Music Tradition in Deliorman Turkish Oral Culture

Yıl 2006, Cilt: 7 Sayı: 11, 118 - 148, 01.06.2006

Zehra Kaderli

Öz

In this study, Deliorman Turkish music tradition, performed in the North-Eastern part of Bulgaria, has been examined in the total context of living Turkish oral culture. The aim of this study is to reveal what sorts of changes and transformation have happened to occur in the performance, structure and the elements of musical tradition related to what sorts of socio-cultural conditions in the period from the past to the present.

Anahtar Kelimeler

Oral culture, Deliorman Turkish oral culture, tradition, music tradition, performer and repertoire

Deliorman Türk Sözel Kültüründe Müzik Geleneği

Öz

Bu çalışmada, Bulgaristan’ın kuzeydoğu bölgesinde yaşayan Deliorman Türk sözel kültüründe “Müzik Geleneği” üzerinde durulmaktadır. Deliorman müzik geleneği, tarihî süreç içinde, geleneğin icrâ yapısı ve unsurlarında değişim ve dönüşüm meydana getiren çoklu sosyo-kültürel şartlar bağlamında incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sözlü kültür, Deliorman Türk sözlü kültürü, gelenek, müzik geleneği, icracılar ve repertuvar

Kaynakça

• ARDENER, E.W, (1989), “Social Anthropology and Population”. The Voice of Prophecy and Other Essays. (Ed. M. Chapman). Oxford: Basil Blackwall.
• BAILY, J. (1988), “Amin-e Diwaneh: The Musician as Madman”. Popular Music, 7, 2: 133- 146.
• ÇOBANOĞLU, Özkul, (1999), Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• ------------------, (2000), Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• DINEF, Dimitır, (1965), Çocuklara Şarkılar. Sofya: Narodna Prosveta.
• DINEKOV, Petır, (1977), “Folklorut v İstoriçeskata Sudba na Bılgarskiya Narod”. Folklor i Obstestvo, Sofya: Narodna Prosveta.
• FERRIS, William R, (1997), “Halk Şarkıları ve Kültür: Charles Seeger ve Alan Lomax”. (Çev. F. Gülay Mirzaoğlu), Milli Folklor, 5, 34: 87-93.
• GIDDENS, A, (1990), The Consequences of Modernity, Cambridge: Polity.
• HAFIZ, Nimetullah, (1990), Bulgaristan Türk Halk Edebiyatı Metinleri I, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• HALİL, Müsebbiye, (2004), Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1940, dört yıllık eğitimi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bulgaristan-Aydoğdu’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
• HANDLER, Richard, Linnekin Joselyn, (1984), “Tradition, Genuine or Spurious”, Journal of American Folklore, 97, 385: 273-290.
• HAWES, Bess Lomax, (1974), “Folksong and Function”. Journal of American Folklore, 87: 140-148.
• İDRİZ, Fatme, (2004), Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1927, dört yıllık eğitimi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bulgaristan-Aydoğdu’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
• KADERLİ, Zehra, (2004), “Deliorman (Bulgaristan) Türk Sözel Kültüründe Geçiş Törenleri”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Anakara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KADERLİ, Sebile, (2004), Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1953, mesleği anaokul muhasebecisi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
• KADERLİ, Zehra, (2004), Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1934, dört yıllık eğitimi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
• KERVANCI, Fehim, (2004), Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1948, mesleği müzisyenlik olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.
• LOMAX, Alan, (1968), Folk Song Style and Culture., Washington D.C.: American Association for the Advencement of Science, Publication No: 88.
• MARKOFF, Irene, (1983), “The Turkish Saz Family and Its Balkan Counterparts In Bulgaria and Yugoslavia: A Comparative View”, II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, 3: 177-184.
• MERRIAM, Alan P, (1964), The Anthropology of Music, Evanston: Northwestern University Press.
• MİRZAOĞLU, F. Gülay, (2000), “Müzikal Ses ve Hareketin Gücü: Zeybek Danslarının İşlevleri”, Folklor/Edebiyat, 4, 24: 255-266.
• ---------------------, (2001 a), “Türkülerin İşlevleri ve Zeybek Türküleri”, Türkbilig/Türkoloji Araştırmaları, 2: 76-91.
• ---------------------, (2001 b), “Yapısal ve İşlevsel Açıdan Atma Türkü İcâ Geleneği”, Folklor/Edebiyat, 7, 28: 41-54.
• ---------------------, (2002), “Gelenekselden Küreselleşmeye Doğru Halk Müziği Gösterimlerinin Yapısı”, VI. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, Küreselleşme ve Geleneksel Kültür Seksiyon Bildirileri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları: 2928: 229-236.
• ---------------------, (2003), Çukurova Bozlağı, Ankara: Binboğa Yayınları.
• ONG, Walter J, (2003), Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• ORTNER, S, “Is Male to Female as Nature is to Culture?”, Woman, Culture and Society, (Ed. M. Rosaldo, L. Lamohen), Stanford: Stanford University Presss.
• ÖZTÜRK, Ali Osman, (2002), “Konya Türkülerinin Kimlik Tanımı Bağlamında Sosyal İşlevi”, Folklor/Edebiyat, 4: 267-274.
• PETROV, Petır, (2000), “Mejdu Hristiyanstvo i Sotsiyalizım-Sinkretiçni Tendentsii v Ritualna Kultura”, Bılgarski Folklor, 3: 72-82.
• SILVERMAN, Carol, (1983), “The Politics of Folklore in Bulgaria”, Anthropological Quarterly, 2, 52: 55-61.
• STEFANOF, Konstantin, (1965), Sevilen Şarkılar ve Halk Türküleri, Safya: Narodna Prosveta.
• STOKES, Martin, “Etnisite, Kimlik ve Müzik”, Dans Müzik Kültür/ Folklora Doğru, 63: 123-148, Boğaziçi Üniv. Folklor Kulübü Yayını.
• TATARLİYEF, İbrahim, (1960), Antologiya: 9 Eylül 1944’ten Sonra Bulgaristan Türklerinin Edebiyatı, Safya: Narodna Prosveta.
• VAKARELSKİ, Hristo, (1977), Etnografya na Bılgarya, Sofya: İzdatelstvo Nauka i İzkustvo.
• YILDIRIM, Dursun, (1998), “Orta Asya Bozkırlarından Urumeli’ne Türk Sözlü Şiir Sanatının Yayılması Üzerine”, Türk Bitiği/Araştırma İnceleme Yazıları, Ankara: Akçağ Yayınları.
• YILMAZ, Rahmiye, (2004), Doğum yeri ve yılı Bulgaristan 1939, dört yıllık eğitimi olan kaynak kişi ile Kasım ve Aralık 2004 tarihleri arasında Bursa’da yapılan görüşme notları Z.K. arşivindedir.