Evaluation of Dede Korkut’s Tenth Story “Usun Koca Oğlu Segrek Destanı” According to the Hidden Education

Yıl 2014, Cilt: 15 Sayı: 28, 105 - 110, 01.12.2014

Ömer Aksoy

Öz

Education, which is a derivative of the verbs “to bend and/or to give
shape” in Turkish, is a system of values that is jointly formed by the implementation
of the communities by taking aim at transmission to future generations which exists
in every stage of human life, sometimes organized within a particular system and
sometimes any program or an organized system of rules without depending on a
systematic operation performed. This system of rules located at every stage of our lives
in different ways; principles, practices and objectives of the programs that are not
prepared in the form of an organizational functioning, outside the formal education;
without being subjected to an organized program and surveillance and without being
bound to any system is called “hidden curriculum”. Though not specified with certain
rules and regulations in society, every individual feels himself obliged to comply with
intangible cultural elements such as ethics, etiquette, customs and traditions which
are taught in verbal culture medium without being subjected to the functioning of any
organization or system through the hidden curriculum and are passed on to future
generations. In this context, folk narratives that were created in verbal culture such
as tales, legends, folk tales, epics, seem to have a very rich character in terms of the
hidden curriculum. In this article, we aim to perform an analysis of the features of
hidden curriculum in “Uşun Koca Oğlu Segrek Epic” the tenth of Dede Korkut
Stories.

Anahtar Kelimeler

Education, hidden education, hidden message, folk narratives, Dede Korkut

Dede Korkut’un Onuncu Hikâyesi ‘Usun Koca Oğlu Segrek Destanı’nın Örtük Program Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Eğmek (bükmek, şekil vermek) fiilinin bir türevi olan eğitim kelimesi
toplumların ortaklaşa meydan getirdikleri değerler sisteminin uygulanışı ve gelecek
nesillere aktarımı amacı gözetilerek, insan hayatının her safhasında var olan, bazen
örgütlü olarak belirli bir sistem dahilinde bazen ise herhangi bir programa veyahut
örgütlü bir işleyişe bağlı olmaksızın gerçekleştirilen kurallar sistemine verilen addır. Bu kurallar sisteminin, örgün eğitim dışında kalan; örgütlü bir program ve gözetime
tabi tutulmadan ve herhangi bir sisteme bağlı kalmadan hayatımızın her safhasında
farklı şekillerde yer alan; ilkeleri, uygulamaları ve hedefleri örgütsel bir işleyiş
şeklinde hazırlanmamış olan programına “Örtük Program” adı verilmektedir.
Toplum içerisinde belirli kural ve kaidelerle belirtilmemiş, ancak her ferdin kendisini
uymakla yükümlü hissettiği ahlak kuralları, görgü kuralları, örf, adet, gelenek gibi
soyut kültür öğeleri, bu örtük program vasıtasıyla herhangi bir örgütlü işleyişe
veyahut sisteme tabi olmaksızın sözlü kültür ortamında öğretilmekte ve gelecek
nesillere aktarılması sağlanmaktadır. Bu bağlamda sözlü kültür ortamında
yaratılmış olan masal, efsane, halk hikayesi, destan gibi halk anlatılarının, “örtük
program” açısından oldukça zengin bir karaktere sahip olduğu görülmektedir. Biz
de bu makalemizde Dede Korkut hikâyelerinde örtük program çerçevesinde yer alan
unsurların tespitini Dede Korkut Kitabı’nın onuncu anlatısı olan ‘Uşun Koca Oğlu
Segrek Destanı’ üzerinde gerçekleştireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, örtük program, örtük mesaj, halk hikayeleri, Dede Korkut

Kaynakça

• CEMİLOĞLU, Mustafa (2006), “Eğitim Bilimi Açısından Örtük Program ve Halk Anlatılarının Örtük Program Bağlamında Değerlendirilmesi”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIX (2): 257-269.
• ERGİN, Muharrem (2001), Dede Korkut Kitabı, İstanbul: Boğaziçi Yay.
• GÖKYAY, Orhan Şaik (2007), Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Kabalcı Yay.
• KARABAŞ, Seyfi (1999), “Dede Korkut Hikâyelerinde İşlev, Yapı Anlam”, Bütüncül Türk Budunbilimine Doğru, İstanbul: YKY.
• YÜKSEL, Sedat (2004), Örtük Program, Ankara: Nobel Yay. People will die someday how he lives.