Minstrelsy in Tv Studios A Comparison on the Types of Performances: Oral, Natural, Digital and Electronic Minstrelsy

Yıl 2014, Cilt: 15 Sayı: 27, 79 - 104, 01.06.2014

M. Mete Taşlıova

Öz

The tradition of minstrelsy or ‘folk poetry’ continues to exist even today in different environments of performance. Among the new settings of performance, the most remarkable one is the TV programs. In these programs featured on once a week, the preparer and the presenter is a folk poet who is the representative of the tradition. Until today the tradition has been represented in the environments with audience/spectors. Minstrelsy on TV programs handled to examine in this paper seem to be a new genre of oral literature. These programs are sometimes live, sometimes delayed broadcast. Two or three folk poets are hosted in those programs and perform oral poetry face to face. The audience can join the broadcast through their phones, mobile phones, fax or e-mails, which creates a similarity to the traditional performances before an audience. This study compares traditional minstrelsy in wedding ceremonies and coffeehouses and television performances as two different genres of oral poetry.

Anahtar Kelimeler

Electronic Culture Environment, Television Folklore, Minstrels and Technology, Minstrels and Televizyon, Traditional Places

Stüdyoya Taşınan Âşıklık veya ‘Stüdyo Tipi’ Âşıklığa Doğru: Sözlü ve Dijital İcra Yapıları Üzerinde Mukayese

Öz

Âşıklık geleneği farklı icra ortamları ile günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Farklı veya yeni icra ortamları arasında en dikkat çekici olanı televizyon programlarıdır. Haftada bir kez yapılan bu programların hazırlayanı ve susanı gelenek temsilcisi olarak bir âşıktır. Sözlü kültür ortamında yapılan programın yapısı, televizyon kanallarının stüdyo ortamlarında hazırlanmaktadır. Bir kısmı canlı bir kısmı ise banttan yayın biçiminde izleyiciye sunulmaktadır. Programa konuk olan iki veya üç âşık, geleneğe ait türleri icra etmektedirler. Evinde televizyon ekranından âşıkları izleyenler yayına katılmak istediklerinde sabit numara, cep telefonu, faks veya e-posta üzerinden bağlantı kurabilmektedirler. Sözlü icra ortamı ile en belirgin benzerliği de bu bağlantılar üzerinden gerçekleşmektedir. Bu çalışmada geleneksel sözlü icra ortamı olan düğün ve kahve mekânları ile televizyonda yapılan programlar mukayese edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Elektronik kültür ortamı, televizyon folkloru, âşıklar ve teknoloji, âşıklar ve televizyon, geleneksel mekânlar

