KEMAL BİLBAŞAR’IN DENİZİN ÇAĞIRIŞI ROMANINA PSİKANALİTİK AÇIDAN BİR BAKIŞ

Yıl 2014, Sayı: 20, 7 - 26, 02.06.2014

Ali Algül

Öz

Bu çalışmada, Kemal Bilbaşar’ın Denizin Çağırışı romanı psikanalitik açıdan ele alınmıştır. Sigmund Freud’un temellerini attığı psikanaliz, yazınsal metinlerin çözümünde başvurulan alanlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Freud yaptığı çalışmalarla insanın gözlemlenebilen davranışları dışında, bilinçaltının da bulunduğunu ve insanın gerçek amaçlarının orada saklı olduğunu belirtmiştir. Sigmund Freud’a göre, sanatçılar yazarak yaşadıkları baskıdan kendilerini kurtarmaktadırlar.
Cumhuriyet döneminin öğretmen kökenli yazarlarından Kemal Bilbaşar, edebiyat hayatına öykü yazarak başlamıştır. Daha sonra romana yönelen yazar, yapıtlarında köy ve kasaba gibi büyük kentlerden uzakta yaşayan insanları yansıtmıştır. Yazar, küçük insanları toplumcu bir bakışla ele alır. Kemal Bilbaşar, ilk romanı Denizin Çağırışı’nda babasını örnek alarak intihar eden bir öğretmeni anlatmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikanalitik eleştiri, Freud, Jung, Kemal Bilbaşar, intihar, bağımlılık.

A Psychoanalitic Approach towards Kemal Bilbaşar's Novel Call of the Sea

Öz

In this study, Kemal Bilbaşar's novel Call of the Sea will be handled through psychoanalytic criticism. Inititated by Sigmund Freud, psychoanalysis is one of the fundamental ways to analyse the literary texts. Through his further studies, Freud puts forward that apart from the apparent behaviour there exists a subconscious in which the main goal of human beings are kept. According to Freud, during the process of writing, artists free themselves away from the pressure they recieved.
Kemal Bilbaşar, being a teacher-writer of the Republican period, starts his literary adventure with story writings. Later on, he moves a bit towards the novel genre mainly talking about the rural people living away from the big cities. In his writings, Bilbasar analyses these people with a socialist approach and in his first novel Call of the Sea he tells the story of a teacher who committs suicide by imitating his father.

Anahtar Kelimeler

Psychoanalitic criticism, Freud, Jung, Kemal Bilbaşar, suicide, addiction.

Kaynakça

• Akşin, S. (1993). Türkiye Tarihi 3. İstanbul: Cem Yayınevi.
• AnaBritannica. (1988). Ana Yayıncılık ve Sanat Ürünleri içinde (C. 11, s. 588). İstanbul.
• Bilbaşar, K. (1943). Denizin Çağırışı. Ankara: Yurt ve Dünya Kültür Yayınları.
• Dikici, Ü. (2005). Kemal Bilbaşar’ın Romanlarında Şahıslar Kadrosu. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Eagleton, T. (2004). Edebiyat Kuramına Giriş (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Emre, İ. (2005). Edebiyat ve Psikoloji. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hançerlioğlu, O. (2006). Felsefe Sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Hızlan, D. (2003, 11 Aralık). Türk Edebiyatının İlk ‘Tutunamayan'ı. Hürriyet, 11 Aralık 2013 tarihinde http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=162998 adresinden erişildi.
• Jung, C. G. (1996). Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi (E. Büyükinal, Çev.). Ankara: Say Yayınları.
• Kaplan, M. (1976). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar II. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Oktay, A. (1993). Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Önertoy, O. (1984). Cumhuriyet Dönemi Türk Roman ve Öyküsü. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özgü, H. (1994). Psikanalizin 3 Büyükleri-Freud, Adler, Jung. İstanbul: Kibele Yayınları.
• Özkırımlı, A. (1984). Türk Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Tekin, M. (2004). Roman Sanatı (Romanın Unsurları) 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Tiken, S. (2009). Cahit Sıtkı Tarancı’nın Şiirlerindeki ‘Ayna’ İmgesine Psikanalitik bir Yaklaşım. AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 41.
• Wellek, R. ve Warren, A. (2005). Edebiyat Teorisi (Ö. F. Huyugüzel, Çev.). İzmir: Akademi Kitabevi.