This article deals with the grammaticalization of converb constructions in
South Siberian Turkic which is a sub-branch of Northeast Turkic and includes five
languages: Tuvan, Karagas, Khakas, Shor, Altay and Chulym Turkic. It is very
noticeable that converbs in these languages occur with a wide range uses and functions.
One of the main functions of converbs is that they construct so-called postverb
constructions together with auxiliary verbs. In this sense, the converb suffix and
auxiliary verb compose the postverb structure. Postverb constructions of this kind are
multifunctional and both frequently used in South Siberian Turkic languages. These
constructions serve primarily the categories of actionality, aspectotempus and mood.
Moreover, the postverb consructions can form one type of subordinate adverbial clauses,
namely aim sentences. In this acticle the categories actionality, aspectotempus and mood will be discussed and described in detail. Futhermore, the South Siberian Turkic
languages are compared with each other.
Turkic languages South Siberian Turkic converbs grammaticalization actionality apectotempus mood
Bu makalede, Güney Sibirya Türkçesinde zarf-fiilli yapıların gramerleşmesi
ele alınacaktır. Güney Sibirya Türkçesi, Türk dillerinin Kuzeydoğu (Sibirya)
grubunun bir alt kolu olup Tuvaca, Karagasça, Hakasça, Şorca ve Çulım
Türkçesinden oluşmaktadır. Söz konusu bu dillerde zarf-fiiller çok geniş bir kullanım
ve işlev yelpazesiyle karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan biri de, belli zarf-fiil eklerinin
bir bileşen olarak içinde yer aldıkları ekleşik fiil yapılarıdır (Postverbien).
Gramerleşmeyle oluşmuş bu yapılar, Güney Sibirya Türk dillerinde hem çok işlevlidir
hem de çok sık kullanılmaktadır. İşte bu zarf-fiilli yapıların (ekleşik fiillerin)
gramerleşmesi neticesinde, kılınış (Aktionsart), görünüş-zaman (Aspektotempus) ve
kip (olanak/yeterlik) kategorilerinin yanı sıra belli bağımlı cümle tipleri (amaç
cümleleri) de oluşmuştur. Bu makale kapsamında, bu kategorilere giren yapılar ele
alınıp detaylıca betimlenecektir. Bu yapılırken Güney Sibirya Türk dillerinin kendi
aralarında bir mukayesesi de yapılacaktır.
Türk dilleri Güney Sibirya Türkçesi zarf-fiiller gramerleşme kılınış zaman-görünüş kip
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 16 Sayı: 29 |