Poetry Analysis: Linguistic Methods and Tools

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 10, 17 - 33, 01.12.2005

Ayşe EZİLER Kıran

Öz

The language of poetry” is not a standard language whose users agree on. It is created via natural language but it deviates from the standard language and gains its distinctive flavour. This study argues that the form and meaning of poetry is not construed only through senses and inspiration of the poet. Constructing the form and meaning of poetry needs a strong competence of language and discourse, a meticulous study and of the linguistic units. In this study we have attempted to show how intuitions about poetry can be verified by an analysis which uses the methods and tools of linguistics, semantics, and semiotics. A poem itself can not be restated, summarized and its words can not be changed. This indicates the fact that there is not a linear relation among the linguistic units of a poem. The logical and semantic relations of precedence or subsequence in time and space can disappear. The reader fills in the logical and semantic gaps of a poem via his

Anahtar Kelimeler

semiotics, semantics

Şiir Çözümlemesi Dilbilimsel Yöntemler ve Araçlar

Öz

"Şiir dili" ölçünlü, herkesin üzerinde anlaştığı bir dil değil, doğal dille yaratılmış ama ölçünlü dilden sapan, farklılaşan bir dildir. Bu çalışmada şiirin biçim ve anlamının yalnız duygularla, esinle oluşturulmadığı, dil ve söylem konusunda derin bir duyarlık, titiz bir çalışma ve yeniden yapılaştırma çabası gerektirdiği ortaya konulmaya çalışıldı. Burada dilbilim, anlambilim ve göstergebilime ilişkin yöntem ve araçların küçük bir bölümünü kullanılarak şiir konusundaki sezgilerin çözümleme yoluyla nasıl doğrulanabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Şiir anlatılamaz, özetlenemez, sözcükleri değiştirilemez. Bu da şiirin dilsel birimleri arasında çizgisel bir ilişki olmadığını gösterir. Zaman, uzam içindeki mantıksal ve anlamsal öncelik/sonralık ilişkileri kaybolabilir. Mantıksal ve anlamsal boşlukları okur imgeleminde, kendi yaratıcılığı ile doldurur, tümceleri ya da dizeleri tamamlar. Şair doğal dili, sessel ve görsel biçimlerin anlamını ve dil dışı dünya göndergeleriyle aralarındaki keyfi ilişkiyi bozarak kullanabilir. Anlam metnin yüzeyinden bir zar, bir örtü gibi sıyrılıp alınan bir üst yapı ürünü değil, metnin derin, soyut yapılarından başlayarak, her sesbirimle, anlambirimcikle birleşerek, birimlerin birbirine eklemlenmesiyle oluşan bir süreç ve bu sürecin ürünüdür. Anlam metnin yüzeyinden bir zar, bir örtü gibi sıyrılıp alınan bir üst yapı ürünü değil, metnin derin, soyut yapılarından başlayarak, her sesbirimle, anlambirimcikle birleşerek, birimlerin birbirine eklemlenmesiyle oluşan bir süreç ve bu sürecin ürünüdür.

Anahtar Kelimeler

gönderge, anlam, anlambirimcik, göstergebilim, anlambilim

Kaynakça

• BATUR, E,. (1994), Kandil, İstanbul: Altıkırbeş Yay.
• Nazım Hikmet, (1998), Nazım ile Piraye- Mektuplar I, Der. M. Fuat, İstanbul: Adam Yay.,
• b.,ss. 38-39. Nazım Hikmet, (1935), Portreler. İLHAN, A... (1999),.Elde Var Hüzün, Bilgi, Ankara. Türkçe Sözlük 1, (1999), Dil derneği yay., Ankara. JOUBERT, J. L.. (1993), Şiir Nedir, (Çeviren: . E. Korkut, Ankara: Öteki Yay.,. GREİMAS, A.-J.( 1966), Semantique Structurale (Yapısal Anlambilim), Larousse, Paris. Greimas, A.-J.-J. Courtes, (1979), Dictionnaire raisonnee de la theorie du laııgage,
• Hachette Paris,. KIRAN, A. Eziler, Z. Kıran, (2003), Yazınsal Okuma Süreçleri, 2. baskı, Ankara:Seçkin Yay.