferences and expressions of the younger generation. This article, while tracing the traces of Arabesque music in the present day, will also explore this intriguing intersection with rap music, revealing how this dynamic interaction in the Turkish music scene is indicative of an evolution.

Anahtar Kelimeler

Arabesque Music, Popular Culture, Turkish Music, Musical Evolution, Social Change.

Etik Beyan

It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited.

Arabesk Melodileri: Türkiye Müzik Sahnesinde Bir Evrimin İzleri

Öz

Günümüz Türk müzik sahnesini derinlemesine şekillendiren bir akorun tınıları, duygusal bir dokunuşla yüklüdür: Arabesk. Arabesk müzik, kendine özgü melodik dokusu ve hikâyeleriyle, Türkiye'nin müzikal panoramasında kendine sağlam bir yer edinmiştir. Ancak, bu müziğin kalbinde yatan evrim, sadece notaların değil, aynı zamanda toplumsal zeminin ve kültürel dönüşümlerin yankılarıdır. Bu çalışma, Arabesk müziğin doğuşundan günümüze uzanan zengin tarihini inceleyerek, bu müziğin Türk toplumu üzerindeki derin etkilerini anlamaya yönelik bir çaba sarf etmektedir. Arabesk, sadece bir müzik türü değil, aynı zamanda bir duygu ve ifade biçimidir. 1960'ların kırık dökük sokaklarında, 1970'lerin toplumsal çalkantılarında, 1980'lerin politik belirsizliklerinde ve 1990'ların kültürel çeşitlenmelerinde bu melodik ifade, Türk toplumunun kolektif hafızasını şekillendiren bir unsura dönüşmüştür. Bu makale, Arabesk müziğin her bir dönemdeki sesini, ruhunu ve anlamını açığa çıkararak, zaman içindeki evrimini adım adım izleyecektir. Günümüzde, Türk müzik sahnesi karmaşık bir harmoni içinde çeşitlenmekte ve evrim geçirmektedir. Arabesk, geçmişin dokusunu korurken, günümüzde yeni bir perspektif kazanarak modern bir tonaliteye bürünmüştür. Bu noktada, Arabesk müziğin çağdaş durumu, sadece geçmişin izlerini değil, aynı zamanda çağının ruhunu da taşımaktadır. Arabesk melodileri, hala toplumun derinliklerinde yankılanırken, aynı zamanda modern sesler ve tarzlarla da iç içedir. Özellikle dikkat çeken bir nokta, Arabesk müziğin günümüzde rap müzikle sıkça ilişkilendirilmesidir. İki müzik türü, birbirinden farklı gibi görünse de, sözlerdeki derinlik, toplumsal eleştiri ve duygusal yoğunluk gibi ortak temalar, bu müzik formlarını bir araya getirmektedir. Arabesk ve rap müziğin kesişim noktası, Türkiye'nin kültürel ve sosyal peyzajındaki değişen dinamiklere ayak uydurarak, genç kuşağın müzikal tercihlerinde ve ifadesinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu makale, Arabesk müziğin günümüzdeki izlerini sürerken, aynı zamanda rap müzikle olan bu ilginç kesişim noktasını ele alacak ve Türk müzik sahnesindeki bu dinamik etkileşimin nasıl bir evrimin habercisi olduğunu keşfedecektir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Değişim, Popüler Kültür, Türk Müziği, Arabesk Müzik, Müzikal Evrim, Duygusal Yoğunluk

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Kaynakça

• DEMİRKAN, Gökçe Kaan, ‘90’lı Yıllar Sonrası Bir Popüler Kültür Ürünü Olarak Arabesk Müziğin Değişimi Dönüşümü’, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2014.
• ETHEMOĞLU, Ayşenur. ‘TR/ Türk Sineması’nda Arabesk Filmler Kuşağı: Nedir Bu Arabesk? Doğuşu ve Serüveni’, (https://medium.com/@aysenur.ethemoglu/t%C3%BCrk-sinemas%C4%B1nda-arabesk-filmler-ku%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1-arabesk-do%C4%9Fu%C5%9Fu-ve-ser%C3%BCveni-f281fbea48d5), E.T: 17.12.2023.
• FİNDLEY, Carter V., ‘Modern Türkiye Tarihi’, Çev: Güneş Ayas, Timaş Yayınları, İstanbul 2017.
• GİDDENS, Anthony, ‘Modernliğin Sonuçları’, Çev: Ersin Kuşdil, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1998.
• GÜNGÖR, Nazife, Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik, Bilgi Yayınevi, İstanbul 1990.
• KARŞICI, Gülay, ‘Müzik Türlerine İdeolojik Yaklaşım: 1970-1990 Yılları Arasındaki TRT Sansürü’, Folklor/Edebiyat Dergisi, Cilt 16, ss. 61-172.
• ÖZBEK, Meral, Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski, Birinci Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul 1991.
• ÖZBUDUN, Sibel, ‘Sınıf, Kültür, Kimlik Yazıları’, Ütopya Yayınları, Ankara 2010, s. 69.
• ÖZER, Nuri Paşa, ‘Arabesk Kültürü Özelinde Orhan Gencebay’ın Rol Aldığı Rexona Reklamlarının İncelenmesi’, Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 2020, Cilt 2, ss. 1-3.
• STOKES, Martin, ‘Türkiye’de Arabesk Olayı’, Çev. H. Eryılmaz, İletişim Yayıncılık, İstanbul 1998.