The Image of Tulıp in Modern Turkısh Poetry

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 9, 15 - 39, 01.06.2005

G. Gonca Gökalp-alpaslan

Öz

The flower ‘lale’ (tulip) is not only a symbol that has given its name to a period in the history of Ottoman Empire, but also an image that is used very frequently in the Classical Turkish Poetry Period. When we have a look at the Turkish poetry in the republican period of Turkey, we see that ‘Lale’ (tulip) has not used been used as frequent as the one in the Classical Turkish Poetry Period. Nevertheless, the flower ‘lale’(tulip) and ‘lale Devri’(The Period of Lale (Tulip)’ have always been a source of inspiration for modern Turkish poets.

Anahtar Kelimeler

‘Lale’, tulip, The Period of ‘Lale’(Tulip), Classical Turkish Poetry (Divan Poetry), Modern Turkish Poetry, image

Çağdaş Türk Şiirinde Lale İmgesi

Öz

Lale, bir devre ad vermiş ve Klasik Türk şiirinde çok işlenmiş bir imgedir. Cumhuriyet dönemi Türk şiirine bakıldığında ise lalenin aynı yoğunlukta ve sıklıkla şiirimizde yer aldığını söyleyemeyiz. Bununla birlikte çağdaş Türk şairleri Lale Devri’ne ve laleye yeni ve farklı bir açıdan bakarlar.
Anahtar sözcükler: Lale, Lale Devri, Klasik Türk şiiri(Divan şiiri), çağdaş Türk şiiri, imge.

