Öz
The purpose of this study was to determine poetic qualities of verse parts of Dede Korkut epics. In legends which prose and verse parts are interspersed each other, although some poetic features are observed in the prose parts, these poetic features are intensified in the verse parts. These parts, except from the exposition, include free direct speeches of the heroes. The poetic language analysis, ever since the traditional linguistic analysis has been evaluated with respect to phonetics, morphology, syntax and semantics in four dimensions; a) fronting, b) parallelism, c)repetition, d) deviation. Apart from these, some other criteria, by Keating and Levy, were also taken into consideration. This study offers concrete evidence, for the view that in the legends, which can be defined as narrations composed of supernatural elements, the narrative carries lyrical and poetic features. Depending on the findings, it could be concluded that there are similarities between the earliest literary genre, poetry, and product of oral literature, Dede Korkut Epics.
Öz
Çalışmanın amacı, Dede Korkut Destanları’nda manzum kısımların şiirsel niteliklerini saptamaktır. Manzum ve nesir kısımların iç içe olduğu destanlarda, nesir kısımlar da şiirsel özelliklere sahip olmakla birlikte asıl şiirselliğin manzum kısımlarda yoğunlaştığı görülmektedir. Manzum kısımlar, girişte yer alan betimlemeler dışında, kahramanların dolaysız aktarımlarından oluşmaktadır. Şiir dili incelemeleri, geleneksel sözbilim incelemelerinden beri, sesbilgisi, biçimbilgisi sözdizimi ve anlambilimi boyutlarında, a) önceleme, b) koşutluk c) yineleme, d) sapma olmak üzere dört ayrı yönde değerlendirilmiştir (Özünlü 1997; 22). Destanların şiirsel boyutunu saptarken bu dört ölçütü temel almak koşulu ile Keating ve Levy’nin belirlediği, a). Kişi, kişisel ses tonu, b) şiirsel söyleyim, c) imgeleme, e) söz sanatları, gibi şiirsel ölçütler de dikkate alınmıştır (Bu ölçütler için bkz. Erden 2000: 69). Sonuç olarak, olağan üstü ögelerden meydana gelen destanlarda öykülemelerin lirik, şiirsel özellikler taşıdığı yukarıdaki ölçütlere göre somutlaştırılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen verilere dayanarak, ilk yazınsal tür olarak kabul edilen şiir ile sözlü yazın geleneğinin özelliklerini taşıyan Dede Korkut Destanları arasında önemli benzerlikler ve ortaklıklar olduğu söylenebilir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2003 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2003 Cilt: 4 Sayı: 5 |