A Literary Work in Old Anatolian Turkish Language MinhÀcü’ş-ŞehÀdet

Yıl 2014, Sayı: 20, 103 - 110, 02.06.2014

Yasemin Kocabaş

Öz

This study aims to introduce the text written in Old Anatolian Turkish in between 13th and 15th centuries. The text was not only written in the Arabic alphabet and composed of 129 pages but also dedicated to Aydınoğlu Cüneyd in the Old Anatolian Turkish. It was registered at the National Library with 06 Mİl Yz A 8308 Archive number. The content of the book is about the wars of Prophet Mohammad to establish peace and to spread the teachings of Islam. The text is enriched by the verses from Koran and Hadith and it is the translated form of “Meşâriü’l-Eşvâk”, written originally in arabic language by Şehâbeddîn İbrâhim Dımeşkî. It is known that there is another translation called “FezÀilü’l-CihÀd” by Bâkî. It is significant to notice that as the first transcription into Latin alphabet, this study introduces the text to the literature.

Anahtar Kelimeler

Old Anatolian Turkish, New Turkish Language, The Old Turkey Turkish, Old Ottoman, 14th century.

ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNDEN BİR ESER MİNHÁCÜ’Ş-ŞEHÁDET

Öz

Bu çalışmada XIII-XV. yüzyıllar arasında Anadolu’da Oğuzca temeline dayalı olarak kurulup gelişen yazı dili olan Eski Anadolu Türkçesinin dil özelliklerini taşıyan “MinhÀcü’ş-ŞehÀdet” adlı eserin tanıtılması amaçlanmaktadır. Aydınoğlu Cüneyd Bey’e sunulmuş olan MinhÀcü’ş-ŞehÀdet’in 14. yüzyıl sonu 15. yüzyıl başında yazıldığı düşünülmektedir. 129 varaktan oluşan Arap harfli, harekeli bir metindir. Müstensihi belli değildir. Milli Kütüphanede 06 Mil Yz A 8308 arşiv numarasıyla kayıtlıdır. Eserde, Hz. Muhammed’in savaşlarının anlatıldığı, gaza ve gazayla ilgili konular bulunmaktadır. Ele alınan konular işlenirken Kuran’dan ayetlere ve ravilerin ilettiği hadislere yer verilmiş, örnek olaylar aktarılmıştır. Yirmi beş bâbdan oluşan eser, Şehâbeddîn İbrâhim Dımeşkînin Arapça “Meşâriül-Eşvâk” adlı eserinin tercümesidir. Meşâriü’l-Eşvâk’a Bâkî’nin “FezÀilü’l-CihÀd” adlı bir çevirisi bulunmaktadır. Çalışma, esere yapılan ilk çevirinin tanıtılması açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eski Anadolu Türkçesi, Yeni Türk Dili, Eski Türkiye Türkçesi, Eski Osmanlıca, 14. yüzyıl

Kaynakça

• Çavuşoğlu, M. (1991). Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi içinde (C.4, ss. 540-544). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Gülsevin, G. (1997). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler. Ankara:TDK. Gülsevin, G. (2004). Eski Türk Yazı Dilinde Oğuz Lehçesinin Ses, Şekil ve Sözvarlığı Unsurları. Amancolovskie Çiteniya, Kazakistan, Öskembe, 4-7 Ekim 2004.
• Gülsevin, G ve Boz, E. (2004). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kocabaş, Y. (2007). MinhÀcü’ş-ŞehÀdet Dil Özellikleri-Metin. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Korkmaz, Z. (1972). Eski Türkçedeki Oğuzca Belirtiler. Bilimsel Bildiriler içinde (C. VII, ss. 433-446).
• Korkmaz, Z. (1977). Eski Anadolu Türkçesi Üzerindeki Çalışmaların Bugünkü Durumu ve Karşılaştığı Sorunlar. Türkoloji Dergisi, VII,13-22.
• Merçil, E. (1991). Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi içinde (C.4, ss. 239-241). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.