Kaynakça

• ÇOBANOĞLU, Özkul, (1999), “Elektronik Kültür Ortamında Âşık Tarzı Şiir Geleneği Bağlamında Çukurova Âşıkları Üzerine Tespitler”, III. Uluslar Arası Çukurova Halk Kültürü Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildiriler, Adana Valiliği Yayını, Adana Ofset, Adana, s.246-253.
• ÇOBANOĞLU, Özkul, (2002), “Medya ve Geleneksel Kültür Bağlamında Âşıklık Geleneği Dinleyici Tipolojisine Doğru”, IV. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, Medya ve Geleneksel Kültür Matbaacılık, Ankara, 2002, s. 53-60.
• EKE, Metin, (2010), “Geçmişte Yapılan Âşık Atışmalarının Günümüzdeki Görünümü”, ACTA Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Y 2, S 1, Ocak, s.75-84.
• EKİCİ, Metin, (2004), “Halk Bilimi Araştırmalarında Üçüncü Boyut”, TÜBAR, XVI, Güz, s. 13-20.
• GÜNAY, Umay, (1992), Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Akçağ Yayını, Reyhan Ltd. Şti., Ankara.
• HAYMES, Edward R., (2010), Sözlü Destan-Sözlü Şiir Araştırmasına Bir Giriş, Çev: Prof. Dr. Ali Çelik, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara.
• HOBBS, Renee, (2004), “Medya Okuryazarlığı Hareketinde Yedi Büyük Tartışma”, Çev: Melike Türkân Bağlı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 37, Sayı 1, s.122-140.
• KAPLAN, Kenan, Elif Ertürk, (2012), “Dijital Çağ ve Bireyin İdeolojik Aygıtları”, The Turkish October, Volume 2, İssue 4, p., 7-12.
• KORKMAZ, Murat, Gökşen Aras, Gönül Öktem, Ali Serdar Yücel, (2013), “Türk Edebiyatının Klasik Eserlerinin Günümüz Televizyon İzleyicisine Sunumu ve İzleyici Algısının Analiz Edilmesi”, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Ankara, Volume 8/4, Spring, p., 1033-1049.
• KÜÇÜKBASMACI, Gülten, (2013), “Elektronik Çağda Sözün Satıcıları: Radyo ve Televizyon”, Turkish Studies International Periodical For The Languages Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/4, Spring, p., 1063-1080, Ankara.
• TAŞLIOVA, Mete, (2006), “Kars’ta Sözel Hikâyecilik ve Hikâyeler”, Dan: Prof. Dr. Dursun Yıldırım, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halkbilimi Anabilim Dalı, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara.
• TAŞLIOVA, Mete, (2011), “Televizyon Folkloru: Alan Araştırmasında Televizyon Tekniği ve Elektronik Turist Rehberliği”, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları Dergisi, Sayı 22, Ankara.
• OĞUZ, Öcal, (2010), “Sözel Belleğin Tarihe Tanıklığı ve Âşıkların İnanılan Biyografileri”, Millî Folklor Dergisi, Yıl 22, Sayı 87, Ankara, s.5-12.
• ONG, Walter J., (2012), Sözlü ve Yazılı Kültür -Sözün Teknolojileşmesi-, Metis Yayını, 6. Basım, İstanbul.
• ÖZ, Perihan Taş, (2012), “Pelikülden Dijitale Sinemada Seyir Kültürü ve Seyircinin Değişen Konumu”, The Turkish Online Journal of Design Art and Communication-TOJDAC, April, Volume 2, Issue 2, p., 65-73.
• ÖZDEMİR, Nebi, (2006), “Türk Edebiyatı ve Medya”, Millî Folklor Dergisi, Cilt 9, Yıl 18, Sayı 70, Bahar, Ankara, s. 7-21.
• ÖZDEMİR, Nebi, (2011), (E.T.: 19.02.2013) http://www.samsunsempozyumu.org/Makaleler/405692045_02_Prof.Dr.Nebi%20%C3 %96zdemir.pdf
• YAĞCI, Murat, (2005), Yazılı Kültürün Düşüşü <Sözlü Kültürden Yazılı Kültüre ve Elektronik Üniversitesi SBE Halkbilim (Etnoloji) Anabilim Dalı, Dan: Doç. Dr. Tayfun Atay, Ankara.
• YAKICI, Ali, (2009), Ozan Dili Çevik Olur-Âşık Edebiyatı Yazıları, Gazi Kitabevi, Ankara, s. 240-246.
• YILDIZ, Pelin, (2006), “Televizyon Stüdyolarında Hazırlanan Programlarım Zaman ve Mekân Entegrasyonu ve Türkiye’den Bir Stüdyo ‘TV-8’ Örneğiyle Analiz Çalışması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. VIII, S. 1, Haziran, s. 274-295.
• YILDIZ, Süleyman, (2006), “Kültürün Küreselleşmesi ve Toplumsal Boyutta Medya Etkinliğine Yansımaları”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 2, ss, 33-44. Kişisel Görüşmeler:
• ALADAĞLI, İsmail, (2012), Ankara Keçiören Necip Fazıl Sahnesinde 15.12.2012 tarihinde yaptığımız görüşme bilgileri.
• AYDIN, Mustafa, (2013), Ankara Keçiören’de 15 Mart 2013 tarihinde yaptığımız görüşme bilgileri.
• ERDALİ, Zeki, (2013), 19 Nisan 2013 tarihinde Ankara Keçiören Necip Fazıl Sahnesinde yaptığımız görüşme bilgileri.