İSTİKLÂL MARŞI’NIN YAZILIŞ AMACINA UYGUN OLARAK AÇIKLAMASI

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 34, 15.06.2021

İhsan Safi

Öz

İstiklâl Marşı yarışması, “Milletin içte ve dışta bağımsızlık uğruna girişmiş olduğu mücadeleyi ifade için” açılmıştır. Yarışmaya katılacak şiirlerin, “Türk devletinin ebediliğini, Anadolu millî mücadelesinin ruhunu, Türk’ün İstiklâl aşkı ile dile getirecek özellikte” olması isteniyordu. Bunu da en iyi şekilde yerine getiren Mehmet Âkif’in yazdığı şiir olmuştur. Mehmet Âkif, milletin sesi olmuş, İstiklâl Marşı’nda bağımsızlık mücadelesi sırasında milletin ve ordunun duyduğu heyecanı, kelimelere en iyi şekilde dökmüş ve bu büyük mücadeleyi güzel bir üslûpla ebedîleştirmiştir. Mehmet Âkif, İstiklâl Marşı’nda bayrak, hak, hürriyet, istiklâl, vatan, millet, kahramanlık, Allah, iman, şehadet, ezan, mabet gibi millî ve dinî motifleri başarılı bir şekilde kullanmıştır. Bunlar aynı zamanda Millî Mücadele’yi gerçekleştiren insanların da taşıdığı duygulardı. Bu yüzden Mehmet Âkif’in yazdığı şiir, milletin ve ordunun ruhuna hitap etmeyi, onları etkileyebilmeyi başarmıştır. Bu çalışmada İstiklâl Marşı, yazılış amacına uygun olarak açıklandı. Bu da Marş’a değişik bir gözle bakılmasını ve yeni manalar yakalanmasını sağladı. Ayrıca bu çalışmada metindeki problemli ve anlaşılması zor gibi görünen bazı yerlerin çözümlemeleri de yapıldı. Yine daha önceki bazı çalışmalarda görülen, aşırı yorum denilebilecek yerler ayıklandı, nesre çevirmedeki ve açıklamalardaki yanlışlıklar düzeltildi. Bu özellikleriyle çalışma, diğerlerinden ayrılmakta, öne çıkmakta ve alanına daha da bir katkı sağlamaktadır. Bu çalışma, bir kez daha gösterdi ki İstiklâl Marşı, düşünüş ve yazılış itibariyle edebî ve ebedî değeri yüksek bir millî marştır. Onun tenkit edilen yerleri kusur değil aksine çok iyi düşünülmüş ve edebî bakımdan da çok üstün olan yerlerdir. Çalışma, İstiklâl Marşı’nın kabulünün yüzüncü yılı dolayısıyla ilan edilen “2021 Mehmet Âkif ve İstiklâl Marşı Yılı”nda, İstiklâl Marşı’nın ve Mehmet Âkif’in daha iyi anlaşılmasına da katkıda bulunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Âkif Ersoy, İstiklâl Marşı, Metin Şerhi, Mehmet Âkif ve İstiklâl Marşı Yılı.

Kaynakça

• Banarlı, Nihad Sami (2011), “İstiklâl Marşı’nın Manası”, İstiklâl Şâirimiz Mehmed Âkif, 2. bs., haz., Mustafa İsmet Uzun, İstanbul, Bağcılar Belediyesi Yayınları, 183-186.
• Bilgin, Azmi (2012), “İstiklâl Marşı ve Üzerine Yapılan Çalışmalar”, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi (2007), C. 37, 23-34.
• Çetin, Mehmet (2003), İstiklâl Marşı ve Mehmet Âkif Ersoy, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü.
• Çetin, Nurullah (2010), İstiklâl Marşımızı Anlamak, Ankara, Öncü Kitap.
• Duymaz, Recep (2014), “İstiklâl Marşı’mıza Yakından Bakış”, Edirne, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 7, 1-40.
• Emil, Birol (tarihsiz) “İstiklâl Marşımızın Kabulünün 65. Yıldönümü”, Türk Kültür ve Edebiyatından 2, Şahsiyetler, Ankara, Akçağ Yayınları, 193-200.
• Ersoy, Mehmed Âkif (1988), Safahat, İstanbul, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Mehmed Âkif Araştırmaları Merkezi.
• Fergan, Eşref Edib (2001), Mehmed Âkif, Hayatı Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, 2. bs., haz., Fahrettin Gün, İstanbul Beyan Yayınları.
• Kandemir, F. (2011), “Millî Edebiyatın En Kuvvetli Yazıcısı: Mehmed Âkif”, İstiklâl Şairimiz Mehmed Âkif, 2. bs., haz., Mustafa İsmet Uzun, İstanbul, Bağcılar Belediyesi Yayınları, 73-78,
• Kaplan, Mehmet (2011) “Türk İstiklâl Marşı”, İstiklâl Şâirimiz Mehmed Âkif, 2. bs., haz., Mustafa İsmet Uzun, İstanbul, Bağcılar Belediyesi Yayınları, 187-192.
• Özdil, Orhan ve diğerleri (2021), Mehmet Âkif Ersoy ve İstiklâl Marşı, Ankara, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı
• Safi, İhsan (2011), “Mehmet Akif in Osmanlının Yıkılışı Karşısındaki Duygu ve Düşünceleri” Mehmet Âkif Millî Mücadele ve İstiklâl Marşı, Ankara, Türkiye Yazarlar Birliği, Mehmet Âkif Ersoy Araştırmaları Merkezi, 261-289.
• Sarıhan, Zeki (1996), Mehmet Âkif, İstanbul, Kaynak Yayınları.
• Uçman, Abdullah (1986), “Âkif ve Millî Mücadele”, Ölümünün 50. Yılında Mehmet Âkif Ersoy, İstanbul Marmara Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları, 11-30.
• Diyanet İşleri Başkanlığı Kur’an-ı Kerim, https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri, https://sozluk.gov.tr , Kubbealtı Lügati, http://lugatim.com/