Anahtar Kelimeler

Lale, Lale Devri, Klasik Türk şiiri(Divan şiiri), çağdaş Türk şiiri, imge

Kaynakça

• AHMET HAŞİM, (1983), Bütün Şiirleri,(Hazırlayan: Asım Bezirci), İstanbul: Can Yayınlan.
• AKTEPE, Münir, (1952), “Damat İbrahim Paşa Devrinde Lâle”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, IV, 7: 85-126.
• — .................— , (1953), “Damat İbrahim Paşa Devrinde Lâle II”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, V, 8: 85-104.
• ................. ........, (1954), “Damat İbrahim Paşa Devrinde Lâle III”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi,VI, 9: 23-38.
• ALTIOK, Metin, (1998), Bir Acıya Kiracı,İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ANA BRİTANNİCA XX, (1994), “Lale Devri”, İstanbul: Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopedia Britannica Inc., 193-194.
• ANDAY, Melih Cevdet, (2003), Rahatı Kaçan Ağaç: Toplu Şiirleri I,İstanbul: Adam Yayınları.
• ARMAĞAN, Mustafa, (2000), “Lâle Devri’nin Siyah-Beyaz Fotoğrafı”, İstanbul Armağanı IV: Lâle Devri,(Hazırlayan: Mustafa Armağan), İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 25-40.
• ASYA, Arif Nihat, (1967), Dualar ve Âminler,İstanbul: Yağmur Yayınevi.
• AYVAZOGLU, Beşir, (1996), Güller Kitabı, (Türk Çiçek Kültürü Üzerine Bir Deneme), İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
• BAYTOP, Turhan, (1992), İstanbul Lalesi,Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• BEHRAMOGLU, Ataol, (1991), Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi I,İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• CEMAL SÜREYA, (2000), Sevda Sözleri,İstanbul: Yapı Kredi Yayınlan.
• ÇAMLIBEL, Faruk Nafiz, (1983), Han Duvarları,Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• DASH, Mike, (1999), Lale Çılgınlığı(Orta Asya’dan Hollanda'ya Olağanüstü İhtirasların Çiçeği),(Çeviren: Özden Arıkan), İstanbul: Sabah Kitapları.
• DEVELLİOĞLU, Ferit, (1997), “Lâle”, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat,Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları, 541.
• GÖKYAY, Orhan Şaik, (1990a), “Divan Edebiyatında Çiçekler”, T a rih ve T o p lu m , 76, Nisan: 30-33.
• ---------------------------1 (1990b), “Divan Edebiyatında Çiçekler II: Lâle Kitaplanndan Öğrendiklerimiz”, T a rih ve T oplum , 77, Mayıs: 34-39.
• ---------------------------1 (1990c), “Divan Edebiyatında Çiçekler III: Kasideler”, T a rih ve T oplum , 79, Temmuz: 18-23.
• GÖLPINARLI, Abdülbâki, (Hazırlayan), (1972), Nedim Divanı,İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
• GÜLERSOY, Çelik, (1980), Lâle ve İstanbul,İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayını.
• İLHAN, Attilâ, (1983), Bela Çiçeği,Ankara: Bilgi Yayınevi.
• İNCE, Özdemir, (1991), Rüzgâra Yazılıdır,İstanbul: Gölge Yayınları.
• KARTAL. Ahmet, (1998), Klâsik Türk Şiirinde Lâle, Ankara: Akçağ Yayınları.
• KUBAN, Doğan, (1994), “Laleli”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi V,İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, 187-189.
• KUTLAR, Fatma S., (1998), “İzzet Ali Paşa Divam’nda Lâle ve İstanbul Lâlesi İsimleriyle İlgili Bir Dizin Denemesi”, Folkloristik: Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı,(Ed. Özkul Çobanoğlu-Metin Özarslan), Ankara: 250-270.
• ---------- , (2004), “Lâle”, T ü rk D ünyası E d eb iy at K a v ra m la rı ve te rim le ri A nsiklopedik Sözlüğü IV, Ankara: AKM Başkanlığı Yayınları, 231-235
• KÜLEBİ, Cahit, (1991), Güz Türküleri,Ankara: Başak Yayınları.
• LAV, Ercümend Behzad, (1996), Bütün Eserleri,(Hazırlayan: Doğan Hızlan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• MACKAY, Charles, (1989), “Lâle Deliliği, (Tulipomania),”, (Çeviren: Füsun Öksüzoğlu), T a rih ve T oplum , 72, Aralık: 35-39.
• MEYDAN LAROUSSE VII, (1972), İstanbul: Meydan Yayınevi.
• MÜTERCİM ASIM EFENDİ, (2000), “Lâle”, Burhâtı-ı Katı, (hazırlayanlar: Mürsel Öztürk- Derya Örs), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 481.
• NAZIM HİKMET, (1978), Rubailer-Yeni Şiirler, (Tüm Eserleri V, Şiirler V),İstanbul: Cem Yayınevi.
• NECATİGİL, Behçet, (1975), Kareler Aklar,Ankara: Bilgi Yayınevi.
• OĞUZCAN, Ümit Yaşar, (2003), Şiir Denizi/, İstanbul: Özgür Yayınlan.
• ONAY, Ahmet Talât, (1996), Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı,(Hazırlayan: Cemâl Kurnaz), İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınlan.
• ÖZTEKİN, Özge, (2004), “XVIII.Yüzyıl Divan Şiirinde Toplumsal Hayatın İzleri: Divanlardan Yansıyan Görüntüler”, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• PALA, İskender, (2000), “Nedim ve Lale Devri”, İstanbul Armağanı IV: Lale Devri, (Hazırlayan: Mustafa Armağan), İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 75-86.
• SAKAOĞLU, Necdet, (1994a), “Lale”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi V,İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınlan, 178-182.
• SAKAOĞLU, Necdet, (1994b), “Lale Devri”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi V, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları,182-185.
• ŞATOGLU, Ahmet, (1964), Türk Şiirinde Lâle,Kayseri: Hakimiyet Matbaası.
• ŞENER, Sevda, (1963), Musahipzade Celâl ve Tiyatrosu,Ankara, AÜDTCF Yayınları.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi, (1992), Edebiyat Üzerine Makaleler,
• İstanbul: Dergâh Yayınları.
• ÇAĞ D A Ş TÜRK ŞİİRİNDE LALE İM GESİ
• TARANCI, Cahit Sıtkı, (1987), Bütün Şiirleri,(Hazırlayan: Asım Bezirci), İstanbul: Can Yayınları.
• TARLAN, Ali Nihat, (Hazırlayan), (1992), Necati Beğ Divanı,Ankara: Akçağ Yayınları.
• UYAR, Turgut, (1970), Divan,Ankara: Bilgi Yayınevi.
• ÜNVER, Süheyl, (1960), ‘Türkiye’de Lâle Tarihine Bir Bakış”, T ü rk Y u rd u , 2: 5.
• YAHYA KEMAL, (1971), Edebiyâta Dâir,İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti-Yahya Kemal Enstitüsü Yayınları.
• -----------------— t (1974), Eski Şiirin Rüzgârıyle,İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti-Yahya Kemal Enstitüsü Yay.
• ------------------„ ı (1991), Kendi Gök Kubbemiz,İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınlan.
• YALÇIN (ÇELİK), S.Dilek, (2000), “Şeyh Bedrettin ya da Tarihsel Gerçeklikten Kurgusal Söyleme”, Türkbilig, (Türkoloji Araştırmaları),, 1: 158-177.
• YALÇIN-ÇELİK, S.Dilek, (2004), "Lale Devri: Bir Lale Muamması, Masal Diyarı, Şiir Gibi Bir Aşk...”, Doğu Batı,VII, Şubat-Mart-Nisan: 227-244.
• YAVUZ, Hilmi, (1999), Gülün Ustası Yoktur, (Toplu Şiirler I),İstanbul: Can Yayınları.
• YÖNTEM. Ali Canip, (2000), “ 1730 İhtilali ve Şair Nedim’in Ölümü”, İstanbul Armağanı IV: Lale Devri,(Hazırlayan: Mustafa Armağan), İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 335-340. 39