OSMANLI BOSNA’SININ AVRUPALI MİRASI

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 10, 99 - 108, 01.06.2009

York Norman

Öz

Bu makale, 15. yüzyılın ortasından başlayıp 16. yüzyılı da içine alacak şekilde Bosnalı Müslümanların tarihlerinin yeniden değerlendirilmesidir. Çoğu Osmanlı Bosna tarihçilerinin inandığı, bu Balkan ülkesinin erken dönem Avrupa yakın çağ tarihindeki temel sosyo-ekonomik ve dinsel eğilimlerden bir şekilde izole edildikleri şeklindeki baskın görüşlerinin aksine, Bosnalı Müslüman topluluğunun oluşumunun büyük bir ölçüde din değiştirme ve genişleyen ticari ekonomiler konusunda Avrupalı ve global temayülleri yansıttıklarını tartışmaktayım. Çalışmam, Saraybosna ve onu çevreleyen hinterlantın din değiştirme modellerini özellikle de Saraybosna’nın hızla gelişen ekonomisine bağlı olan köylülerin ve azat edilmiş kölelerin din değiştirme modellerini gösterdiği gibi bu grupların bu şehrin tahıl marketi ve nakit kredi kurumlarının gelişmesinde de başat bir rol oynadıklarını ortaya koymaktadır. Bu eğilimler, Osmanlı Bosnası’nın yeni bir din benimsediklerini ve imparatorluk yönetiminden yararlandıklarını canlandırmaktadır. Öte yandan, Avrupa ve ötesinde hızla

Anahtar Kelimeler

Bosna, Osmanlı İmparatorluğu, şehirleşme çalışmaları, İslamlaşma

Kaynakça

• ŢAR, Hatidža, (1991). “Demografsko kretanje, socijalni i konfesionalni sastav stanovništva u visoţki nahije”, Prilozi za Orijentalni Filologiju 41.
• DŽAJA, Sreško, (1984). Konfessionalität und Nationalität Bosniens und der Herzegowin,: Voremanzipatorische Phase 1463-1804, München, R. Oldenbourg.
• FAROQHI, Suraiya, (2004). “Bosnian Merchants in the Adriatic,” in: Marcus Koller, Kemal Karpat, editors, Ottoman Bosnia: A History in Peril, Madison, University of Wisconsin Press.
• FILIPOVIŠ, Nedim, (1977). “Ocaklık Timars in Bosnia-Herzgovina”, Prilozi za Orijentalni Filologiju, 41.
• HADŽIJAHIŠ, Muhammed, (1977). Porijeklo musilmana u Bosni i Hercegovini, Sarajevo, Svijetlost.
• IMBER, Colin, (2002). The Ottoman Empire, 1300-1650: the structure of power, Houndmills, Basingstoke, Hampshire, New York, Palgrave Macmillan.
• İNALCIK, Halil, (1969-1970). “The Policy of Mehmed II Towards the Greek Population of Istanbul and the Byzantine Buildings of the City”, Dumbarton Oaks Papers, Vol. 23.
• İNALCIK, Halil, (1994). “The Ottoman Economic Mind” in: An Economic History of the Ottoman Empire, 1300-1914, Cambridge, Cambridge University Press.
• İNALCIK, Halil, (1969). “Capital Formation in the Ottoman Empire,” Journal of Economic History (29:1).
• İNALCIK, Halil, (1980). “Military and Fiscal Transformation in the Ottoman Empire,” Archivum Ottomanicum VI .
• İNALCIK, Halil, with Quataert, Donald, (1999). An Economic and Social History of the Ottoman Empire, Cambridge, Cambridge University Press.
• LOWRY, Heath, (1977). The Ottoman Tahrir Defters as a Source for Urban Demographic History: The Case Study of Trabzon (ca. 1486-1583), PhD Dissertation, UCLA.
• MANDIŠ, Dominik, (1967). Etnički povijest Bosne i Hercegovine, Hrvatski povijesni institute Rim.
• NORMAN, York, (2005). “An Islamic city?: Sarajevo's Islamization and economic development, 1461-1604”, Unpublished Ph. D. Dissertation, Georgetown University.
• SOLOVIEV, Aleksander, (1948). “Nastanak bogomilstva i islamizaciji Bosne”, Godišnjak istoričarskog društva Bosni i Hercegovin 11 .
• TODOROV, Nikolai, (1983). The Balkan City, 1400-1900, Seattle, University of Washington Press.
• VASIŠ, Milan, (1991). “Islamizacija u jugoslovenskim zemljama”, Prilozi za Orijentalni Filologiju 41.
• ZLATAR, Behija, (1996). Zlatno doba Sarajeva XVI stoljeće, Sarajevo, Svjetlost.