Öz
Epic holds an important place among folkloric works as a product
of oral expression. At the same time, the epic reflects peoples' traditions and
their way of life. In carrying out ‘this journey’, the Epic provides us every
element of history. Thus, every aspect of epics were examined. The main purpose
of this study is to investigate the universe of meaning in Manas, the
national epic of the Kyrgyz and to draw conclusions from the auxiliary and
preventive elements. Especially, it is important to examine using various
methods, the elements that determined the direction of the character
development in the epic since the birth of the hero who leads the epic points
to many motives not only physical but also cultural. Considering the semiotics
of the chosen part of the Manas epic, this study, aims to analyze the
hero and the events within this frame. Thus, the birth of our hero, Manas,
will be analyzed and interpreted based on the semiotic theory. The paper will
follow the methodology of Algidras Julien Greimas and Ferdinand Saussure,
representatives of the so-called Paris Semiotics School. In our study, we will
utilize the annotated edition of Sagimbay Orazbakov’s Manas Trilogy compiled
by Abdulkadir Inan. In addition, Cusup Mamay variant will be used to show more effectively
the indicators.
Keywords: Manas, semiotics, epic, Greimas.
Kaynakça
- Erkman, F. A. (2005), Göstergebilime Giriş . Multilingual Yayınları, İstanbul.
- Bayat, Fuzuli (2013), Oğuz Destan Dünyası, Oğuznamelerin Tarihî, Mitolojik Kökenleri ve Teşekkülü, İstanbul, Ötüken Neşriyat
- İnan, A. (1954), Türk Destanlarına Genel Bir Bakış, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten. İstanbul.
- İnan, A. (1992), Manas Destanı . Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: 2127. Ankara.
- Kaya, M. (2006). Ergenekon Destanı’ndan Yararlanan Eserler Üzerine Bir Değerlendirme. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi . İstanbul: s.5. C.2
- Kıran, A. (2011), Yazınsal Okuma Süreçleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Moran, B. (1994), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. Cem Yayınları, İstanbul.
- Rifat, M. (1990), Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları . Düzlem Yayınları, İstanbul.
- Rifat, M. (2009), Göstergebilimin ABC'si. Say Yayınları, İstanbul.
- Saussure, F. (1998), Genel Dilbilim Dersleri. Multilingual Yayınları, İstanbul.
- Yıldız, N. (1954), Manas Destanı (W. RADLOFF ) ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit ve Tahliller. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Öz
Destan, sözlü
anlatım ürünü olarak folklor çalışmaları arasında oldukça önemli bir yere
sahiptir. Aynı zamanda destan, halkların geleneklerine
yön verirken onların yaşayış tarzını da yansıtmaktadır. Destan, bu yolculuğunu
gerçekleştirirken tarihin her ögesini bizlere verir. Bu yüzden destanlar, her
yönü ile incelenmeye değer bulunmuştur. Kırgızların milli destanı olan Manas’ın anlam evrenini incelemek,
yardımcı ve engelleyici ögelerden birer sonuç çıkarmak bu çalışmanın asıl
amacıdır. Özellikle destan içindeki karakterlerin yönünü belirleyen unsurları
çeşitli yöntemler ile incelemek, bu noktada önem arz etmektedir. Çünkü destana
yön veren kahramanın doğuşu, sadece fiziksel değil kültürel olarak da birçok
motife işaret eder. Bu çalışmada Manas Destanı’nın belirlenmiş bölümüne
göstergebilim açısından bakılarak, kahramanın ve olayların bir çerçeve içinde
incelenerek çözümlenmesi amaçlanmıştır. Kahramanımız Manas’ın doğuşuna
göstergebilim kuramı ile bakılacak ve Manas’ın dünyaya gelişi, bu bakış
açısıyla yorumlanacaktır. Genel kalıplar olarak Paris Göstergebilim Okulu diye
anılan Algidras Julien Greimas’ın ve Ferdinand Saussure’un yöntemleri
benimsenmiştir. Bu çalışma, ana kahramanın doğuş mücadelesi üzerinde
duracaktır. Çalışmamızda Sagımbay Orazbakov tarafından ulusal duyguları daha
iyi bir şekilde aktarabilmek için hazırlanan ve başarılı bir şekilde rivayet
edilen Manas Trilogiası’nın
Abdülkadir İnan tarafından derlenen metni ele alınacaktır. Bunun yanında
göstergeleri daha etkili biçimde göstermek için Cusup Mamay varyantından da
yararlanılacaktır.
Anahtar kelimeler: Manas, göstergebilim, destan, Greimas.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Erkman, F. A. (2005), Göstergebilime Giriş . Multilingual Yayınları, İstanbul.
- Bayat, Fuzuli (2013), Oğuz Destan Dünyası, Oğuznamelerin Tarihî, Mitolojik Kökenleri ve Teşekkülü, İstanbul, Ötüken Neşriyat
- İnan, A. (1954), Türk Destanlarına Genel Bir Bakış, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten. İstanbul.
- İnan, A. (1992), Manas Destanı . Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: 2127. Ankara.
- Kaya, M. (2006). Ergenekon Destanı’ndan Yararlanan Eserler Üzerine Bir Değerlendirme. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi . İstanbul: s.5. C.2
- Kıran, A. (2011), Yazınsal Okuma Süreçleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Moran, B. (1994), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. Cem Yayınları, İstanbul.
- Rifat, M. (1990), Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları . Düzlem Yayınları, İstanbul.
- Rifat, M. (2009), Göstergebilimin ABC'si. Say Yayınları, İstanbul.
- Saussure, F. (1998), Genel Dilbilim Dersleri. Multilingual Yayınları, İstanbul.
- Yıldız, N. (1954), Manas Destanı (W. RADLOFF ) ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit ve Tahliller. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |