17. YÜZYILDA GAZİANTEP’TE AİLENİN YAŞADIĞI MEKÂN: EV (ÖZELLİKLERİ VE FİYATLARI)

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 10, 69 - 97, 01.06.2009

İsmail Kıvrım

Öz

İnsanlar kendilerini soğuktan, sıcaktan veya dışarıdan gelecek her türlü tehlikeye karşı koruyan evlerini yaşadıkları çevrede bulunan malzeme ve iklim Şartlarına göre inşa etmişlerdir. Gaziantep evleri de bölgede bol miktarda bulunan taştan yapılmıştır. Sıcak iklim bölgelerine yakınlığı nedeniyle evler (odalar) bir avlu etrafında Şekillendirmekti. Bunun sonucu olarak evlerin oda sayısı artmıştır. Ev satış kayıtlarından; evin, alan ve satanın unvanlarını, hangi mahallede olduğunu, sınırlarını, oda sayısını, diğer müştemilatını, fiyatını ve niçin satıldığını öğrenmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Gaziantep, ev, oda, avlu, mağara.

Kaynakça

• Gaziantep Şer‘iye Sicilleri 20, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 39, 40, 43, 47, 51 ve 122 numaralı siciller.
• AKSOY, Mustafa, (1996). “Sosyal Tarih Açısından “Ev”, “Bark” ve “Evlilik” Kavramlar”, Türk Dünyası Araştırmaları: 101: 53–56.
• AKSOY, Ömer Asım, (1946). Gaziantep Ağzı, C.III, Ġstanbul, Ġbrahim Horoz Basımevi.
• ALKAN, Turan, (1992). “Ev ve Ailenin DeğiĢimi”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. II: 786-801.
• ATACAN: Erkan, (1996). Geleneksel Gaziantep Evleri Plân ve Form Özellikleri, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• ATALAR, Ali, (2004). Osmanlı Dönemi Antepevleri, Ġstanbul, Kanaat Basımevi.
• AYVAZOĞLU, Beşir, (1992).“İnsan, Ev, Çevre”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. II: 770-771.
• BİLMEN, Ömer Nasuhi, (1968). Hukukı İslâmiye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, C. VI, İstanbul, Bilmen Yayınevi.
• ELDEM, Sedat Hakkı, (1984). Türk Evi Osmanlı Dönemi, C. III, İstanbul, Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı.
• ELDEM, Sedat Hakkı, (1968). Türk Evi Plan Tipleri, İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi.
• EVLİYA ÇELEBİ, (1935). Seyahatname, C. IX, İstanbul, İkdam Matbaası.
• GÖĞÜŞ, M. Oğuz, Tarihsiz. İlk İnsanlardan Bugüne Çeşitli Yönleriyle Gaziantep, Cihan Ofset.
• GÜNAY, Reha, (1999).Türk Ev Geleneği ve Safranbolu Evleri, İstanbul, Yem Yayın.
• GÜZELBEY, Cemil Cahit, (1960). “Gaziantep‟te Yapıcılık” Gaziantep Kültür Dergisi, C. III: 245–246.
• KIVRIM, İsmail, (2007). “XVII. Yüzyılda Gaziantep şehrinde Ailenin Oluşumu (1650–1700)”: Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi: 22: 357–392.
• KIVRIM, İsmail, (2005). Şer’iye Sicillerine Göre XVII. Yüzyılda Konya ve Ayıntâb Şehirlerinde Gündelik Hayat (1670–1680): Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• KUBAN, Doğan, (1995). “Türk Ev Geleneği Üzerine Gözlemler”, Türk ve İslâm Sanatı Üzerine Denemeler: 225–240.
• MOLLA HUSREV, (1980). Gurer ve Dürer Tercümesi, (çev. Arif Erkan), C.III. İstanbul, Ensar Neşriyat ve Dağıtım.
• YENER, Şakir Sabri, (1960).“Gaziantep‟te 182 Yıllık Bir Ev”, Gaziantep Kültür Dergisi, C. III: 163–164.
• YILMAZ, Fikret, (1999/2000). “XVI. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Mahremiyetin Sınırlarına Dair” Toplum ve Bilim 83: 92–109.
• ZUHÂYLİ, Vehbe, (1994). İslâm Fıkhı Ansiklopedisi, (çev. Beşir Eryarsoy, H. Fehmi Ulus, Abdurrahim Ural, Yunus Vehbi Yavuz, Nurettin Yıldız), C.VII, İstanbul, Risale Yayınları.