Some speech acts in natural discourse are those which degrade
speaker’s social image or “face”. The term “face” first coined by Goffman
(1956) may be of two kinds; positive and negative face. In pragmatics,
positive face is the desire to be approved and accepted by the others, whereas
negative face refers to the need to avoid any imposition or burden in order to
be independent in communication. In the present study, using the Turkish
Grand National Assembly archive records as data corpus, within Turkish
parliamentary discourse, first, the most frequently resorted face threatening
acts are scrutinized. Later, the strategies with which those acts are realized
are assessed with the help of taxonomy of politeness by Brown and Levinson
(1987) under Politeness Theory composing four strategies. These are Bald on
record strategy, Positive Politeness Strategy, Negative Politeness strategy,
and Off-record Indirect Politeness Strategy. As power relations are balanced
upon the identities of the opposing party and the ruling party in the assembly
and the members of those parties are tied together with the feelings of
solidarity, it is considered that the strategies adopted by two groups would be
different and it is also looked into the scattering of the strategies among these
two political groups. The results of the analysis revealed that the members of
parliament are generally resorted to insults, accusations and
disapprovements. Insults are directed mostly by the members of the opposing
party adopting bald on record strategy. The arguments involve myriad ad
hominem fallacies, which attack on the speakers positive face, threatening the
speakers esteem and reputability. Insults center around unfavoured or weak
personality traits and perceived incapabilities of the speakers rather than
operations or performances. Similar to the insults, accusations are mostly
direct and clearly stated towards the ruling party. The use of disaprovements
are in favor of the ruling party, that is; the ruling party does not approve the
most. Insults and accusations from the opposing party are accepted by the
ruling party. However, direct and clear accusations and insults meet implicit
indirect disapprovements by the ruling party. This might be interpreted as an
attempt to save positive and negative face of the ruling party. They protect
their self esteem and avoid future impositions by disapproving Description of
face threatening acts in Turkish parliamentary discourse is of value in giving
an idea about how the members of parliament avoid politeness strategies in
parliamentary arguments in Turkish parliamentary setting. Pinpointing that
there exists an interaction between discourse and socio-political power,
which influences discourse, this study demonstrates that socio-politically
influential party does not always prefer face threatening acts as signs of
power talk.
Power Face Political Discourse Face Threatening Acts Politeness Theory
Doğal dil kullanımında kimi sözeylemler konuşan kişinin toplumsal
imgesini veya “yüz”ünü zedeleyecek türdendir. İlk olarak Goffman (1956)
tarafından ortaya atılan “yüz” kavramı olumlu ve olumsuz yüz olarak
tanımlanabilir. Edimbilimde “olumlu yüz”, kişinin onaylanma ve kabul
edilme isteğidir. “Olumsuz yüz” ise bir yükümlülük altına girmeme veya
rahatsız edilmeme ihtiyacı olarak tanımlanır. Bu çalışmada öncelikle Türkiye
Büyük Millet Meclisi Tutanaklarının kayıtları veri tabanı olarak kullanılarak,
Türk parlamento söyleminde en çok kullanılan kişisel yüzü zedeleyen
sözeylemlerin araştırılması hedeflenmiştir. Daha sonra bu sözeylemlerin
hangi incelik stratejileri kullanılarak gerçekleştirildiği Brown ve Levinson’un
(1987) ortaya koyduğu İncelik Kuramı çerçevesinde önerilen dört strateji
ışığında değerlendirilmiştir. Bunlar Yalın/Sade İncelik Stratejisi (Bald-on
record strategy), Olumlu İncelik Stratejisi (Positive politeness strategy),
Olumsuz İncelik Stratejisi (Negative politeness strategy) ve Dolaylı İncelik
Stratejisi (Off-record indirect strategy)’dir. Ayrıca, Meclis içerisinde güç
ilişkileri, iktidar partisi ve muhalefet partisi kimliği ile dengelendiği ve bu iki
grup içinde üyeler birbirlerine bir birliktelik duygusu ile bağlı oldukları için
veri içinde bu iki gruba ait milletvekillerinin benimsediği stratejilerin farklılık
gösterecekleri düşünüldüğünden bu tür sözeylemlerin bu iki siyasal ve sosyal
gruba göre dağılımına bakılmıştır. Sonuç olarak, bütünce içindeki kişisel
yüzü zedeleyen sözeylemler genel olarak değerlendirildiğinde, çoğunlukla
muhalefet partisi tarafından gerçekleştirilen hakaretler yine çoğunlukla açık
ve doğrudandır. “Adam karalama” yöntemi ile dinleyicinin saygınlığını
rencide ederek ve kişiliğine saldırı yaparak iktidar partisinin olumlu yüzünü
ve saygı beklentisini bozmaktadır. Hakaretler, yapılan işe veya icraata
yöneltilmekten çok kişisel özelliklere ve yetersizliklere odaklanmıştır.
Suçlama sözeylemi yine daha çok muhalefet tarafından iktidar partisine açık
ve doğrudan yöneltilmiştir. Onaylamama sözeyleminde ise durum farklı
olarak iktidar lehinedir. Daha çok iktidar partisi onaylamamaktadır.
Dolayısıyla, bu tartışma ortamında muhalefetten gelen suçlamalar ve
hakaretler iktidar partisince kabul görmemektedir. Ancak muhalefet
partisinin açık ve doğrudan suçlama ve hakaretlerine iktidar partisi kapalı ve
örtük olarak onaylamamayı tercih etmektedir. Bu da iktidar partisinin hem
olumlu hem de olumsuz yüzünü koruma çabası olarak değerlendirilebilir. Bir
yandan saygınlığını kaybetmemeye çalışırken bir yandan da suçlama veya
hakaretleri onaylamayarak geleceğe yönelik kısıtlamalardan kaçınmaktadır.
Siyasi söylem içerisindeki bu sözeylemlerin İncelik Kuramı çerçevesinde betimlenmesi hâlihazırda siyasi söylem katılımcılarının konuşmalarında
kullanılan üslubun ne derece “incelik” yansıttığı hakkında fikir vermesi
açısından önemlidir. Ayrıca, çalışma, söylem ve güç dengeleri arasındaki
etkileşimi örneklemekle birlikte, dengelerin üretilen söylemde farklılıklar
yarattığını göstermekte ve sosyal veya siyasi anlamda güç sahibi olanların
her zaman güç göstergesi sözeylemleri tercih etmediğini vurgulamaktadır.
Güç Yüz Siyasi Söylem Yüzü Zedeleyen Sözeylemler İncelik Kuramı
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2010 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 Cilt: 11 Sayı: 20 |