Some Inquiries On Sâbit’s Place in Turkish Literature

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 23, 1 - 10, 01.06.2012

Ali Emre Özyıldırım

Öz

Sâbit, one of the unique poets of Classical Ottoman Poetry was influential with his individual style both in his period and afterwards. Nonetheless, since the beginning of the 20th century, modern researchers have approached Sabit's poetic style with a negative attitude. This paper explores the origins of Sâbit's individual style, where his stylistic difference lies, and why modern researchers make negative judgments against him despite the fact that he was admired in his period.

Anahtar Kelimeler

Classical Ottoman poetry [Divan poetry], Sâbit, localization, Zâtî, grotesque, history of Turkish literature

Sâbit’in Türk Edebiyatındaki Yeri Üzerine Bazı Sorular

Öz

Klasik Osmanlı Şiirinin kendine özgü şairlerinden biri olan Sâbit (ö. 1712) hem yaşadığı dönemde hem de sonrasında kişisel üslubuyla etkili olmuştur. Bununla beraber 20. yy başlarından itibaren - araştırmacılar Sabit’in şiir tarzına genellikle olumsuzlayıcı bir şekilde yaklaşmışlardır. Sâbit’in kendine has üslubunun kökleri, diğer şairlerden farkının nerede aranması gerektiği ve döneminde takdirle anılmasına rağmen modern araştırmacıların kendisine neden olumsuz bir bakışla yaklaştıkları bu yazıda sorgulanan konulardır.

Anahtar Kelimeler

Divan şiiri, Sâbit, mahallileşme, Zâtî, grotesk, Türk edebiyatı tarihi

Kaynakça

• AKÜN, Ö. Faruk, (1993), “Sâbit”, İA, X, İstanbul: MEB, 10-14.
• Âşık Çelebi, (2010), Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, (Haz. Filiz Kılıç), İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
• AYNUR, Hatice, (2007) “Mecmû’adan müntahabâta geçiş örneği olarak Müntahabât-ı Mîr Nazîf,” Eski Türk Edebiyatına Modern Yaklaşımlar I, (Haz. H. Aynur ve öte.), İstanbul: Turkuaz.
• BİLKAN, A. Fuat (2006), “Şiir,” Türk Edebiyatı Tarihi, (Haz. Talat Halman vd.), II, İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• CEBECİ, Oğuz, (2008), Komik Edebî Türler: Parodi, Satir ve İroni, İstanbul: İthaki.
• ERGUN], S. Nüzhet, (1931), Tanzimata Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Semih Lütfü Kütüphanesi.
• ERKAL, Abdulkadir, (2009), Divan Şiiri Poetikası: 17. Yüzyıl, Ankara: Birleşik.
• GÖLPINARLI, Abdülbaki (1954), Divan Şiiri: XVII. Yüzyıl, İstanbul: Varlık.
• KARACAN, Turgut, (1991) Bosnalı Alaeddin Sabit: Divan, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
• KOCATÜRK, V. Mahir, Büyük Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Edebiyat.
• Köprülüzade Mehmet Fuat, (1934), Eski Şairlerimiz: Divan Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi.
• Muallim Nâcî, (1305), “Numûne-i intihâb-5: Sâbit”, Mecmû’a-i Mu’allim, 13: 51.
• PARLA,Jale (2000), Donkişottan Bugüne Roman, İstanbul: İletişim.
• RYPKA, Jan, (1924), Beitrage zur Biographie Charakteristik und Interpretation des Türkischen Dichters Sabit, Pragae: Universitatis Carolinae Pragensis
• Safâyî Efendi, (2005), Tezkire-i Safâyî, (Haz. Pervin Çapan), Ankara: AKM.
• Sâlim Efendi, (2005), Tezkiretü’ş-Şu’arâ, (Haz. Adnan İnce), Ankara: AKM.
• Şeyh Gâlib, (2006), Hüsn ü Aşk, (Haz. Muhammed Nur Doğan), İstanbul: Yelkenli.
• TÖKEL, D. Ali, (2004), “Divan şairi Nâbî ve popülizm eleştirisi” www.dalitokel.com [erişim: Eylül 2009]
• Ziyâ Paşa, (1291), Harâbât, İstanbul.
• Böyle bir yaklaşıma çıkış noktası oluşturabilecek Türkçe kaynaklar arasındaşu eserleri
• anmak gerekir: Parla 2000: 46 vd; Cebeci 2008: 82 vd., 117 vd.