HARNÂME İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 166 - 183, 15.06.2021

Funda Öztürk

Öz

Harnâme, XV. yüzyılda Şeyhî tarafında kaleme alınmış, 126 beyitlik bir mesnevidir. Eser gerek Türk mizah edebiyatının ilk örneklerinden olması gerekse döneminin dil özelliklerini barındırması bakımından Türk Edebiyatı sahasında bir şaheserdir. Faruk Kadri Timurtaş’ın: “Nef’î gibi kudretli sanatkârların bile aciz içinde kaldıkları hiciv ve mizah vadisinde Harnâme, Ziya Paşa’nın Zafernâme’si yazılıncaya kadar dört buçuk asır, bu alanın en büyük âbidesi olmak vasfını taşımıştır” şeklindeki sözleri Harnâme’nin edebiyatımızdaki yerini saptamak açısından önemlidir. Döneminin toplum yapısını üstü kapalı olarak da olsa eleştiren ve bunu mizahla yoğurabilen Şeyhî’nin Harnâmesi günümüze gelinceye kadar önemini ve güncelliğini koruyabilmiş bu sebeple araştırmacıların ve meraklılarının sürekli dikkatini çekmiştir. Biz de bu çalışmamızda Harnâme üzerine hazırlanmış kitap, makale ve bildirilerin tanıtımını yapmaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Harnâme, Şeyhî, Hiciv, Bilimsel Çalışmalar

Kaynakça

• Armağan, Zöhre (2011), “Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi Çerçevesinde İki Hiciv Eseri Harnâme ve Sihâm- ı Kazâ”, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1: 66-74.
• Aydemir, Özgür Kasım (2013), “Harnâme’nin Söz Dizimi Özellikleri”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, S.37: 183-197.
• Bugan Özkızıltaş, Funda (2017), “Şeyhi’nin Harnâme’sinde Hicvin Mizahla Güçlendirilmesi”, Presented at the Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi.
• Çetin, Nihad (1972), “Arapça Birkaç Darb-ı Meselin ve Şeyhî 'nin Har-nâme 'sinde İşlediği Hikâyenin Menşei Hakkında”, Şarkiyat Mecmuası, VII: 227-243.
• Güneş, Mustafa (2001), Zavallı Eşeğin Hikayesi (Şeyhî’nin Harnamesi’nin Hikâye Bölümü) “The Story of the Poor Donkey”. (K. Belkıs, Çev.) Kütahya: Türk Kütüphaneciler Derneği.
• Işık, İsa (2019), Harnâme’nin Yapı Unsurları ve Muhteva Bakımından İncelenmesi, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 16: 460-479.
• Kanar, Mehmet (2018), “Şeyhî’nin Harnâme’si Hakkında Bir Manzum Çeviri Denemesi” Doğu Esintileri, 8: 1-58.
• Kılıç, Müzahir, Sezer Oğuzkan (2020), “Şeyhî’nin Harnâme’sinde Yapı ve İzlek”, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6/2: 243-265.
• Kılıç, Muzaffer (2011), Divan Şiirinde Bir Hayvan Masalı: “Harnâme”. Turkis studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6/3: 1967-1982.
• Kırman, Aydın (2008), “Harnâme’yi Eski Türk Edebiyatından Okumak”, Değirmen, 16: 19-29.
• Mengi, Mengi (2000), “Harnâme Kime Sunuldu”. Türkoloji Dergisi, VII.: 173-175.
• Olgun, Tahir (1949) Germiyanlı Şeyhî ve Harnâmesi, Giresun: Yeşilgiresun Matbaası.
• Özdemir, Mehmet (2010), Harnâme’nin Tahkiye Dışındaki Bölümlerine Şekil ve Muhteva Açısından Bakış, Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1): 68–82.
• _______ (2011), Şeyhî Harnâme. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Takoğlu, Tuğçe (2017), “Har-nâme’de Sıfat Fiil Kategorisi”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6/2.: 644-656.
• Timurtaş, Faruk K. (1949), “Harnâme”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, III: 370-387.
• _______. (1997), Makaleler (Dil ve Edebiyat İncelemeleri), (Mustafa Özkan, Hazırlayan), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• _______ (1965), Şeyhî’nin Harnâme’si Üzerinde Dil Araştırmaları, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• _______ (1981), Şeyhî’nin Harnâmesi. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Turan, Lokman, Hüseyin Öztürk, Ali Kırcı, (2019), Uçan Eşek’te Harnâme’nin İzleri Karşılaştırmalı Bir Okuma Denemesi, Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3/2: 29-40.
• Yılmaz, Kadriye (2016), Klâsik Türk Edebiyatında Mizah Harnâme Şikâyetnâme Örneği, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, 5: 198-203.