Yüzyıllarca Saklı Kalan On Define: Râsih’in Defineleri I

Yıl 2000, Cilt: 1 Sayı: 1, 229 - 250, 01.06.2000

Özge Öztekin

Öz

Râsih,who was supposed to live in the early 18 th century and about whom thereis little and various information on his life, is a poet of Divan owner.The “Defineler” which is placed in this Divan constitutes the subject ofour article. These poems that deal with the moral and social aspects ofits period, can be called as ordinary due to its verse form which is mesnevi.Originality in this poems are derived from the titles which was put byRâsih. The name of “Define” is appeared in a different meaning inRâsih’s Divan, apart from its dictionary meaning. We could not encountersuch a usage in any source which we had possibility to search for. Whyis this didactic work, in the form Nasihat-nâme, called as “Define”?Probability, while Râsih considers the advices he gives as a vitalprofit and treasure for the humanity, he must have given this name to eachpart. We believe that these ten Define’s which remained hidden in the pagesof Râsih’s Divan and which we tried to reveal at our best still preservetheir value as a treasure.

Anahtar Kelimeler

Define, mesnevi, nasihat-nâme

Yüzyıllarca Saklı Kalan On Define: Râsih’in Defineleri I

Öz

18.yüzyılın başlarında yaşadığısanılan, hayatı hakkında kaynaklarda kısa vefarklı bilgiler olan Râsih, Divan sahibi şairlerindendir.Divan’daki “Defineler”, makalemizin konusunu teşkil etmektedir. Devrinahlaki ve toplumsal yargılarını konu edinen ve nazımşeklinin mesnevi olması yüzünden sıradandiyebileceğimiz bu şiirlerdeki orijinallik, Râsih’in attığıbaşlıklardadır. “Define” adı, sözlükanlamının dışında, Râsih divanı’ndadaha farklı olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu şekildeki kullanımına, inceleyebilme imkanıbulabildiğimiz hiçbir kaynakta rastlayamadık. Nasihat-nâmetüründeki bu didaktik eserin adına niçin "Define"denilmiştir? Muhtemelen Râsih, verdiği nasihatleri insanhayatı için bir kazanç ve hazine olarak görmesindendolayı her bölüme bu ismi vermiş olmalıdır.İki yüzyıl boyunca Râsih Divanı’nınsayfaları arasında saklı kalan, elimizden geldiğincegün ışığına çıkarmayaçalıştığımız bu on Define’ninbir hazine olarak değerini hâlâ koruduğuna inanıyoruz.

Anahtar Kelimeler

sözcükler:Define, mesnevi, nasihat-nâme