MEHMET ÂKİF ERSOY VE II. ABDÜLHAMİD MESELESİ-1

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 23 - 58, 30.12.2021

İhsan Safi

Öz

Mehmet Âkif Ersoy, ilk başta II. Abdülhamid’e karşıdır. Ondan nefret eder. Şiirlerinde II. Abdülhamid ve dönemi için çok ağır ifadeler kullanır. Daha sonra onun bu tavrı yumuşamıştır. Hatta gelen dönemin ve yönetimin daha kötü olduğunu bile söylemiştir. Mehmet Âkif’in II. Abdülhamid’le dünya ve din görüşlerinin aynı oldukları düşünüldüğü için onun II. Abdülhamid’i tenkit etmemesi ve aleyhinde olmaması beklenilmiştir. Ama Âkif öyle yapmamıştır. Bu çalışmada Mehmet Âkif Ersoy’un II. Abdülhamid’e bu şekilde davranmasının sebepleri Mehmet Âkif’in yazıları, şiirleri ve Sıratımüstakim dergisindeki yazılardan, bu konu hakkında bilinen diğer kaynaklardan yararlanılarak gösterilmiştir. Mehmet Âkif, devrin hâkim cereyanı olan II. Abdülhamid muhalifliğinden etkilenmiştir. Onun bu tutumunda okuduğu bazı okulların yani oradaki II. Abdülhamid muhalifi bazı hocaların ve II. Abdülhamid’in döneminde olan bazı olumsuzlukların yani II. Abdülhamid’in ve bilhassa onun etrafındaki adamların yaptıkları yanlışların da etkisi vardır. Mehmet Âkif’in II. Abdülhamid’e muhalifliği diğer vatan ve din düşmanları gibi değildir. O, tam tersine vatan ve din sevgisi yüzünden kendi görüşünde olan, aynı idealleri farklı bir şekilde gerçekleştirmeye çalışan II. Abdülhamid’e böyle davranmıştır. Ülkenin kötüye gitmemesi için uğraşmıştır. İslâmcılardan sadece Mehmet Âkif Ersoy, II. Abdülhamid’e karşı değildir. Onun gibi daha pek çok kişi de vardır.

Anahtar Kelimeler

Yeni Türk Edebiyatı, Mehmet Âkif Ersoy, II. Abdülhamid, İslâmcılık.

Kaynakça

• Arabacı, Caner (2017), “Mehmed Âkif Abdülhamit İlişkisi”, 80 Yıl Sonra Mehmed Âkif Ersoy, Yay. Mehmet Doğan, Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Vakfı Mehmet Âkif Ersoy Araştırmaları Merkezi Yayınları-12.
• Ersoy, Mehmed Âkif (1988), Safahat, Haz.: M. Ertuğrul Düzdağ, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Kara, İsmail (2011), “Âkif’in Aktif Din ve Ahlak Anlayışı”, Vefatının 75. Yılında Mehmet Âkif Ersoy, Haz.: Vahdettin Işık, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları no: 21.
• Kuntay, Mithat Cemal (1986), Mehmet Âkif, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Basım, Ankara 1986
• Okay, M. Orhan (1989), Mehmed Âkif, Bir karakter Heykelinin Anatomisi, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Özgüdenli, Osman Gazi (2005), “Muhammed Ali Şah”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C.30., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Safi, İhsan (2003b), “Mehmet Âkif’in Hürriyet’e (İkinci Meşrutiyet’e) Bakışı”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, İstanbul, c. XXX.
• Safi, İhsan (2006a), Mahpus Şarkısı, İstanbul: Kutup Yıldızı Yayınları.
• Uludağ, Süleyman (2008), “Selefilik-Sûfilik ve Âkif”, Karakter Âbidesi ve Bir Çığlık Olarak Mehmet Âkif Özel Sayısı, Hece Dergisi, 2. bs., Yıl, 12, S.133.