RİZE KETENLİ KÖYÜ AĞZINDAN DERLEME SÖZLÜĞÜ’NE KATKILAR

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 58 - 89, 01.07.2024

Gül Yılmaz Çal , Ayşe Altunsu

Öz

Dil üzerine yapılan çalışmalardan biri de söz varlığı alanı ile ilgili yapılan çalışmalardır. Gerek Standart Türkiye Türkçesinin söz varlığı ile ilgili yapılan çalışmalar, gerekse ağızlar üzerine yapılan söz varlığı çalışmaları Türklerin tarih boyunca ne ile meşgul oldukları, neyi önemsediklerini, hangi milletlerle ne tür ilişkiler kurduklarını ortaya koymaktadır. Türkçenin tarihi geçmişine bir köprü olan ağızlar üzerine yapılan temel ve kapsamlı ilk çalışma Derleme Sözlüğü’dür. Çalışmanın yapıldığı dönemin teknolojik imkânları ve şartları göz önünde bulundurulduğunda, ayrıca gelişim ve değişiminin standart dilde olduğu gibi devam ettiği dikkat edildiğinde ağızlar üzerine yapılan çalışmaların dil alanında yapılan çalışmalara önemli katkılar sunacağı ortadadır. Bu bağlamda Rize Ketenli Köyü söz varlığı üzerine bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda söz konusu ağız bölgesinde yaygın olarak kullanılan ancak Derleme Sözlüğü’nde Rize ağzında kullanıldığına dair bir veri olmayan ya da Derleme Sözlüğü’nde hiç bulunmayan farklı kavram alanlarına giren sözcükler olduğu tespit edilmiştir. Tarafımızdan yapılan derlemeler sonucunda elde edilen bu söz varlığı unsurları isim, sıfat, zarf, zamir, bağlaç, edat, ünlem ve fiil olmak üzere sekiz başlıkta incelenmiştir. Bu çalışma ile Derleme Sözlüğü’ne katkı sağlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ağız, Söz varlığı, Rize ağzı, Derleme Sözlüğü.

Kaynakça

• Yazıcı, Z, (Ev Hanımı), 2021, “Ketenli Köyü Ağzında Yer Alan Kavramlar” Konulu Görüşme, Ketenli - Karoğulları Mahallesi, 70.