Modern Evliyâ Çelebi Ercüment Ekrem ve Eserleri: Evliyâ-yı Cedid ve Zeyl-i Evliyâ-yı Cedid

Yıl 2003, Cilt: 4 Sayı: 5, 13 - 24, 01.06.2003

Abide Doğan

Öz

Ercüment Ekrem, known from his humorous novels, stories and anecdotes, in the Turkish Literature started his first writing carrier before the Second Constitutional Period. He continued writing carrier during the Second Constitutional and the Republican Periods and produced the elegant pieces of our humorous literature. He became quite famous when he published his Evliyâ’yı Cedid as an instalment in the İleri newspaper in 1920. For years he was remembered as Ercüment Ekrem and occasionally he was also called Evliyâ-yı Sâni. Evliyâ-yı Cedid gained a lot attention when it was first published. In the same year it was also published as a book (Second Publication 1925) and five years later (1925) an appendix of it was written. Ercüment Ekrem, became famous with his Evliyâ-yı Cedid, introduced the 17th Centuary traveler Evliyâ Celebi to 20th Centuary. He explained his time’s Istanbul, the social and cultural events, the technological developments and some of the realities by way of imitation of using the style and the language this famous traveler and sometimes criticized people and events by means of focusing on the irony. This work is aimed to introduce the author’s two volume books, which are about Istanbul, in point of content.

Anahtar Kelimeler

Evliyâ-yı Cedid, Zeyl-i Evliyâ-yı Cedid, nicety, Istanbul, Beyoğlu

Modern Evliyâ Çelebi Ercüment Ekrem ve Eserleri: Evliyâ-yı Cedid ve Zeyl-i Evliyâ-yı Cedid

Öz

Mizahî roman, hikâye ve fıkralarıyla edebiyat tarihimizde dikkatleri çeken Ercüment Ekrem, II. Meşrutiyet’ten önce başladığı yazı hayatını Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde geliştirerek sürdürmüş; özellikle mizah edebiyatımızın zarif örneklerini vermiştir. Asıl şöhretini ise 1920 yılında İleri gazetesinde tefrika edilen Evliyâ-yı Cedid adlı eseriyle yapmış; uzun süre bazen bu isimle bazen de Evliyâ-yı Sâni olarak anılmıştır. Eser zamanında çok ilgi görmüş, aynı yıl kitap haline getirilmiş (2.bas. 1925), beş yıl sonra da (1925) zeyli yazılmıştır. Ercüment Ekrem, şöhretini sağlayan bu eserleriyle 17. yüzyılın seyyahı olan Evliyâ Çelebi’yi 20. yüzyıla taşımıştır. Yazar, ünlü seyyahın üslûbunu taklid ederek, onun diliyle devrin İstanbul’unu, sosyal ve kültürel olaylarını, teknolojik gelişmelerini ve bazı gerçeklerini dile getirmiş; zaman zaman kişi ve olayları ironiyi ön plana çıkararak eleştirmiştir. Bu çalışma, yazarın İstanbul’u konu alan iki ciltlik eserini, -ayrı ayrı- içerik bakımından tanıtmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Evliyâ-yı Cedid, Zeyl-i Evliyâ-yı Cedid, nükte, İstanbul, Beyoğlu